Οι παιδαγωγικές σταθερές του Σελεστάν Φρενέ

Ο Σελεστέν Φρενέ (γαλλ. Célestin Freinet, 15 Οκτωβρίου 1896 Γκαρ, Alpes-Maritimes – 8 Οκτωβρίου 1966 ) ήταν διακεκριμένος Γάλλος παιδαγωγός και εκπαιδευτικός μεταρρυθμιστής.γεννήθηκε στην Προβηγκία και ήταν το πέμπτο από τα οκτώ παιδιά της οικογένειας. Οι σχολικές μέρες του ήταν πολύ δυσάρεστες γι’ αυτόν, και αυτό θα μπορούσε να έχει επηρεάσει τις μεθόδους διδασκαλίας και την επιθυμία του για μεταρρύθμιση. Το 1915 στρατολογήθηκε από τον γαλλικό στρατό και τραυματίστηκε στον πνεύμονα, μια εμπειρία που τον οδήγησε να γίνει ένας αποφασιστικός πασιφιστής.Το 1920 έγινε δάσκαλος δημοτικού σχολείου στο χωριό του Le Bar-sur-Loup . Ήταν τότε που ο Φρενέ άρχισε να αναπτύσσει τις μεθόδους της διδασκαλίας του.

ο 1923 ο Φρενέ αγόρασε ένα τυπογραφικό πιεστήριο, αρχικά για να διευκολύνει τη διδασκαλία του, από τότε που ο τραυματισμός του πνεύμονά του κατέστησε δύσκολο γι’ αυτόν να μιλάει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με αυτό το πιεστήριο τύπωσε δωρεάν κείμενα και σχολικές εφημερίδες για τους μαθητές του. Τα παιδιά θα μπορούσαν να συνθέσουν τις δικές τους εργασίες στο πιεστήριο, και θα μπορούσαν να συζητούν και να τις επεξεργάζονται σαν ομάδα πριν την παρουσίασή τους ως ομαδική προσπάθεια. Θα είχαν επίσης την δυνατότητα να αφήνουν συχνά την τάξη για να πραγματοποιούν εκδρομές. Οι εφημερίδες τους ανταλλάσσονταν με εφημερίδες άλλων δημοτικών σχολείων. Σταδιακά τα ομαδικά κείμενα αντικαταστάθηκαν από συμβατικά σχολικά βιβλία.

Ο Φρενέ δημιούργησε το συνδικαλιστικό όργανο των εκπαιδευτικών CEL (Coopérative de l’Enseignement Laïc) το 1924 από το οποίο άνθισε το γαλλικό κίνημα των εκπαιδευτικών, «Κίνημα του Μοντέρνου Σχολείου» (Mouvement de l’École Moderne) . Ο στόχος της CEL ήταν να αλλάξει από το εσωτερικό τη δημόσια εκπαίδευση με τη συνεργασία των εκπαιδευτικών.

Οι μέθοδοι διδασκαλίας του Φρενέ ήταν σε αντίθεση με την επίσημη πολιτική του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας. Παραιτήθηκε το 1935 για να ξεκινήσει τη δική του σχολή στη Vence.

 

Οι παιδαγωγικές σταθερές του Σελεστάν Φρενέ

1. To παιδί κι εμείς έχουμε την ίδια φύση
2. Το να είσαι μεγαλύτερος δε σημαίνει αναγκαστικά πως είσαι καλύτερος.
3. Η σχολική συμπεριφορά ενός παιδιού είναι συνάρτηση της φυσιολογικής, οργανικής και θεσμικής του κατάστασης.
4. Κανείς -ούτε οι ενήλικες, ούτε τα παιδιά- δεν επιθυμεί να διατάσσεται.
5. Σε κανένα δεν αρέσει η υποταγή, διότι το να υποτάσσεσαι σημαίνει πως υποκύπτεις σε μία εξωτερική διαταγή.
6. Κανείς δεν επιθυμεί να υποχρεώνεται να εκτελεί μία εργασία, ακόμα και αν αυτή δεν του είναι ιδιαιτέρως δυσάρεστη. Αυτό που ενοχλεί είναι η υποχρέωση.
7. Ο καθένας επιθυμεί να επιλέγει την εργασία του, ακόμα και αν δεν πρόκειται για μία συμφέρουσα επιλογή.
8. Σε κανένα δεν αρέσει να δρα ως ρομπότ, να δρα δηλαδή μηχανικά και να δέχεται σκέψεις εγγεγραμμένες σε μηχανισμούς στους οποίους δε συμμετέχει.
9. Θα πρέπει να δίνουμε κίνητρα για την εργασία.
10. Αρκετά με το σχολαστικισμό. (10β). Κάθε άτομο θέλει να επιτύχει. Η αποτυχία είναι ανασταλτική, καταστροφέας της ορμής και του ενθουσιασμού. (10γ). Το φυσικό για το παιδί δεν είναι το παιχνίδι, αλλά η εργασία.
11. Η φυσιολογική οδός για τη μάθηση δεν είναι καθόλου η παρατήρηση, η ερμηνεία και η επίδειξη, που είναι σημαντικά στο Σχολείο, αλλά η πειραματική εφαρμογή, αφετηρία που είναι φυσική και παγκόσμια.
12. Η απομνημόνευση, που τόσο χρησιμοποιεί το Σχολείο, δεν αξίζει ούτε είναι πολύτιμη, παρά μόνο όταν υπηρετεί πραγματικά τις ανάγκες της ζωής.
13. Η μάθηση δεν επιτυγχάνεται όπως γενικά θεωρούμε, με κανόνες και νόμους, αλλά από την εμπειρία. Το να ξεκινάμε με τη μάθηση των κανόνων και των νόμων στα Γαλλικά, την Τέχνη, τα Μαθηματικά, τις Επιστήμες, είναι σα να βάζουμε το κάρο μπροστά από τα βόδια.
14. Η νοημοσύνη δεν είναι, όπως κηρύσσει ο σχολαστικισμός, κάποια ειδική δεξιότητα που λειτουργεί σε κλειστό κύκλωμα, ανεξάρτητη από τα άλλα ζωτικά στοιχεία του ατόμου.
15. Το Σχολείο δεν καλλιεργεί παρά μία αφηρημένη έννοια νοημοσύνης που δρα έξω από τη ζώσα πραγματικότητα, με το χειρισμό λέξεων και απομνημονευμένων ιδεών.
16. Στο παιδί δεν αρέσει το από καθ’ έδρας μάθημα.
17. Το παιδί δεν κουράζεται να ασκεί μία εργασία που συμβαδίζει με τη ζωής του, που είναι, για να το πούμε έτσι, λειτουργική.
18. Κανείς, ούτε ενήλικας, ούτε παιδί, δεν αγαπά τον έλεγχο και την τιμωρία, που θεωρούνται πάντα ως πλήγμα στην αξιοπρέπεια, ιδίως όταν εκτελούνται δημοσίως.
19. Οι βαθμοί και οι κατατάξεις είναι πάντα λάθος.
20. Να μιλάτε όσο γίνεται λιγότερο.
21. Το παιδί δεν αγαπά την εργασία “σε κοπάδι”, όπου το άτομο πρέπει να υποκύψει σαν ρομπότ. Αγαπά την ατομική εργασία ή την ομαδική εργασία εντός μίας ομάδας που συνεργάζεται.
22. Η τάξη και η πειθαρχία στην τάξη είναι απαραίτητες.
23. Οι τιμωρίες είναι πάντα λάθος. Είναι όνειδος για όλους, και ποτέ δεν επιτυγχάνουν τον επιθυμητό στόχο.
24. Η αναβίωση του Σχολείου προϋποθέτει τη σχολική συνεργασία, πάει να πει τη διαχείριση της σχολικής ζωής από τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένου του εκπαιδευτή.
25. Η υπερφόρτωση των τάξεων είναι πάντα λάθος.
26. Η σημερινή αντίληψη των μεγάλων σχολικών συγκροτημάτων καταλήγει στην ανωνυμία δασκάλων και παιδιών. Ως εκ τούτου είναι λάθος και εμπόδιο.
27. Προετοιμάζουμε τη Δημοκρατία του αύριο με τη Δημοκρατία στο Σχολείο. Ένα αυταρχικό Σχολείο δεν είναι δυνατό να διαμορφώσει δημοκράτες πολίτες.
28. Δεν είναι δυνατό παρά να εκπαιδεύουμε μέσα σε κλίμα αξιοπρέπειας. Το να σεβόμαστε τα παιδιά, όπως αυτά οφείλουν να σέβονται τους δασκάλους τους είναι ένας από τους πρώτους όρους για ανανέωση του Σχολείου.
29. Η αντιπαλότητα της παιδαγωγικής Αντίδρασης, τμήματος της πολιτικής και κοινωνικής Αντίδρασης, είναι ένα δεδομένο που θα πρέπει –αλίμονο!- να λάβουμε υπόψη, χωρίς να είμαστε σε θέση να το αποφύγουμε ή να το διορθώσουμε.
30. Υπάρχει μία τελευταία σταθερά, που δικαιώνει όλους τους πειραματισμούς και δίνει αυθεντικότητα στη δράση μας: η αισιόδοξη εμπιστοσύνη στη Ζωή.
anthologio.wordpress.com

Close