Πώς θα αντιδρούσατε αν κάποιος επέμενε ή εξανάγκαζε το παιδί σας να κάνει κάτι που δεν θέλει (σημειώνουμε ότι προφανώς δεν αναφερόμαστε σε περιπτώσεις σωματικής ή σeξουαλικής βiας); Δεν θα το βοηθούσατε να υπερασπιστεί τα «θέλω» του; Μέχρι εδώ, μάλλον συμφωνούμε όλοι. Στην πράξη, όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Γιατί πολλές φορές αναγκάζουμε τα παιδιά να κάνουν πράγματα που δεν θέλουν με το σκεπτικό «έλα μωρέ, δεν θα πάθει και τίποτα να κάνει αυτό που του λέω», παίρνοντας το μήνυμα ότι τα δικά μας «πρέπει» είναι πάντα πιο σημαντικά από τα δικά του «θέλω».
Όπως όταν του λέμε…
«Αγάπη μου, φίλα τον παππού και τη γιαγιά»
*Φωτογραφία: si.wsj.net
Και η λίστα δεν τελειώνει εδώ. Προσθέστε τον θείο, τη θεία, την ξαδέρφη, τη νονά του παιδιού, τη νονά του αδερφού του, τον μπατζανάκη, τη συννυφάδα και όλο το υπόλοιπο σόι. Γιατί δεν είναι σωστό να εξαναγκάζουμε τα μικρά μας να φιλάνε και να αγκαλιάζουν κάποιον που δεν θέλουν; Πρώτον, γιατί το σώμα τους είναι δικό τους και αν δεν αισθάνονται άνετα να πλησιάσουν τόσο κοντά με κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα, ακόμα κι αν αυτά είναι ο παππούς και η γιαγιά, είναι δικαίωμά τους. Δεύτερον, γιατί τα παιδιά, όσο χαριτωμένα και γλυκά κι αν είναι, δεν είναι λούτρινα αρκουδάκια φτιαγμένα για να μας ψυχαγωγήσουν και να μας χαλαρώσουν όποτε το ‘χουμε ανάγκη. Είναι άνθρωποι με συναισθήματα και προσωπικότητα που μπορούν να μας δείξουν από μόνα τους ποια είναι τα όριά τους. Το να μην θες να αγκαλιάσεις και να φιλήσεις τη θεία Ρίτσα που σου ζουλάει τα μαγουλάκια δεν είναι αγένεια, είναι απλώς δικαίωμα. Για να μην μακρηγορούμε άλλο, αυτή η φίλη αναγνώστρια τα λέει πολύ καλά.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως τα παιδιά μας έχουν το δικαίωμα να συμπεριφέρονται απερίσκεπτα ή προσβλητικά- όπως είναι χρέος μας να τους δείξουμε ότι σεβόμαστε τα όριά τους, είναι επίσης χρέος μας να τους μάθουμε σωστούς τρόπους για να μεγαλώσουμε ευγενικά παιδιά.
«Από αύριο αρχίζεις μπαλέτο!»
Διευκρινίζουμε το εξής: είναι ωραίο και θεμιτό τα παιδιά να απασχολούνται με εξωσχολικές δραστηριότητες που θα κάνουν την καθημερινότητά τους πιο διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα, όμως για να γίνει αυτό, θα πρέπει να κάνουν κάτι που πραγματικά θέλουν και όχι κάτι που τους επιβάλλουμε εμείς. Το να γράψεις την κόρη σου στο μπαλέτο γιατί εσύ ήθελες να γίνεις μπαλαρίνα αλλά δεν τα κατάφερες ή τον γιο σου ποδόσφαιρο γιατί ο μπαμπάς του είχε απωθημένο να δει το αγοράκι του να παίζει στα γήπεδα, δεν είναι η σωστή πρακτική για να επιλέξεις το πώς θα περνάει το παιδί τον περιορισμένο χρόνο του εκτός σχολείου. Το χόμπι για να είναι χόμπι πρέπει να είναι κάτι που το «γεμίζει» και το ευχαριστεί. Ρωτήστε το, λοιπόν, τι πραγματικά θέλει και αφήστε στην άκρη τα δικά σας όνειρα. Αν αυτά τα δύο ταυτίζονται, χαρείτε το χωρίς όμως να πιέζετε το παιδί.
«Έλα να παίξεις με τον Κωστάκη!»
*Φωτογραφία: scarymommy.com
Έστω ότι οι κουμπάροι σας, που έχουν επίσης ένα παιδάκι, έρχονται σπίτι σας για επίσκεψη. Έστω ότι το παιδί σας δεν έχει διάθεση να παίξει με το άλλο παιδάκι είτε γιατί δεν το ξέρει αρκετά είτε γιατί έχουν μεγάλη διαφορά ηλικίας και τα ενδιαφέροντά τους δεν συμπίπτουν είτε γιατί πολύ απλά, δεν ταιριάζουν. Επειδή καταλαβαίνουμε ότι ένα τέτοιο ζήτημα είναι λεπτό, αξίζει να εξετάσετε τους λόγους για τους οποίους το μικρό σας δεν θέλει να κάνει παρέα, για παράδειγμα, με το παιδί της κολλητής σας. Αφού λοιπόν του μιλήσετε και προσπαθήσετε να βρείτε μια άκρη, μπορείτε να προτείνετε στο παιδί να κάνει μία τελευταία προσπάθεια για να δώσει μια ακόμα ευκαιρία στο άλλο παιδάκι. Αν δεχτεί, καλώς. Αν πάλι δεν δεχτεί, θα πρέπει να σεβαστείτε την απόφασή του. Ανατρέξτε σε σχετικό άρθρο μας για να δείτε τι μπορείτε να κάνετε σε μια τέτοια περίπτωση.
Αφήστε το «τώρα που θα έρθει η κουμπάρα μας εσύ πρέπει να κάτσεις με τον Κωστάκη». Δεν «πρέπει» τίποτα. Όταν και αν τα παιδιά θέλουν, θα αρχίσουν το παιχνίδι χωρίς τις δικές μας υποδείξεις, που πολλές φορές κάνουν τα πράγματα πολύ χειρότερα.
«Δώσε το παιχνίδι σου στο παιδάκι που στο ζητάει»
*Φωτογραφία: scarymommy.com
Πριν σκεφτείτε το οτιδήποτε σας παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το κείμενο αυτής της μαμάς, σύμφωνα με την οποία ο γιος της δεν είναι υποχρεωμένος να μοιράζεται τα παιχνίδια του με άλλα παιδάκια: «Τη στιγμή που φτάσαμε στο πάρκο, τον γιο μου πλησίασαν δύο παιδιά, ηλικίας 6 ετών, και ουσιαστικά απαίτησαν να μοιραστεί μαζί τους τις φιγούρες και τα παιχνίδια του. Ο ίδιος τρόμαξε εμφανώς και τα έσφιξε κοντά του, στο στήθος του, καθώς τα αγόρια προσπαθούσαν να τα πιάσουν. Με κοίταξε.
“Μπορείς να τους πεις όχι, Carson”, του είπα. “Απλά πες όχι. Δεν χρειάζεται να πεις κάτι άλλο.”
Φυσικά, μόλις είπε όχι, τα αγόρια ήρθαν να μου μαρτυρήσουν ότι ο γιος μου δεν μοιράζεται. Τους απάντησα “δεν χρειάζεται να μοιραστεί τα παιχνίδια του μαζί σας. Είπε όχι. Αν θέλει να τα μοιραστεί, θα το κάνει.”
Πολλοί γονείς τότε με κοίταξαν άγρια. Το θέμα, όμως, είναι το εξής:
Αν εγώ, ως ενήλικας, περπατώ σε ένα πάρκο τρώγοντας ένα σάντουιτς, είμαι υποχρεωμένη να μοιραστώ το φαγητό μου με τους αγνώστους που θα συναντήσω στο πάρκο; Όχι!».
Ενδεχομένως σας φαίνεται σκληρή η λογική της, όμως σκεφτείτε το λίγο. Από τη μία, δεν θέλουμε να μειώσουμε τη σημασία του να μάθουμε στα παιδιά να μοιράζονται- είναι ένα στοιχείο που πρέπει να κατακτήσουν. Αντίστοιχα, όμως, δεν είναι σωστό να τα υποχρεώνουμε να μοιραστούν για παράδειγμα τα παιχνίδια τους με κάποιο παιδί που δεν ξέρουν ή που δεν το ζητάει με ωραίο τρόπο, όπως στην περίπτωση αυτής της μαμάς. Το δικαίωμα στο «όχι» είναι εξίσου σημαντικό σ’ αυτές τις ηλικίες.
