Ελένη Πανταζή
Την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Οσίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη, του Αγίου που στάθηκε στο πλευρό χιλιάδων νέων και έγινε ο αγαπημένος όλων.
Σήμερα, Τρίτη 2 Δεκεμβρίου η Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του Οσίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη, ενός μοναδικού γέροντα, μειλίχιου, ανεκτικού και σοφού όσοι λίγοι και το πιο σημαντικό, αγαπημένου μεταξύ των νέων ανθρώπων που βλέπουν στο πρόσωπό του έναν πραγματικό Χριστιανό που γνωρίζει την ανθρώπινη ψυχή και την ανάγκη της για συγχώρεση και γαλήνη.
Ο βίος του
Ο Όσιος γεννήθηκε από πάμφτωχους και θεοσεβείς γονείς, τον Λεωνίδα και την Ελένη Μπαϊρακτάρη στις 7 Φεβρουαρίου του έτους 1906 στο χωριό Άγιος Ιωάννης της Καρυστίας, στη νότια Εύβοια. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Ευάγγελος. Ο πατέρας του ήταν ψάλτης και γεωργός και είχε γνωρίσει τον Άγιο Νεκτάριο.
Ο μικρός Ευάγγελος γράμματα δεν πρόλαβε να μάθει. Μόλις την Α΄ Δημοτικού τελείωσε. Και μετά έξω στα χωράφια έβοσκε τα πρόβατα. Λίγο αργότερα τον βρίσκουμε να δουλεύει στη Χαλκίδα και στη συνέχεια αναγκάζεται για δύο χρόνια να εργάζεται σε παντοπωλείο στον Πειραιά. Και ήταν τότε ο Ευάγγελος 12 ετών. Και ας ήταν τόσο μικρός. Μέσα του στο λεπτό παιδικό και ασθενικό του κορμί κτυπούσε μια δυνατή αγάπη για τον Χριστό. Και τη φλόγα της αγάπης την είχε ανάψει η μελέτη του βίου του Αγίου Ιωάννου του Καλυβίτου.
Αυτό το βιβλίο έγινε η αιτία που κάποια μέρα ο μικρός και άδολος Ευάγγελος έφυγε κρυφά και πήγε στο Περιβόλι της Παναγίας, το Άγιο Όρος. Η Πρόνοια του Θεού οδήγησε τα βήματα του τολμηρού αυτού παιδιού στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους.
Δύο σοβαροί και υπεύθυνοι γέροντες της καλύβης του αγίου Γεωργίου, ο π. Παντελεήμων και ο π. Ιωαννίκιος, ανέλαβαν την προστασία και την πνευματική καθοδήγηση του άκακου αυτού μικρού παιδιού. Ο Ευάγγελος ως δόκιμος μοναχός απολάμβανε εκεί ό,τι ποθούσε η ψυχή του: τη βαθιά χαρά, την απέραντη ησυχία και γαλήνη της φύσεως, τις γλυκιές ώρες της προσευχής και της λατρείας, τη δημιουργική εργασία-διακονία· όλα δώρα της αγάπης του Χριστού και της Κυρίας Θεοτόκου, της Προστάτιδος του Αγίου Όρους.
Σε ηλικία 14 ετών, έφηβος πλέον, ο Ευάγγελος γίνεται εκεί μοναχός. Το νέο του όνομα είναι Νικήτας. Η χαρά του τώρα είναι απερίγραπτη. Σε ηλικία 17 ετών ,ήταν το έτος 1923, μετά από μια κυριακάτικη Θεία Λειτουργία ένιωσε να τον περιλούει η θεία Χάρις χαρίζοντάς του μια σπάνια διαύγεια πνεύματος, που τον έκανε να αναγνωρίζει και να βλέπει καταστάσεις και γεγονότα που δεν έβλεπε πριν.
Επρόκειτο για ένα σπάνιο θείο δώρο που του χάρισε ο Θεός, το διορατικό χάρισμα. Στο Άγιο Όρος ο Όσιος δεν έμεινε πολύ ακόμα. Λόγω σωματικής ασθενείας του οι γέροντές του τον συμβούλευσαν πως έπρεπε να επιστρέψει στην οικογένειά του για να αποθεραπευθεί. Και ο Όσιος επέστρεψε.
Την εποχή αυτή συνδέεται πνευματικά με τον Αρχιεπίσκοπο Σινά τον Πορφύριο τον Γ΄, ο οποίος εκτιμώντας το ήθος του τον χειροτονεί το 1926 σε ηλικία 20 ετών διάκονο. Και ένα χρόνο μετά, το 1927, τον χειροτονεί ιερέα χαρίζοντάς του και το νέο όνομα: Πορφύριος.
Τόπος της ιερατικής διακονίας του οσίου Πορφυρίου υπήρξε η Εύβοια. Σε ηλικία 22 ετών τού δίδεται η άδεια του εξομολόγου. Οι άνθρωποι άνοιγαν με εμπιστοσύνη την καρδιά τους και εξομολογούντο με ειλικρίνεια όλα τα αμαρτήματά τους. Άκουγαν τις πρακτικές οδηγίες για τη διόρθωσή τους και έφευγαν βαθιά αναπαυμένοι και τον ονόμαζαν όλοι ≪προφήτη-παπά≫ που συγκλόνιζε τον τόπο και τους άνοιγε το δρόμο για τη Βασιλεία του Θεού.
Το 1940 με την κήρυξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο όσιος Πορφύριος θα βρεθεί στην καρδιά της Αθήνας στη πολύβουη Ομόνοια. Εδώ καλείται από τον Θεό να τον διακονήσει ως εφημέριος του Ιερού Ναού του Αγίου Γερασίμου του Νοσοκομείου που λέγεται ≪Πολυκλινική Αθηνών≫.
Εδώ ο άγρυπνος φρουρός και παρηγορητής του Θεού ο ιερομόμαχος όσιος Πορφύριος για 33 ολόκληρα χρόνια θα βρίσκεται δίπλα στον ανθρώπινο πόνο ≪όλος φως, όλος χαρά, όλος ευεργεσία, όλος αγάπη≫ με ατελείωτες ώρες προσευχής, συζητήσεων και εξομολογήσεων. Θα τελεί τη Θεία Λειτουργία και θα κηρύττει τον θείο Λόγο. Εδώ, έλεγε, ≪όλους τους πονούσα, για όλους πονούσα, όλοι με συγκινούσαν≫.
Πλησίαζε τα παραστρατημένα παιδιά με μοναδική στοργή, χωρίς ο ίδιος να μολύνεται ή να παρεξηγείται από τους άλλους. Και τους μιλούσε για τον Χριστό. Και τους έλεγε: «Τον Χριστό να Τον ατενίζουμε και να Τον πλησιάζουμε σαν φίλο. Πέφτουμε; Αμαρτάνουμε; Να τρέχουμε κοντά Του με οικειότητα, με αγάπη και με εμπιστοσύνη, όχι με φόβο ότι θα μας τιμωρήσει, αλλά με θάρρος, που θα μας το δίνει η αίσθηση του φίλου».
Αυτός ήταν ο π. Πορφύριος της Ομόνοιας. Με πολλά θαύματα σε ψυχές εκατοντάδων ανθρώπων μικρών και μεγάλων. Και όμως, αυτός ο τόσο θαυμαστός όσιος άνδρας παρέμεινε στην αφάνεια, άσημος, μισώντας τη διαφήμιση και μένοντας ελεύθερος από κενοδοξίες.
Στην Ομόνοια ο γέροντας θα παραμείνει έως το 1973. Παράλληλα όμως ανέβαινε και στα Καλλίσια της Πεντέλης στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου (από το 1955) για πνευματική ανανέωση και περισυλλογή. Σεβόταν πολύ τη φύση, φύτευε δέντρα, καλλιεργούσε κηπευτικά και συμβούλευε όλους να αγαπούν και τα προστατεύουν τα ζώα και όλη τη φύση γιατί είναι δώρα σταλμένα από τα πανάγια χέρια του Θεού στον άνθρωπο.
Ο Όσιος είχε και ένα όνειρο: να ιδρύσει μοναστήρι για να γίνει, όπως έλεγε, «κέντρο που θα καταφεύγουν οι πονεμένοι και οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι για να βρίσκουν πνευματική παρηγοριά». Και ο Θεός τον αξίωσε να δει το όνειρό του πραγματοποιημένο.
Στον Ωρωπό Αττικής στην περιοχή Αγίας Σωτήρας στο Μήλεσι άρχισε να κτίζει με τη συνδρομή χιλιάδων ευλαβών πιστών ένα τεράστιο μοναστηριακό συγκρότημα με κεντρικό Ναό (καθολικό) τον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως που πρόλαβε να θεμελιώσει ένα χρόνο πριν την εκδημία του, το 1990. Στο Μοναστήρι αυτό έζησε τα τελευταία 10 χρόνια της ζωής του. Από το πάμφτωχο κελλάκι του και με υγεία κλονισμένη –από το 1984 ήταν τυφλός– καθοδηγούσε και παρηγορούσε αναρίθμητους ανθρώπους. Και με τη θερμή του προσευχή αγκάλιαζε και θεράπευε όλους.
Ήθελε όμως την τελευταία του αναπνοή να την αφήσει στα αγαπημένα του Καυσοκαλύβια. Γι’ αυτό προαισθανόμενος το τέλος του ήρθε πάλι στο Άγιο Όρος, εκεί από όπου ξεκίνησε, για να ετοιμασθεί για το ταξίδι της αιωνιότητος.
Εκεί προσευχόμενος και ζητώντας το έλεος του Θεού με πλήρη διαύγεια πνεύματος και αφού κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια άφησε ειρηνικός την τελευταία του πνοή λέγοντας τη φράση: «ἵνα ὦσιν ἕν». Ήταν πρωί, χαράματα της 2ας Δεκεμβρίου του 1991, σε ώρα που το Αιγαίο Πέλαγος ήταν φοβερά φουρτουνιασμένο.
Τώρα άπο τον απέραντο και γαλήνιο ωκεανό της αιωνιότητος συνεχίζει να μας ενισχύει με τις αδιάλειπτες προσευχές του. Τον ευγνωμονούμε βαθιά και τον ικετεύουμε θερμά: «Όσιε Πορφύριε, πρέσβευε υπέρ ημών».
Ένα γυναικείο μοναστήρι ήταν το όνειρο του
Όνειρο παλιό του Αγίου Πορφυρίου ήταν να φτιάξει ένα γυναικείο μοναστήρι. Ήθελε να δημιουργηθεί ένα πνευματικό εργαστήριο, όπου θα αγιάζονται και θα καλλιεργούνται ψυχές που θα δοξάζουν αδιαλείπτως το όνομα του Θεού. Ήθελε το μοναστήρι να είναι το κέντρο που θα καταφεύγουν πονεμένοι και ταλαιπωρημένοι άνθρωποι και θα βρίσκουν παρηγοριά, ενίσχυση και θεραπεία.
Όταν είσαι άρρωστος
«Όταν είσαι άρρωστος να παρακαλάς τον Θεό να συγχωρήσει τις αμαρτίες σου, και ο Θεός επειδή θα τον παρακαλάς ταπεινωμένος και πονεμένος θα σου συγχωρήσει τις αμαρτίες, και θα σε κάνει καλά και στο σώμα. Να μην προσεύχεσαι με υστεροβουλία λέγοντας
‘Θεέ μου συγχώρησε τις αμαρτίες μου’ και το μυαλό σου να είναι προσκολλημένο στη σωματική σου ασθένεια. Μια τέτοια προσευχή δεν θα έχει αποτέλεσμα.
Εσύ όταν προσεύχεσαι να ξεχνάς την σωματική σου αρρώστια και να την αποδέχεσαι σαν κανόνα για την άφεση των αμαρτιών σου. Για τα παραπέρα μην ανησυχείς άφησέ τα στο Θεό, και ο Θεός ξέρει τη δουλειά Του».
Αλήθεια, τι βιβλία διαβάζεις;
– Δεν έχω καμία ιδιαίτερη προτίμηση. Τα διαβάζω όλα.
– Βίους Αγίων διαβάζεις;
– Έχω διαβάσει πάρα πολλούς. Και μου αρέσουν πολύ!
– Να διαβάζεις όλους τους βίους των Αγίων. Εγώ τους έχω διαβάσει όλους και πολλούς τους έχω διαβάσει δύο και τρεις φορές. Και σαν μου τύχει κανείς, ευχαρίστως τους ξαναδιαβάζω.
Από μικρό παιδί διάβαζα τους βίους των Αγίων και με βοήθησαν πάρα πολύ να γνωρίσω το Θεό και να έλθω πιο κοντά Του. Το ίδιο να κάνεις κι εσύ. Θα έχεις μεγάλο ψυχικό όφελος, γιατί σιγά-σιγά θα αρχίσεις να τους μιμείσαι.
Το ίδιο να λες να κάνουν και οι άλλοι…
– Την Καινή Διαθήκη την διαβάζεις;
– Την Καινή Διαθήκη δεν την έχω απλώς διαβάσει, άλλα την έχω μελετήσει και μάλιστα με πολλή προσοχή! Και συνεχώς κάνω επανάληψη.
– Σωστά πράττεις! Να τη διαβάζεις πολύ. Είναι πηγή ανεξάντλητη! Και όσο τη διαβάζεις, τόσο περισσότερο υπεισέρχεσαι στη σοφία του Θεού
Να προσπαθείς κάθε βράδυ να διαβάζεις έστω μια σελίδα.
– Το ίδιο μου έχει υποδείξει να κάνω και ο πατήρ τάδε.
– Σε καθοδήγησε ορθά. Τις πράξεις των Αποστόλων τις διαβάζεις;– Τις διαβάζω και μου αρέσουν πολύ. Εκεί πού δεν τα πάω καθόλου καλά, είναι η Αποκάλυψη του Ιωάννου.
– Γιατί; Η Αποκάλυψις είναι όλο σοφία! Είναι το πάν.
– Γιατί, όλο για «σφραγίδες» και «σαλπίσματα» ομιλεί και εγώ δεν τα πολυκαταλαβαίνω! Είναι πολύ δυσνόητα!
– Άμα τη διαβάσεις πολλές φορές και με πίστη στο Θεό, θα δεις πώς η Θεία Χάρη θα σου τα φανερώνει όλα και θα σου φανούν, μετά, όλα πολύ εύκολα!
Θα το διαπιστώσεις και μόνος σου πολύ γρήγορα. Η σοφία του Θεού δεν έρχεται μόνης της. Πρέπει εμείς να τη ζητήσουμε. Διάβαζε λοιπόν.
Διάβαζε όσο μπορείς την Αγία Γραφή και τους βίους των Αγίων. Αυτό σου συνιστώ.
Για τη Δευτέρα παρουσία
«Αλίμονο στον άνθρωπο που δεν αξιοποιεί το χρόνο της ζωής του για μετάνοια. Τι να πω; Εγώ δεν λέω ότι είδα την Παναγία, ότι θα γίνει πόλεμος και άλλα τέτοια. Ξέρω ότι θα έρθει ο αντίχριστος, ότι θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, αλλά πότε δεν ξέρω. Αύριο; μετά χίλια χρόνια; δεν ξέρω. Όμως δεν ανησυχώ γι’ αυτό. Διότι ξέρω ότι η ώρα του θανάτου είναι για τον καθένα η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Και η ώρα αυτή είναι πολύ κοντά».
Για τη σχέση μας με τον Χριστό
Να μη μας χωρίζει απ’ τον Χριστό η αμαρτία. Να του πούμε: «Κύριε, το έκανα, έπεσα, συγχώρεσέ με». Αλλά συγχρόνως να αισθανόμαστε ότι μας αγαπάει, ότι μας δέχεται τρυφερά, με αγάπη και μας συγχωρεί.
Όταν πιστεύουμε ότι μας αγαπάει και τον αγαπάμε, δεν θα αισθανόμαστε ξένοι και χωρισμένοι απ’ Αυτόν, ούτε όταν αμαρτάνουμε. Έχουμε εξασφαλίσει την αγάπη Του κι όπως και να φερθούμε, ξέρουμε ότι μας αγαπάει».
Τον αγάπησαν με πάθος χιλιάδες κουρασμένοι νέοι, γιατί έκλαψε στα προβλήματά τους σαν δικός τους πατέρας. Τον εμπιστεύτηκαν απόλυτα εκατοντάδες γονείς, γιατί γινόταν το φως στα αδιέξοδα των παιδιών τους. Τον δόξασε η Εκκλησία με το στεφάνι του Αγίου, γιατί ο Θεός τον υπερχαρίτωσε από πολύ νωρίς με το χάρισμα της πνευματικής και σωματικής θαυματουργίας σε πλήθη ανθρώπων.
Ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης λέει την ευχή
Ο θαυματουργός σύγχρονος άγιος΄ έλεγε : «Παντού μπορείτε να λέτε την ευχή. Όπου βρίσκεστε, σε σκαμνί, σε καρέκλα, σε αυτοκίνητο, παντού, στον δρόμο, στο σχολείο, στο γραφείο, στη δουλειά μπορείτε να λέτε την ευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με», απαλά, χωρίς πίεση, χωρίς σφίξιμο.
Να ζητάμε να γίνει το θέλημα τού Θεού. αυτό είναι το πιο συμφέρον, το πιο ασφαλές για μάς και για όσους προσευχόμαστε. Ο Χριστός θα μας τα δώσει όλα πλούσια. Όταν υπάρχει έστω και λίγος εγωισμός, δεν γίνεται τίποτα.
Όταν ο Θεός δεν μάς δίδει κάτι πού επίμονα ζητάμε, έχει το λόγο Του. Έχει κι ο Θεός τα «μυστικά» Του. Αν δεν κάνετε υπακοή (σε ιερέα-πνευματικό) και δεν έχετε ταπείνωση, η ευχή (δηλ. το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησὸν με) δεν έρχεται και υπάρχει και φόβος πλάνης.
Να μην γίνεται η ευχή αγγαρεία. Η πίεση μπορεί να φέρει μία αντίδραση μέσα μας, να κάνει κακό. Έχουν αρρωστήσει πολλοί με την ευχή, γιατί την έκαναν με πίεση. Και γίνεται, βέβαια, κι όταν το κάνεις αγγαρεία, αλλά δεν είναι υγιές.
Δεν είναι ανάγκη να συγκεντρωθείτε ιδιαίτερα για να πείτε την ευχή. Δεν χρειάζεται καμιά προσπάθεια όταν έχεις θείο έρωτα.
Όπου βρίσκεσθε, σε σκαμνί, σε καρέκλα, σε αυτοκίνητο, παντού, στον δρόμο, στο σχολείο, στο γραφείο, στη δουλειά μπορείτε να λέτε την ευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησὸν με», απαλά, χωρίς πίεση, χωρίς σφίξιμο.
Σημασία στην προσευχή έχει όχι η χρονική διάρκεια αλλά η ένταση. Να προσεύχεσθε έστω και πέντε λεπτά, αλλά δοσμένα στο Θεό με αγάπη και λαχτάρα.
Μπορεί ένας μία ολόκληρη νύχτα να προσεύχεται κι αυτή η προσευχή των πέντε λεπτών να είναι ανώτερη. Μυστήριο είναι αυτό βέβαια, αλλά έτσι είναι.