Το διαζύγιο της Αλικής και του Παπαμιχαήλ και η δικαστική διαμάχη για την κηδεμονία

23 Σεπτεμβρίου 2015 | 07:28

Η συνάντησή της το 1959 στα κινηματογραφικά πλατό της ταινίας «Αστέρω» με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ αποτέλεσε απαρχή της ιστορίας του διασημότερου ζευγαριού στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου και του θεάτρου. Στις 18 Ιανουαρίου 1965 ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου και απέκτησαν ένα παιδί, τον Γιάννη. Ωστόσο, ο θυελλώδης γάμος τους δεν κράτησε πολύ… Διαλύθηκε, έπειτα από δικαστικές μάχες, στις 4 Ιουλίου του 1979. Εκτός από τις δεκάδες ταινίες που γύρισαν μαζί, από το 1964 έως το 1974 συνεργάσθηκαν σε θίασο που συνέστησαν οι δυο τους. Μία από τις πολλές θεατρικές επιτυχίες τους ήταν στο έργο του Μπέρναρ Σο «Ωραία μου κυρία».

Με τον Δημήτρη Παπαμιχάηλ τους ένωσε η επαγγελματική επιτυχία. Ο κόσμος τους ήθελε πολύ. Ήταν το εμπορικό ζευγάρι του ελληνικού κινηματογράφου. Θεωρώ ότι ήταν μια σχέση επαγγελματικής συναλλαγής, που στη δίνη της μεγάλης επιτυχίας και της δημοσιότητας υπήρξαν και τα πάθη και τα μίση με ερωτικό υπόβαθρο. Και οι δύο νομίζω ότι έπαιξαν αυτό το «παιχνίδι», το οποίο δεν τους βγήκε σε καλό.

20 Ιουλίου 1974. Την ίδια μέρα που οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο προκαλώντας αγωνία στον απανταχού ελληνισμό και σηματοδοτώντας την πτώση της στρατιωτικής χούντας, μια άλλου τύπου “σύρραξη” αναστάτωνε το διασημότερο και πιο αγαπημένο καλλιτεχνικό ζευγάρι της χώρας, το γάμο της Αλίκης Βουγιουκλάκη με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Οι λεπτομέρειες έγιναν γνωστές λίγες μέρες αργότερα, όταν κατατέθηκε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, ενώ το θέμα προφανώς δεν βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, καθώς επισκιάστηκε από τα πολλαπλώς σοβαρότερα και σημαντικότερα γεγονότα της Κύπρου, αλλά και από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Με την πολυτέλεια της άνεσης που έχουμε να σχολιάζουμε τα γεγονότα της μαύρης εκείνης εποχής ύστερα από 39 χρόνια, ας κάνουμε μια αναδρομή στις περιγραφές των εφημερίδων αναφορικά με το πολύκροτο – λόγω των αποκαλύψεων που είδαν το φως της δημοσιότητας – διαζύγιο των δύο σταρ.

Στην αγωγή διαζυγίου της Αλίκης Βουγιουκλάκη καταγράφονταν καταγγελίες για επανειλημμένη άσκηση βίας σε βάρος της από τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ καθ’ όλη τη διάρκεια του γάμου τους. Χαρακτηριστικά, η ηθοποιός κατηγορούσε τον Παπαμιχαήλ ότι την πρώτη κιόλας μέρα του γάμου τους εκείνος τη χαστούκισε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, για λόγους που δεν αναγράφονταν στην αγωγή, ενώ καταγγελλόταν και δεύτερος ξυλοδαρμός τρεις μήνες μετά. Εξάλλου, στις 20 Ιουλίου 1969, δηλαδή λίγους μήνες μετά τη γέννηση του γιου τους, ο Παπαμιχαήλ φερόταν να είχε κυνηγήσει με μαχαίρι την ηθοποιό στην εξοχική τους κατοικία στο Θεολόγο, επειδή δεν είχε κατεβάσει τα σκουπίδια στο πεζοδρόμιο (λόγω απουσίας της υπηρεσίας), ενώ την ηθοποιό έσωσε ένα φιλικό ζευγάρι που φιλοξενείτο στο σπίτι.
Άλλες καταγγελίες αφορούσαν μια επίθεση με πέτρες το Νοέμβριο του 1969, μια επίθεση του Παπαμιχαήλ με μαχαίρι τον Αύγουστο του 1971, επειδή η Αλίκη είχε πληρώσει έναν ψαρά με δικά της χρήματα εξαγριώνοντας τον Παπαμιχαήλ που ήθελε να πληρώσει ο ίδιος, μια επίθεση “διά σπάθης” τον Οκτώβριο του 1971 στα καμαρίνια του θεάτρου, όταν η Αλίκη πρωταγωνιστούσε στην παράσταση “Βασίλισσα Αμαλία”, και μάλιστα μπροστά στον αδερφό της ηθοποιού κλπ.
Σύμφωνα με την αίτηση διαζυγίου της Βουγιουκλάκη, η αρχή του τέλους για τον πολύκροτο γάμο έλαβε χώρα στις 23 Φεβρουαρίου 1974. Ο Παπαμιχαήλ της έδωσε “το πιο γερό ξύλο” με αποτέλεσμα να μείνει στο κρεβάτι, ενώ έκτοτε το ζευγάρι ζούσε σε διάσταση – η Αλίκη στο διαμέρισμα της στην οδό Στησιχόρου και ο Παπαμιχαήλ στο σπίτι της μητέρας του. Ωστόσο, το ζευγάρι συνέχισε την καλλιτεχνική του συνεργασία στο θέατρο “Αλίκη” στα πλαίσια της παράστασης “Ωραία μου κυρία” σε σκηνοθεσία του Παπαμιχαήλ, που συμπρωταγωνιστούσε στο πλευρό της εν διαστάσει συζύγου του, ενώ μετά το Πάσχα ανέβασαν την ίδια παράσταση και στη Θεσσαλονίκη (θέατρο “Χατζώκου”)

Το καταλυτικό γεγονός, που έδωσε τέλος στο γάμο τους, συνέπεσε στις 20 Ιουλίου 1974, την ημέρα της απόβασης των Τούρκων στην Κύπρο. Καθώς είχε εκδοθεί από την ελληνική κυβέρνηση απόφαση για γενική επιστράτευση, ο Παπαμιχαήλ κατευθύνθηκε στο εξοχικό σπίτι του ζευγαριού στο Θεολόγο για να πάρει το γιο του, ο οποίος βρισκόταν εκεί με την γκουβερνάντα του, ενώ στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς το διαμέρισμα της Αλίκης.
Σύμφωνα με την καταγγελία της ηθοποιού, “εις τα καλά καθούμενα” ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ τη γρονθοκόπησε, την κλώτσησε και επιχείρησε να τη στραγγαλίσει παρουσία του “ολολύζοντος” γιου τους, όμως σώθηκε χάρη στην επέμβαση της μαγείρισσας της, Θεώνης. Σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσε ο δικηγόρος της Αλίκης, Γεώργιος Μαγκάκης, η ηθοποιός βγήκε στο διάδρομο της πολυκατοικίας ζητώντας βοήθεια, οπότε βγήκαν κάποιοι ένοικοι και την συνόδευσαν σε διαμέρισμα του πρώτου ορόφου.
Ειδοποιήθηκε η αστυνομία, η οποία έσπευσε, όμως δεν συνέλαβε τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, λόγω της επιστράτευσης. Καθώς εκείνος αρνείτο να φύγει από το διαμέρισμα, συνόδευσαν την Αλίκη στο σπίτι της μητέρας της, ενώ αργότερα – το ίδιο βράδυ – η ηθοποιός επισκέφτηκε τον ιατροδικαστή, ο οποίος επιβεβαίωσε με την γνωμάτευση του ότι είχε υποστεί ξυλοδαρμό και ελαφρές σωματικές βλάβες. Μιλώντας στους δημοσιογράφους την ημέρα που συζητήθηκαν τα ασφαλιστικά μέτρα (30.07.1974) σημείωσε ότι “δεν υπάρχει περίπτωση συμβιβασμού μας, διότι κατ’ επανάληψη ο εν διαστάσει σύζυγός μου έχει φερθεί κακώς και βαναύσως”.
Στη δικιά του ανταίτηση προς το δικαστήριο, ο Παπαμιχαήλ κατηγορούσε κι εκείνος με τη σειρά του τη Βουγιουκλάκη για σειρά επιθέσεων. Σύμφωνα με τον Παπαμιχαήλ, το Σεπτέμβριο του 1973 η Βουγιουκλάκη απείλησε με μαχαίρι την υπηρέτρια του σπιτιού κατηγορώντας την ότι διατηρούσε ερωτική σχέση με το σύζυγο της, ενώ όταν ο ηθοποιός επενέβη για να ηρεμήσει την κατάσταση, η Αλίκη του επιτέθηκε καρφώνοντας τα νύχια της στο πρόσωπο του. Όσον αφορά το περιστατικό της 23ης Φεβρουαρίου 1974, ο Παπαμιχαήλ υποστήριζε ότι είχε επέμβει σε μια διένεξη της συζύγου του με υπάλληλο του θεάτρου και εκείνη προσέβαλε τον ανδρισμό του, ενώ κατήγγειλε την ηθοποιό για υποτιμητικές και υβριστικές εκφράσεις σε βάρος του, όπως την ημέρα που επήλθε η οριστική ρήξη στο γάμο τους, στις 20 Ιουλίου 1974. Σύμφωνα με το Δημήτρη Παπαμιχαήλ, η Αλίκη μιλούσε στο τηλέφωνο και την ώρα που ο ίδιος επέστρεψε στο σπίτι την άκουσε να λέει, “Κλείσε τώρα γιατί ήρθε αυτό το γιογιό”.

Επίσημα, οι τίτλοι τέλους στο γάμο του ζευγαριού έπεσαν στις 2 Ιουλίου 1975, οπότε βγήκε η υπ’ αριθμ. 7953/1975 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία αποδιδόταν “κοινή υπαιτιότητα” στο ζευγάρι. Μάλιστα υπογραμμιζόταν ότι τόσο η Αλίκη Βουγιουκλάκη όσο και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, μετά την τέλεση του γάμου τους δεν είχαν συναίσθηση των “απορρεουσών εξ αυτού υποχρεώσεων” κι έτσι, ως συνέπεια της συμπεριφοράς που επιδείκυνε ο ένας απέναντι στον άλλο, η συμβίωση τους δεν αναμενόταν να διαρκέσει για πολύ.
___________________________

Φήμες για διαζύγιο είχαν κυκλοφορήσει αρκετές φορές στη διάρκεια της εννιαετούς έγγαμης συμβίωσης τους. Ποτέ δεν είχαν συνδεθεί με υποψίες βίας, αλλά με φανταστικά τρίτα πρόσωπα που είχαν μπει ανάμεσα στο ζευγάρι. Σχετικές φήμες κυκλοφορούσαν και το καλοκαίρι του 1971, όταν στην εφημερίδα “Βραδυνή” δημοσιεύτηκε μια συνέντευξη της Αλίκης Βουγιουκλάκη στο δημοσιογράφο Δημήτρη Ρίζο, ο οποίος επέμεινε, “Κυρία Βουγιουκλάκη, ας μιλήσουμε ειλικρινά. Έκανα εκατόν πενήντα χιλιόμετρα για να μου πείτε τι συμβαίνει με το γάμο σας”.

Ακολούθησε η εξής στιχομυθία, όπως καταγράφηκε στην εφημερίδα (μεταξύ των διαλόγων δημοσιεύονταν και θεατρικές περιγραφές για λυγμούς και δάκρυα, που δεν θα μεταφερθούν εδώ, καθώς δεν αποδεικνύονται από πουθενά, ούτε και έχουν κάποια αξία), όπου η Βουγιουκλάκη αναφέρθηκε στο κόστος της δημοσιότητας, ενώ αναφέρθηκε με τα καλύτερα λόγια για τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ ως ηθοποιό και ως άνθρωπο:
Α.Β.: Είναι μια ιδιωτική υπόθεση. Δεν μπορούμε να έχουμε και εμείς τα προσωπικά μας;
Δ.Ρ.: Όχι, δεν μπορείτε. Αυτές είναι οι συνέπειες της διασημότητος.
Α.Β.: Αν συνέβαινε σε σας το ίδιο, θα θέλατε να το συζητούν στα καφενεία;
Δ.Ρ.: Αν ήμουν διάσημος όπως εσείς, θα το υπέμενα.
Α.Β.: Δεν σας εύχομαι ούτε τα βάσανα μου…
Δ.Ρ.: Κυρία Αλίκη, τι συμβαίνει ανάμεσα σε σας και στον Δημήτρη;
Α.Β.: Σας ορκίζομαι. Δεν υπάρχει τίποτε το συγκεκριμένο. Απλώς περνάμε πολύ μεγάλη κρίση.
Δ.Ρ.: Την περνάτε ακόμα; Γιατί όλοι μιλούν περί τετελεσμένου γεγονότος…
Α.Β.: Είναι μια μπόρα που θα περάσει ίσως…
Δ.Ρ.: Το εύχομαι. Πού οφείλεται όμως;
Α.Β.: Δεν θα σας πω.
Δ.Ρ.: Αγαπάτε τον άνδρα σας;
Α.Β.: Ο Δημήτρης είναι ένα πολύ καλό παιδί. Αν θέλει να τραβήξει το δρόμο του, δεν θα χαθεί. Είναι μεγάλος ηθοποιός. Τόσο μεγάλος, που ούτε ο ίδιος το υποψιάζεται. Είναι δεύτερος Βεάκης…
Δ.Ρ.: Μένει μαζί σας ή έφυγε από το σπίτι;
Α.Β.: Δεν θα σας το πω ούτε και αυτό…
Δ.Ρ.: Είχατε καλλιτεχνικές διαφωνίες μεγάλες;
Α.Β.: Ναι, πάντα είχαμε καλλιτεχνικές διαφωνίες, οι οποίες όμως πολλές φορές μας ωφελούσαν. Φέτος πολύ ήρεμα συμφωνήσαμε να βαδίσει ο καθένας χωριστά τον καλλιτεχνικό του δρόμο.
Δ.Ρ.: Μήπως και το συζυγικό;
Α.Β.: Ω, όχι, δεν θα σας πω τίποτε…

Η δικαστική διαμάχη του Δημήτρη Παπαμιχαήλ και της Αλίκης Βουγιουκλάκη για την κηδεμονία του Γιάννη το 1981

Η έκδοση διαζυγίου μεταξύ της Αλίκης Βουγιουκλάκη και του Δημήτρη Παπαμιχαήλ στις αρχές Ιουλίου 1975 δεν σήμανε και το τέλος της δικαστικής τους διαμάχης. Υπήρχε ανοιχτή η εκκρεμότητα της κηδεμονίας του μικρού Γιάννη. Λόγω ηλικίας – ο Γιάννης ήταν 7 ετών – η κηδεμονία παρέμεινε στην Αλίκη. Ωστόσο, αρκετά χρόνια μετά, όταν ο Γιάννης θα είχε πλέον κλείσει τα 10, ο Δημήτρης θα διεκδικούσε την κηδεμονία του παιδιού, για να το μεγαλώσει ο ίδιος με τη δεύτερη σύζυγό του.

Το αίτημα του ηθοποιού βασιζόταν σε μια αναχρονιστική διάταξη του τότε ισχύοντος Οικογενειακού δικαίου (πριν τη μεταρρύθμιση του 1983), σύμφωνα με την οποία, όταν ένα ζευγάρι χώρισε κοινή συναινέσει, το παιδί ανήκε στον πατέρα μετά τη συμπλήρωση του δέκατου έτους της ηλικίας του, εκτός αν το δικαστήριο έκρινε προτιμότερο να διατηρούσε την κηδεμονία η μητέρα.

Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο στις 13 Φεβρουαρίου 1981. Στην κατάθεσή του ο Παπαμιχαήλ υποστήριξε ότι η Αλίκη δεν μπορούσε – λόγω του θεάτρου – ν’ αφιερώνει αρκετές ώρες στο μεγάλωμα του παιδιού, ώστε αυτό μεγάλωνε με άτομα που δεν μπορούσαν να υποκαταστήσουν τη μητρική στοργή.
Μάλιστα, ο Παπαμιχαήλ άφησε αιχμές εναντίον της Βουγιουκλάκη ότι “με ορισμένες άστοχες ενέργειες, όπως το γεγονός ότι έχει επιτρέψει να μπαίνει το παιδί στα εξώφυλλα των διαφόρων περιοδικών, έχει δημιουργήσει σ’ αυτό τάσεις προβολής, που έχουν οπωσδήποτε επιπτώσεις στην ανάπτυξη του χαρακτήρα του”.
Με τη σειρά της, η Αλίκη υποστήριξε ότι έδειχνε την απαιτούμενη στοργή και αφοσίωση στο μεγάλωμα του Γιάννη, επισημαίνοντας ότι τυχόν αλλαγή περιβάλλον θα ήταν σε βάρος του παιδιού.
Ο πρόεδρος του δικαστηρίου χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη δικαστική διαμάχη ζήτημα “κοινωνιολογικό” και όχι απλά νομικό, ενώ επιφυλάχθηκε να εκδώσει απόφαση. Ζήτησε από τους δυο πρωταγωνιστές να καταθέσουν εγγράφως τα επιχειρήματά τους (μέσω των δικηγόρων), όμως τελικά, μετά από σχεδόν ένα μήνα βγήκε η απόφαση και η κηδεμονία του Γιάννη παρέμεινε στη Βουγιουκλάκη, η οποία θα είχε μεγάλη αδυναμία στο γιό της μέχρι το τέλος της ζωής της. Αντιθέτως οι σχέσεις πατέρα και γιου θα διαταράσσονταν αρκετές φορές τα επόμενα χρόνια με αποκορύφωμα την σκληρή απόφαση του Δημήτρη ν’ αποκληρώσει τον Γιάννη με διαθήκη.