Χρήσιμος οδηγός για το κοινωνικό μέρισμα μέσα από 32 ερωτήσεις – απαντήσεις

Στο πλαίσιο αυτό, η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης ΑΕ (ΗΔΙΚΑ ΑΕ) δημοσίευσε έναν χρήσιμο οδηγό, με ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με το κοινωνικό μέρισμα του 2017.

1. Πού μπορώ να υποβάλω αίτηση για το κοινωνικό μέρισμα;

Για να διαπιστώσετε, αν είστε δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος, πρέπει να μπείτε στο διαδικτυακό τόπο www.koinonikomerisma.gr, χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης στη φορολογική βάση δεδομένων TAXISnet της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Εάν είστε δικαιούχος του μερίσματος και συνταξιούχος ή λαμβάνετε το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΓΑ, δείτε την ερώτηση 9.

2. Ποια στοιχεία πρέπει να συμπληρώσω στην αίτηση;

Με την είσοδό σας στο σύστημα, θα σας ζητηθεί να επιβεβαιώσετε τον ΑΜΚΑ σας και να εισάγετε ένα e-mail και τον αριθμό ενός κινητού τηλεφώνου που θα χρησιμοποιηθούν για αποστολή τυχόν ειδοποιήσεων. Θα σας ζητηθεί, επίσης, να συναινέσετε στην επεξεργασία των στοιχείων που απαιτούνται, δηλαδή των στοιχείων που αφορούν εσάς, την/τον σύζυγό σας και τα προστατευόμενα τέκνα σας. Επίσης, θα πρέπει να δηλώσετε έγκυρο και ενεργό IBAN, στον οποίο πρέπει να είστε υποχρεωτικά είτε αποκλειστικός δικαιούχος είτε συνδικαιούχος.

Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα πραγματοποιηθεί πληρωμή, ακόμα και αν πληρείτε τα κριτήρια. Για το λόγο αυτό, προτείνουμε να χρησιμοποιήσετε τυχόν δηλωμένο ακατάσχετο λογαριασμό, το λογαριασμό μισθοδοσίας ή είσπραξης σύνταξης ή επιδομάτων (ανεργίας, ΚΕΑ, κτλ), ώστε να είστε σίγουροι ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα με την πίστωση των χρημάτων στο λογαριασμό σας. Τα οικονομικά/περιουσιακά στοιχεία θα εμφανίζονται προσυμπληρωμένα στην αίτηση και η αλλαγή τους δεν είναι δυνατή.

3. Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσω, εάν προκύψει ανάγκη για ενημέρωση στοιχείων που εμφανίζονται στην αίτηση;

Αν εμφανίζονται λανθασμένα στο σύστημα τα στοιχεία σας, θα πρέπει να απευθυνθείτε στους παρακάτω φορείς:

Στα ΚΕΠ, εάν το πρόβλημα αφορά στον ΑΜΚΑ (για περισσότερες λεπτομέρειες, δείτε την ερώτηση 5)

Στον ΕΦΚΑ, εάν το πρόβλημα αφορά στο χρόνο ασφάλισης

Στον ΟΑΕΔ, εάν το πρόβλημα αφορά στο χρόνο ανεργίας (για περισσότερες λεπτομέρειες, δείτε την ερώτηση 6)

Στη συνέχεια, πρέπει να ξαναμπείτε στο διαδικτυακό τόπο www.koinonikomerisma.gr και να επαναλάβετε τη διαδικασία. Η διαδικασία θα πρέπει πάντως να ολοκληρωθεί εντός της σχετικής προθεσμίας υποβολής αιτήσεων.

4. Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσω σε περίπτωση που εμφανίζονται λάθος κάποια από τα προσωπικά μου στοιχεία;

Στην περίπτωση αυτή και εφόσον εμφανιστεί αντίστοιχο μήνυμα, πρέπει να πάτε σε ένα ΚΕΠ και να διορθώσετε το στοιχείο που είναι λάθος, χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε επίσημο έγγραφο μπορεί να αποδείξει την αλλαγή που θέλετε να κάνετε.

5. Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσω σε περίπτωση που δεν πιστοποιείται ο συνδυασμός ΑΦΜ και ΑΜΚΑ;

Στην περίπτωση αυτή και εφόσον εμφανιστεί αντίστοιχο μήνυμα, πρέπει να πάτε σε ένα ΚΕΠ και να ζητήσετε να ενημερώσετε την εγγραφή του ΑΜΚΑ σας ως προς το πεδίο του ΑΦΜ. Θα χρειαστείτε ένα έγγραφο που να αποδεικνύει ότι είστε εσείς (ΑΔΤ, Διαβατήριο, κτλ) και ένα έγγραφο που να αναγράφει το ΑΦΜ μαζί με τα προσωπικά στοιχεία σας (πχ εκκαθαριστικό εφορίας).

Στη συνέχεια, πρέπει να ξαναμπείτε στο διαδικτυακό τόπο www.koinonikomerisma.gr και να επαναλάβετε τη διαδικασία. Η διαδικασία θα πρέπει πάντως να ολοκληρωθεί εντός της σχετικής προθεσμίας υποβολής αιτήσεων.

6. Είμαι άνεργος για περισσότερους από 6 μήνες το 2017, αλλά δεν έχει αφαιρεθεί το ποσό που προβλέπει η ΚΥΑ από τα εισοδήματά μου. Τι συμβαίνει;

Μπορεί να μην έχετε συμπληρώσει 6 συνεχόμενους μήνες ανεργίας, όπως προβλέπει η Κοινή Υπουργική Απόφαση, περίπτωση κατά την οποία δεν δικαιούστε μείωση των εισοδημάτων σας. Εάν έχετε συμπληρώσει 6 συνεχόμενους μήνες ανεργίας, υπάρχει κάποιο λάθος στα στοιχεία του ΟΑΕΔ, οπότε θα πρέπει να απευθυνθείτε στον ΟΑΕΔ για τη διόρθωση των στοιχείων σας. Στη συνέχεια, πρέπει να ξαναμπείτε στο διαδικτυακό τόπο www.koinonikomerisma.gr και να επαναλάβετε τη διαδικασία. Η διαδικασία θα πρέπει πάντως να ολοκληρωθεί εντός της σχετικής προθεσμίας υποβολής αιτήσεων.

7. Ήμουν άνεργος για τουλάχιστον 6 συνεχόμενους μήνες το 2017, αλλά όχι πλέον. Δικαιούμαι την έκπτωση από τα εισοδήματα του 2016;

Ναι. Δεν είναι απαραίτητο να είστε ακόμα άνεργος, εφόσον έχετε συμπληρώσει 6 συνεχόμενους μήνες ανεργίας εντός του έτους.

8. Ήμουν ελεύθερος επαγγελματίας κατά το έτος 2016, φορολογούμαι, όμως, ως μισθωτός και έχω τουλάχιστον 6 συνεχόμενους μήνες ανεργίας το 2017. Δικαιούμαι την έκπτωση στα εισοδήματα του 2016;

Ναι, τη δικαιούστε. Από τη ρύθμιση εξαιρούνται μόνο οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν φορολογούνται ως μισθωτοί.

9. Εάν είμαι άνω των 70 ετών και δεν έχω πρόσβαση σε υπολογιστή, είναι απαραίτητο να κάνω αίτηση;

Εάν είστε άνω των 70 και λαμβάνετε σύνταξη ή το επίδομα των ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΓΑ, δεν είναι απαραίτητη η υποβολή αίτησης. Εφόσον πληρείτε τα κριτήρια για την καταβολή του κοινωνικού μερίσματος, το κοινωνικό μέρισμα θα σας καταβληθεί αυτόματα στο λογαριασμό στον οποίο λαμβάνετε τη σύνταξη ή το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η αυτόματη καταβολή σε τραπεζικό λογαριασμό, σύμφωνα με τα παραπάνω, αφορά μόνο σε όσα νοικοκυριά αποτελούνται από ένα μόνο άτομο ή από ένα ζευγάρι και δεν ισχύει όταν υπάρχουν και άλλα μέλη στο νοικοκυριό.

10. Στο νοικοκυριό μας εισπράξαμε κατά το έτος 2016 εισοδηματική ενίσχυση από το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Συνυπολογίζεται το ποσό αυτό ως εισόδημα στην αίτηση του κοινωνικού μερίσματος;

Ναι, το ποσό αυτό συνυπολογίζεται ως εισόδημα.

11. Το επίδομα ανεργίας συνυπολογίζεται στο εισόδημα;

Ναι, το επίδομα ανεργίας θεωρείται εισόδημα.

12. Είμαι δικαιούχος άλλου επιδόματος (οικογενιακού, ανεργίας, ΚΕΑ, κλπ). Μπορεί να διακοπεί η καταβολή των άλλων επιδομάτων, εάν λάβω το κοινωνικό μέρισμα;

Όχι. Το κοινωνικό μέρισμα δεν θα προσμετρηθεί στο εισόδημά σας για την καταβολή οποιουδήποτε επιδόματος.

13. Εξαιρούνται τα αναπηρικά επιδόματα και οι αναπηρικές συντάξεις από τον υπολογισμό του εισοδήματος;

Τα αναπηρικά επιδόματα και οι αναπηρικές συντάξεις συμπεριλαμβάνονται στον υπολογισμό του εισοδήματος. Ωστόσο, οι υψηλότερες ανάγκες των ατόμων με αναπηρία λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό του ισοδύναμου εισοδήματος. Συνεπώς, μεταξύ νοικοκυριών με την ίδια ακριβώς σύνθεση, ευνοούνται αυτά που περιλαμβάνουν μέλη με προβλήματα αναπηρίας.

14. Πώς προκύπτει ο αριθμός των ανάπηρων μελών;

Όπως και όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, θα προκύπτει από την τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

15. Τι λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό του εισοδήματος για το κοινωνικό μέρισμα;

Λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των εισοδημάτων είτε αυτά φορολογούνται κανονικά είτε απαλλάσσονται από το φόρο είτε φορολογούνται με ειδικό τρόπο, καθώς και το σύνολο των επιδομάτων και των κάθε μορφής χρηματικών μεταβιβάσεων όλων των μελών του νοικοκυριού. Ο υπολογισμός γίνεται, αφού έχουν αφαιρεθεί οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και προ φόρων.

16. Τι δεν θεωρείται εισόδημα για τον υπολογισμό του κοινωνικού μερίσματος;

Η αποζημίωση απόλυσης, η διατροφή συζύγου και τέκνων για το νοικοκυριό που τη λαμβάνει, καθώς και οι περιπτώσεις που συμπληρώνονται στους κωδικούς 781-782 του εντύπου Ε1.

17. Τι συμβαίνει στην περίπτωση που πούλησα, μετά την 01/01/2017, ακίνητη περιουσία την οποία κατείχα το 2016;

Η αίτηση απεικονίζει όλα τα στοιχεία της τελευταίας εκκαθαρισμένης φορολογικής δήλωσης και, συνεπώς, την περιουσιακή κατάστασή σας κατά το έτος 2016. Η περιουσιακή κατάσταση δεν γίνεται να μεταβληθεί ακόμα και εάν έχει πραγματοποιηθεί πώληση περιουσίας, μετά την 1/1/2017.

18. Πώς θα υπολογιστεί το σύνολο των καταθέσεών μου;

Το ποσό των τόκων προκύπτει από την τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος και δεν είναι δυνατό να αλλάξει. Βάσει του παραπάνω ποσού των τόκων, εκτιμάται το ύψος των καταθέσεων, χρησιμοποιώντας το μέσο καταθετικό επιτόκιο του έτους 2016, όπως έχει υπολογιστεί από την Τράπεζα της Ελλάδος.

19. Είμαι συνδικαιούχος σε τραπεζικό λογαριασμό. Πώς θα υπολογιστούν οι καταθέσεις μου;

Σε αυτή την περίπτωση, οι τόκοι που είναι προσυμπληρωμένοι στη φορολογική δήλωση, αφορούν το σύνολο του κατατεθειμένου ποσού, εκτός εάν σε συνεννόηση με τους λοιπούς συνδικαιούχους είχατε συμπληρώσει στη φορολογική δήλωση το ποσό που σας αναλογεί.

20. Τι σημαίνει η αναφορά σε όσους έχουν δαπάνες για οδηγούς, οικιακούς βοηθούς, δασκάλους και λοιπό προσωπικό;

Δεν δικαιούνται το κοινωνικό μέρισμα, όσοι δηλώνουν δαπάνες που καταβάλονται για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό. Αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση που ο φορολογούμενος απασχολεί έναν μόνο οικιακό βοηθό ή όταν ο φορολογούμενος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία 67% και πάνω ή είναι ηλικίας άνω των 65 ετών και απασχολεί έναν νοσοκόμο.

21. Οι αλλοδαποί που διαμένουν στην Ελλάδα, έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης για το κοινωνικό μέρισμα;

Ναι, αρκεί να πληρούν τα κριτήρια διαμονής.

22. Οι συνταξιούχοι που δεν έχουν ασφάλιση (π.χ. χήρες συνταξιούχων), δικαιούνται να υποβάλουν αίτηση;

Ναι, γιατί είναι δικαιούχοι σύνταξης.

23. Τι γίνεται στην περίπτωση που υπάρχουν φιλοξενούμενα μέλη στο νοικοκυριό;

Σε περίπτωση που το νοικοκυριό σας έχει και ενήλικα φιλοξενούμενα μέλη, για να δείτε, αν πληροίτε τα κριτήρια, απαιτείται η συγκατάθεση των φιλοξενούμενων ατόμων, μέσω των κωδικών τους στο Taxis-net, για την επεξεργασία των δεδομένων τους. Η θετική συγκατάθεση όλων των φιλοξενούμενων ενηλίκων εντός της προθεσμίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση ολοκλήρωσης της αίτησης. Συνεπώς, πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τους φιλοξενούμενούς σας (στη φόρμα αναγράφονται τα στοιχεία των ατόμων, των οποίων η συναίνεση απαιτείται), ώστε να μπουν στο δικτυακό τόπο με τους δικούς τους κωδικούς και να συναινέσουν.

24. Μπορώ να αλλάξω τη σύνθεση του νοικοκυριού σε περίπτωση που είχα κάποιον φιλοξενούμενο, αλλά δεν τον φιλοξενώ πλέον;

Η αίτηση περιλαμβάνει τα στοιχεία που απεικονίζονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους 2016. Εάν στην τελευταία δήλωση εμφανίζεται φιλοξενούμενο άτομο, ακόμα και αν αυτό έχει αποχωρήσει πλέον από το νοικοκυριό, δεν μπορεί να αφαιρεθεί από τη σύνθεση του νοικοκυριού. Η μοναδική εξαίρεση είναι αυτή που αναφέρεται στο επόμενο ερώτημα.

25. Τι μπορώ να κάνω στην περίπτωση που φαίνεται ως φιλοξενούμενός μου άτομο το οποίο μου είναι άγνωστο;

Αν διαπιστωθεί ότι άγνωστο σε εσάς άτομο απεικονίζεται ως φιλοξενούμενος, μπορεί να εξαιρεθεί, χρησιμοποιώντας την αντίστοιχη επιλογή που είναι διαθέσιμη δίπλα στο όνομά του. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι αυτό συνιστά ουσιαστικά καταγγελία του προς την οικεία ΔΟΥ περί ψευδούς υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του ατόμου που εμφανίζεται ως φιλοξενούμενος.

26. Ο αδερφός μου είναι φιλοξενούμενος από τους γονείς μας. Μπορεί να αιτηθεί για το κοινωνικό μέρισμα;

Οι φιλοξενούμενοι δεν μπορούν να αιτηθούν. Αυτό που μπορεί να γίνει, είναι να αιτηθεί για το κοινωνικό μέρισμα είτε ο πατέρας σας είτε η μητέρα σας και να τον συμπεριλάβουν στην αίτηση ως φιλοξενούμενο μέλος. Επίσης, στην αίτηση θα πρέπει να συμπεριληφθούν και όλα τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού, (αν υπάρχουν), που κατοικούν κάτω από την ίδια στέγη.

27. Τι γίνεται στην περίπτωση κατά την οποία κάποιος φαίνεται στην τελευταία φορολογική δήλωση φιλοξενούμενος, ενώ το τρέχον διάστημα μένει σε δικό του σπίτι ή σε δωρεάν παραχωρημένη κατοικία; Μπορεί να κάνει αίτηση μόνος του;

Οι φιλοξενούμενοι δεν μπορούν να αιτηθούν, εφόσον έχουν δηλώσει ότι φιλοξενούνται από άλλον φορολογούμενο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του έτους 2016, ακόμα και εάν τώρα δεν διαμένουν στο νοικοκυριό που είχαν δηλώσει.

28. Όσοι σπουδάζουν μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνοι τους ή θεωρούνται προστατευόμενα μέλη;

Όσοι σπουδάζουν, μέχρι την ηλικία των 25 ετών, θεωρούνται προστατευόμενα μέλη και συμπεριλαμβάνονται στη φορολογική δήλωση των γονέων τους, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής. Συνεπώς, δεν μπορούν να υποβάλουν ξεχωριστή αίτηση.

29. Παντρεύτηκα το 2017, αλλά έμενα μόνος το 2016. Μπορώ να κάνω αίτηση μαζί με τον/την σύζυγο;

Δεν μπορεί να γίνει κοινή αίτηση για το κοινωνικό μέρισμα, αφού η αίτηση απεικονίζει την εικόνα του φορολογούμενου, σύμφωνα με την τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

30. Μπορεί να μεταβληθεί η σύνθεση του νοικοκυριού;

Η μόνη δυνατή μεταβολή της σύνθεσης είναι η περίπτωση γέννησης τέκνου, μετά την 31/12/2016. Το τέκνο μπορεί να προστεθεί, εισάγοντας τον αριθμό ΑΜΚΑ. Καμία άλλη αλλαγή στη σύνθεση του νοικοκυριού δεν είναι δυνατή.

31. Πώς μπορεί ο αιτών να διαπιστώσει, εάν το νοικοκυριό του είναι επιλέξιμο για το κοινωνικό μέρισμα;

Εφόσον έχουν δοθεί όλες οι τυχόν απαιτούμενες συναινέσεις των ενήλικων μελών του νοικοκυριού σας, εμφανίζεται η πληροφορία του αν πληροίτε τα κριτήρια ή όχι. Εάν τα κριτήρια ικανοποιούνται, εμφανίζεται και το ποσό του κοινωνικού μερίσματος που αντιστοιχεί στο νοικοκυριό σας. Στην αντίθετη περίπτωση, εμφανίζονται αναλυτικά οι λόγοι μη εκπλήρωσης των κριτηρίων.

32. Για ποιον λόγο μπορεί να μην εμφανιστεί το αποτέλεσμα της αίτησης;

Αν δεν βλέπετε την πληροφορία για το αν πληρείτε τα κριτήρια ή όχι, κάποιο από τα μέλη του νοικοκυριού δεν έχει δώσει ακόμα την συναίνεσή του.