Η τυραννία της τέλειας μητρότητας

daddy cool team

Οχι, δεν γουστάρω να είμαι αρκετά μητέρα. Το ερώτημα «Are you mom enough?» στο περίφημο εξώφυλλο του αμερικανικού «Τime» με την 26χρονη μητέρα να θηλάζει τον ανεβασμένο επάνω σε καρέκλα τρίχρονο γιο της είναι ένα ακόμη δείγμα αυτής της παγκοσμιοποιημένης new-age μητρότητας που κερδίζει απειλητικά έδαφος. Αυτής που θέλει την Αλίσια Σίλβερστοουν να μασάει τα λαχανικά και να τα τοποθετεί η ίδια, με τον ζήλο κοκκινολαίμη, μέσα στο στόμα του νεοσσού της, τη Ζιζέλ Μπούντχεν να εκπαιδεύει τον μόλις έξι μηνών γιο της στο γιογιό και την Τζένιουαρι Τζόουνς (πρωταγωνίστρια του «Mad Men») να καταβροχθίζει τον πλακούντα της (σε μορφή χαπιού, βέβαια, το οποίο της παρασκεύασε κάποια νευρωτική νεοϋορκέζα placenta-preparer).
Είναι αυτή η ίδια μητρότητα της «προσκόλλησης» που ευαγγελίζονται τις δύο τελευταίες δεκαετίες διάφοροι γκουρού (στην πλειονότητά τους άρρενες) όπως ο δρ Μπιλ Σίαρς. Ο Σίαρς είναι εκείνος που με το βιβλίο του «Τhe Baby Book» (έχει μεταφραστεί σε 18 γλώσσες και έχει πουλήσει παγκοσμίως περί τα 1,5 εκατομμύρια αντίτυπα) έθεσε τους τρεις θεμελιώδεις κανόνες. Θηλασμός μέχρις εσχάτων (ακόμη και όταν το παιδί έχει βγάλει αρκετά δόντια για να τρώει μπριζόλα), ύπνος στο ίδιο κρεβάτι με το βρέφος (έτσι ώστε να απολεσθεί και η τελευταία ρανίδα ιδιωτικότητας και συζυγικής επαφής) και, βέβαια, το λεγόμενο «baby wearing» («φοράς» το μωρό σου σε σλινγκ όλη την ημέρα στο σπίτι, στη δουλειά, στο πικνίκ κτλ.).

Σε αυτή τη μητρότητα έχουν αποδυθεί εσχάτως και πολλές Ελληνίδες (ως επί το πλείστον άνω των 35, μορφωμένες) οι οποίες με το πρώτο ΟΚ της χοριακής νιώθουν τον κόσμο μέσα τους να αναγεννάται εκ θεμελίων. Σίγουρα δεν είσαι «αρκετά μητέρα» αν δεν έκανες εξοντωτικές ασάνες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αν δεν γέννησες με φυσιολογικό τοκετό (διότι οι ωδίνες σού ανοίγουν νέους ορίζοντες, εν αντιθέσει με την ποταπή λιποταξία μιας καισαρικής), αν δεν γέννησες σε πισίνα ή στο σπίτι σου (με τη βοήθεια μιας «doula», όπως αποκαλούν οι Αγγλοσάξονες τη βοηθό μητρότητας που σου επιτρέπει να κάνεις ακόμη και σεξ την ώρα του τοκετού), αν δεν θήλασες αποκλειστικά τουλάχιστον επί έναν χρόνο, αν δεν σηκώνεις το μωρό αγκαλιά με την παραμικρή σύσπαση των βλεφάρων του, αν δεν το έγραψες στο ΟΑΚΑ για ταχύρρυθμα baby swimming.

Εναλλακτικές λεχώνες, στριμωγμένες σε επιλόχειο και σουτιέν θηλασμού, περιφέρουν σήμερα το σλινγκ τους, επιδεικνύοντας τον ναρκισσισμό μιας μητρότητας που φαίνεται αποφασισμένη να θυσιάσει τα πάντα: ποιότητα ζωής, προσωπικό χρόνο, καριέρα, κοινωνικές σχέσεις. Το ζήτημα είναι ότι τίποτε από όλα αυτά δεν είναι καινούργιο. Ολα έχουν ανασυρθεί από το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν (ακόμη και η «πλακουντοφαγία» άνθησε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’70). Το ζήτημα, επίσης, είναι ότι τίποτε από όλα αυτά δεν είναι ανυπόστατο.

Ουδείς αμφισβητεί τη σημασία του μητρικού θηλασμού που δρα ανασταλτικά σε ασθένειες, ενισχύει τον δεσμό μητέρας – βρέφους κ.ο.κ. ή το ότι ο φυσιολογικός τοκετός είναι ο ιδεώδης (ειδικά στην Ελλάδα που βαριά της βιομηχανία είναι πλέον οι καισαρικές). Μόνο που οι διαπρύσιοι κήρυκες αυτού του νέου «νατουραλισμού» (που, πλάκα πλάκα, ταιριάζει σε εποχές λιτότητας, γιατί όταν κοιμάσαι μαζί με το μωρό δεν χρειάζεται να αγοράζεις λίκνα) κάτι έχουν ξεχάσει. Οτι οι λοιποί γυναικείοι ρόλοι, κερδισμένοι και αυτοί με αγώνες και θυσίες, δεν έχουν εκλείψει.

Και ότι, εκτός από το να είσαι αρκετά μαμά, πρέπει να είσαι και αρκετά γυναίκα, αρκετά σύζυγος και βέβαια να υπάρχεις αρκετά στο οργανόγραμμα της εταιρείας. Αρκεί να δεις τις επιθέσεις που δέχτηκε η Αν Ρόμνεϊ, σύζυγος του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, που τόλμησε να μείνει στο σπίτι για να μεγαλώσει τα παιδιά της.

Κανέναν ρόλο δεν πρέπει να αφήσεις να σε συνθλίψει. Ούτε καν αυτόν της τέλειας μητέρας. Αλλωστε, όπως δήλωσε πρόσφατα η γαλλίδα φιλόσοφος Ελιζαμπέτ Μπαντεντέρ: «Η τέλεια μητέρα είναι τόσο σπάνια όσο ο Μότσαρτ».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino στις 27/5/2012
Παπαδημητρίου Λένα