Ιωάννα Σακκή
Στις 9 Ιουλίου του 1956 σημειώθηκε ο μεγαλύτερος σεισμός του 20ου αιώνα μεγέθους 7,5 ρίχτερ, ο οποίος οδήγησε σε τσουνάμι και κατέστρεψε ολοσχερώς την Σαντορίνη.
Ένας από τους μεγαλύτερους σεισμούς του 20ου αι. που σχεδόν ισοπέδωσε τη Σαντορίνη συνέβη ξημερώματα της 9ης Ιουλίου του 1956 προκαλώντας έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας και τεράστιο παλιρροϊκό κύμα. Πολλά υπήρξαν τα ανθρώπινα θύματα και ολικές οι καταστροφές οικιών.
Ο μεγαλύτερος, σεισμός, που συνέβη στον ευρωπαϊκό χώρο τον 20ο αιώνα σημειώθηκε, ήταν αυτός που σημειώθηκε στις 9 Ιουλίου του 1956. Κάτα κύριο λόγο, ο σεισμός έπληξε σφόδρα την Σαντορίνη, ενώ σοβαρές βλάβες υπέστησαν και άλλα τριγύρω νησιά, όπως η Αμοργός, η Αστυπάλαια, η Ίος και πολλά ακόμη. Διαβάστε παρακάτω:
Οι ολέθριες καταστροφές και το γεγονός ότι σημειώθηκαν δεκάδες θύματα, δεν οφείλεται, ασφαλώς, αποκλειστικά και μόνο στο σεισμό, αλλά, και στο τσουνάμι ύψους 25 μέτρων που ξέσπασε στην πορεία.
Σεισμοί Σαντορίνη : Η εκτίμηση του Λέκκα για έκρηξη του ηφαιστείου
Ο Εγκέλαδος, ασφαλώς, δεν ξέσπασε ξαφνικά, αφού το μεσημέρι τις 8ης Ιουλίου φρόντισε να προειδοποιήσει με μία σεισμική δόνηση της τάξης των 4,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με επίκεντρο τη θαλάσσια περιοχή νότια της Αμοργού, γεγονός, όμως, που δεν θορύβησε κανέναν.
Όλος ο πληθυσμός των Κυκλάδων συνέχισε ανενόχλητος τις καθημερινές του δραστηριότητες, μην έχοντας φανταστεί τι ολέθριο ακολουθεί στην συνέχεια.
Photo via: rpn.gr
Τα ξημερώματα της 9ης Ιουλίου, και συγκεκριμένα στις 05:11 εκδηλώθηκε ο κυρίως σεισμός από τον ίδιο εστιακό χώρο και όχι μόνο αιφνιδίασε, αλλά τρομοκράτησε όλους τους κατοίκους των Κυκλάδων, που εκείνη την ώρα κοιμόντουσαν. Πρόκειται για σεισμό μεγέθους 7,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και έντασης 9 βαθμών της κλίμακας Μερκάλι.
Οι εφημερίδες, μάλιστα, της εποχής, παρομοίασαν αυτή την σεισμική δόνηση, αντίστοιχη με έκρηξη 10.000 ατομικών βομβών. Ενώ, αργότερα διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν ένας αλλά δύο ισοδύναμοι σεισμοί που σημειώθηκαν ανοιχτά της Αμοργού, με διαφορά 13 μόλις λεπτών.
Η Σαντορίνη υπήρξε το νησί που υπέστη τις σοβαρότερες και μεγαλύτερες συνέπειες, αφού καταμετρήθηκαν 53 νεκροί και καταγράφηκαν οι σοβαρότερες ζημιές.
Photo via: ert.gr
Πιο συγκεκριμένα, το 35% των σπιτιών κατέρρευσαν και το 45% παρουσίασαν μεγάλες ή μικρές ζημιές. Εκτός των οικιών, όμως, καταστράφηκαν ολοσχερώς καταστράφηκαν και όλα τα δημόσια κτίρια.
Εκτός από τη Σαντορίνη, σοβαρές βλάβες υπέστησαν τα νησιά Αμοργός, Ανάφη, Αστυπάλαια, Ίος, Πάρος, Νάξος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος και Λειψοί. Συνολικά, καταστράφηκαν 529 σπίτια, 1.482 έπαθαν σοβαρές βλάβες και 1.750 ελαφρές, ενώ οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 100.
Photo via: gr.rua.gr
Ο σεισμός συνοδεύτηκε από μεγάλο τσουνάμι 25 μέτρων, το οποίο σημειώθηκε στη νοτιοανατολική ακτή της Αμοργού, τα 20 μ. στη βορειοδυτική ακτή της Αστυπάλαιας, τα 10 μ. στη Φολέγανδρο και ήταν ασθενέστερο σε διάφορες άλλες ακτές του Νοτίου Αιγαίου μέχρι τη Σμύρνη.
Στην Κάλυμνο, μάλιστα, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, μία γυναίκα έχασε την ζωή της από το τεράστιο αυτό θαλάσσιο κύμα, που όμοιο του δεν έχει ξανασημειωθεί στις ελληνικές θάλασσες
Το μέγεθος που είχε το τσουνάμι ήταν τέτοιο που, αν και εξασθενημένο, έφτασε μέχρι τα παράλια της Καλαμάτας, όπου μέχρι κι εκεί “κατάφερε” να καταστρέψει την πλειονότητα των βαρκών που βρίσκονταν στο λιμάνι.
Ο Κρατικός μηχανισμός, αξίζει να σημειωθεί πως είχε να αντιμετωπίσει μία τεράστια δοκιμασία, αφού δεν είχε συνέλθει ακόμη από τους μεγάλους σεισμούς του 1953, οι οποίοι είχαν σημειωθεί στα Επτάνησα, και συγκεκριμένα, στην Ζάκυνθο, την Κεφαλονιά και την Ιθάκη. Ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδος, Κωνσταντίνος Καραμανλής κήρυξε τη Σαντορίνη σε κατάσταση «τοπικής συμφοράς μεγάλης εκτάσεως» και φρόντισε να την επισκεφτεί ο ίδιος στις 14 Ιουλίου.
Photo via: ekriti.gr
Η στήριξη γειτονικών, και όχι μόνο, χωρών, ήταν τεράστια, αφού όλοι έτρεξαν να συντρέξουν και να “ανακουφίσουν” με κάθε δυνατό τρόπο τους σεισμόπληκτους συνανθρώπους τους. Η μόνη χώρα της οποίας τη βοήθεια αρνήθηκε η Ελλάδα ήταν η Μεγάλη Βρετανία, ίσως λόγω του Κυπριακού, που τότε βρισκόταν σε έξαρση με την εξέγερση της ΕΟΚΑ.
Εκτός από το ότι χάθηκαν πολλές ζωές και οι υλικές ζημιές ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, μία ακόμη, σοβαρή παρενέργεια του καταστροφικού αυτού σεισμού, ήταν η εσωτερική εσωτερική μετανάστευση του πληθυσμού της Σαντορίνης, κυρίως προς την Αθήνα.
Η έκρηξη του Ηφαιστείου του 1925
Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1925 παραμένει ένα από τα πιο συναρπαστικά φαινόμενα της γεωλογικής ιστορίας του Αιγαίου. Το εντυπωσιακό αυτό γεγονός τεκμηριώθηκε σε φιλμ από τον Γεώργιο Γεωργαλά, καθηγητή Ορυκτολογίας, που κατέγραψε μοναδικές σκηνές από την έκρηξη.
Το προηγούμενο ηφαιστειακό επεισόδιο (πριν από αυτό του 1925-1928) ήταν του 1866-1870. Επακολούθησε ένα διάστημα ηρεμίας 55 ετών που διακόπηκε από μικρές σεισμικές δονήσεις τον Ιούλιο του 1925, οι οποίες προανήγγειλαν την εκ νέου αφύπνιση του ηφαιστείου.
Η δραστηριότητα άρχισε τον Αύγουστο του 1925 στην περιοχή των Κόκκινων Νερών με αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, έντονη αλλαγή στο χρώμα των νερών και ταυτόχρονη καθίζηση των ανατολικών ακτών της Νέας Καμένης. Πολύ γρήγορα εμφανίστηκαν πίδακες νερού και υδρατμών και οι πρώτες λάβες. Λίγο αργότερα η δραστηριότητα μετατοπίστηκε 200 μ. νοτιοδυτικά σχηματίζοντας τον θόλο και τους κρατήρες της Δάφνης, όνομα προς τιμήν του πρώτου πολεμικού πλοίου που κατέφτασε μετά την έκρηξη.
Ακολούθησε μια εκρηκτική φάση με ισχυρές φρεατομαγματικές εκρήξεις που σχημάτιζαν εκρηκτικές στήλες από στάχτη και ηφαιστειακές βολίδες ύψους έως 3,2 χλμ. Η φάση αυτή συνεχίστηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1926, οπότε και σταμάτησε για τέσσερις μήνες. Τον Μάιο του 1926 μία σύντομη δραστηριότητα παρήγαγε φρεατικές εκρήξεις συνοδευόμενες από μικρές πυροκλαστικές ροές.
Ακολούθησε μια δεύτερη παύση για ενάμισι χρόνο, την οποία διαδέχτηκε τον Ιανουάριο του 1928 μία έντονη εκρηκτική φάση από τέσσερις ισχυρές φρεατομαγματικές εκρήξεις.
Επακόλουθη εκρηκτική και εκχυτική διαδικασία σχημάτισε έναν νέο θόλο λάβας, τον Ναυτίλο, που πήρε το όνομά του από το ομώνυμο υποβρύχιο στο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα», όταν αυτό αναδύθηκε στα νερά της Σαντορίνης. Ο θόλος αυτός δεν φαίνεται σήμερα, διότι καλύφθηκε από τις λάβες της επόμενης έκρηξης του 1939-1941.
Στο τέλος της έκρηξης του 1925-1928 ο όγκος της λάβας, που υπολογίστηκε στα 100.000.000 κυβικά μέτρα, σχημάτισε δύο βραχίονες επιφάνειας 0,8 τετρ.χλμ. περίπου που περιέβαλαν τη Μικρή Καμένη και την ένωσαν με τη Νέα Καμένη.
Ολα τα άρθρα για την μηχανή του χρόνου στο Daddy-Cool.gr