Ελένη Πανταζή
Τί πρέπει να κάνουμε σε περιπτώση θερμοπληξίας - Η εγκύκλιος από το υπουργείο υγείας και οι Πρώτες βοήθειες που όλοι πρέπει να ξέρουμε
Μέτρα προστασίας από τον καύσωνα που δοκιμάζει τη χώρα και θα διαρκέσει μέχρι την Τετάρτη (9/7) εξέδωσε μέσω εγκυκλίου το υπουργείο Υγείας. Στην εγκύκλιο περιγράφονται οι πρώτες βοήθειες που πρέπει να δοθούν σε περίπτωση θερμοπληξίας από καύσωνα μέχρι τη μεταφορά στο νοσοκομείο .
Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση θερμοπληξίας
• Μεταφορά του ατόμου σε δροσερό, ευάερο και σκιερό μέρος ή κατά προτίμηση σε κλιματιζόμενο χώρο.
• Αφαίρεση των ρούχων.
• Τοποθέτηση παγοκύστεων ή δροσερών επιθεμάτων στον λαιμό, στις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα.
• Εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό, δροσερό ντους ή ψεκασμό με νερό.
• Παροχή δροσερών υγρών σε μικρές γουλιές, εφόσον το άτομο έχει τις αισθήσεις του.
• Άμεση κλήση για ιατρική βοήθεια και διακομιδή σε νοσηλευτικό ίδρυμα.
Να σημειωθεί ότι περισσότερο κινδυνεύουν από τις υψηλές θερμοκρασίες:
• ηλικιωμένοι
• μωρά και μικρά παιδιά
• έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες
• άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
• άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον
• άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, αιμοσφαιρινοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λ.π.)
• άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή / και έμετο)
• άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων).
Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας, αναφέρεται στην εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας.
Όσον αφορά στις γενικές οδηγίες προφύλαξης από τον καύσωνα, η εγκύκλιος του υπουργείου Υγείας αναφέρει ότι συνιστάται η παραμονή σε δροσερούς και κλιματιζόμενους χώρους, η χρήση ελαφρών, ανοιχτόχρωμων ρούχων και καπέλου, καθώς και η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο και σωματικής δραστηριότητας από τις 11:00 έως τις 17:00.
Προτείνονται συχνά ντους, κατανάλωση ελαφριών γευμάτων και άφθονων υγρών – κατά προτίμηση νερού και φυσικών χυμών, με αποφυγή αλκοόλ. Σε περίπτωση έντονης εφίδρωσης, ενδέχεται να χρειαστεί πρόσθετη λήψη αλατιού, πάντα σε συνεννόηση με γιατρό.
Τα άτομα με χρόνια νοσήματα οφείλουν να επικοινωνήσουν με τον θεράποντα ιατρό τους για ενδεχόμενες αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή. Η φροντίδα των ηλικιωμένων είναι υψίστης σημασίας, με καθημερινή επικοινωνία και στήριξη. Οι χώροι εργασίας και τα ιδρύματα που φιλοξενούν ευάλωτες ομάδες (π.χ. νεογνά, παιδιά, ηλικιωμένους, ΑμεΑ) πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά ή ανεμιστήρες και επαρκή αερισμό.
Τί είναι η θερμοπληξία και Ποια συμπτώματα έχει
Η θερμοπληξία (heatstroke) είναι η υπερθέρμανση (υπερθερμία) του σώματος, δηλαδή αύξηση της θερμοκρασίας του που μπορεί να φτάσει σε υψηλά και επικίνδυνα επίπεδα. Πρόκειται για μια βαριά και επείγουσα κλινική κατάσταση που εμφανίζεται συνήθως σε περιόδους καύσωνα και προσβάλλει κυρίως ηλικιωμένα και εξασθενημένα άτομα. Τα συμπτώματά της μπορεί να μοιάζουν με αυτά της καρδιακής προσβολής ή του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Καύσωνας: Oταν έρχεστε από έξω μην πίνετε κρύο νερό και μην κάνετε ντούζ- Κίνδυνος για εγκεφαλικό και καρδιακά επεισόδια
Τα θηλαστικά έχουν έναν θερμορυθμιστικό μηχανισμό που τους επιτρέπει να υπόκεινται σε μεγάλες διακυμάνσεις της εξωτερικής θερμοκρασίας, διατηρώντας τη θερμοκρασία του σώματός τους σταθερή. Αυτό σημαίνει ότι στο εξωτερικό περιβάλλον μπορεί μεν η θερμοκρασία να είναι +40 ή -40 βαθμούς Κελσίου αλλά οι εσωτερικοί ιστοί του σώματος διατηρούνται σε θερμοκρασία 36,6 – 37,1 βαθμών Κελσίου.
Όταν το περιβάλλον είναι κρύο, το σώμα παράγει θερμότητα για να παραμείνει ζεστό, ενώ όταν το περιβάλλον είναι θερμό το σώμα αποβάλλει θερμότητα για να μην ανεβεί η θερμοκρασία του (το σώμα αποβάλλει θερμότητα περιορίζοντας τις καύσεις του, διευρύνοντας τα μικρά αγγεία, αυξάνοντας την εφίδρωση [ιδρώτα] και επιταχύνοντας την αναπνοή).
Ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός έχει έδρα τον εγκέφαλο και μερικές φορές αποκαλείται απλά θερμοστάτης. Κάποιες φορές όμως αυτός ο μηχανισμός μπορεί να μπλοκάρει και να υπάρξει υπερθερμία ή υποθερμία. Ένας τρόπος που μπορεί να συμβεί το πρώτο, είναι η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο (ηλίαση).
Το τρίπτυχο, υψηλή θερμοκρασία, υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία και άπνοια συνιστά την προϋπόθεση της θερμοπληξίας. Από τη δεκαετία του 1980 και μετά τα μέσα ενημέρωσης υιοθέτησαν τον όρο καύσωνας, υπονοώντας θερμοκρασίες που μπορεί να προκαλέσουν θερμοπληξία.
Επιρρεπείς σε θερμοπληξία, εκτός από τα ηλικιωμένα άτομα, είναι οι ασθενείς που παίρνουν αγγειοδιασταλτικά και διουρητικά φάρμακα δηλαδή τα άτομα που πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια καθώς και τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες
Ηλικία άνω των 65 ετών. Καρδιακή ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική δυσπραγία. Χρήση αλκοόλ ή άλλων κατασταλτικών φαρμάκων. Χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, φαινοθειαζινών, αντιπαρκινσονικών κτλ. Ιστορικό παλαιότερης θερμοπληξίας. Παχυσαρκία. Εργασία κάτω από πολύ υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος.
Τα συμπτώματα
Πρώτο σύμπτωμα συνήθως είναι οι κράμπες λόγω απώλειας αλάτων. Μπορεί να εμφανισθούν ζάλη, σύγχυση, πονοκέφαλος, ναυτία και εμετός. Επίσης μπορεί να παρατηρηθούν παραλήρημα, σπασμοί και κάποιες φορές πλήρης απώλεια αισθήσεων. Το δέρμα είναι καυτό, ερυθρό και ξηρό, ο πυρετός μπορεί να φτάνει τους 41 βαθμούς Κελσίου, η αναπνοή είναι γρήγορη ενώ ο σφυγμός εξασθενεί προοδευτικά.
Σε βαριά θερμοπληξία ο ασθενής παθαίνει μαζική καταστροφή των μυών, νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια έως και πνευμονικό οίδημα. Ο καρδιακός ρυθμός διαταράσσεται όπως και η πήξη του αίματος. Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα και εγκεφαλοπάθεια η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κώμα, ενώ ο θάνατος σ’ αυτές τις συνθήκες είναι πολύ πιθανός. Αναφέρεται 25% θνητότητα των πασχόντων.