Ο αυτισμός είναι ένα σύνδρομο, το οποίο αφορά πολλούς γονείς και παιδιά εκεί έξω! Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, ότι αν διαγνωστεί εγκαίρως μπορεί να αντιμετωπιστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό! Για να διαγνώσουμε κάτι προτού πάρουμε την κατάλληλη συμβουλή από έναν ειδικό, πρέπει να ξέρουμε μερικά βασικά χαρακτηριστικά του.
Δείτε επίσης Η λοίμωξη της μητέρας με γρίπη ή πνευμονία στην εγκυμοσύνη αυξάνει τον κίνδυνο αυτισμού ή κατάθλιψης για το μωρό
H μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Molecular Psychiatry, επιβεβαιώνει προηγούμενες έρευνες που είχαν κάνει λόγο για διαφορετική έκφανση του αυτισμού βάσει του φύλου. Ο Δρ Βινόντ Μενόν και οι συνεργάτες του μελέτησαν 124 κορίτσια και 614 αγόρια με αυτισμό (στα αγόρια η συχνότητα της διαταραχής είναι περίπου τετραπλάσια), ηλικίας 7 έως 13 ετών, με δείκτη νοημοσύνης πάνω από 70.
Τα κορίτσια είχαν λιγότερο επαναλαμβανόμενες και λιγότερο περιορισμένες συμπεριφορές από ό,τι τα αγόρια, με τις διαφορές αυτές να αποδίδονται σε αντίστοιχες εγκεφαλικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα.
Η εγκεφαλική απεικόνιση αποκάλυψε ότι τα παιδιά με αυτισμό εμφανίζουν διαφορές στη φαιά ουσία, κυρίως στον κινητικό φλοιό του εγκεφάλου, που ελέγχει τις κινήσεις. Αυτό εξηγεί και τα διαφορετικά μοτίβα κινήσεων που κάνουν τα αγόρια, σε σχέση με τα κορίτσια με αυτισμό.
Δείτε επίσης Λέγεται αυτισμός χαζούλα;
Η επαναληπτική και περιορισμένης γκάμας συμπεριφορά είναι ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του αυτισμού. Το άλλο είναι η δυσκολία στην επικοινωνία και στην κοινωνική επαφή. Η διαφορετική έκφραση των συμπτωμάτων, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί να έχει ως συνέπεια να μη διαγιγνώσκεται η διαταραχή τόσο εύκολα στα κορίτσια, επειδή τα τελευταία έχουν πιο φυσιολογική συμπεριφορά, όσον αφορά τις κινήσεις τους.
Το ερώτημα για τους επιστήμονες είναι σε ποιό βαθμό οι διαφορές αυτές σημαίνουν ότι και η θεραπευτική αντιμετώπιση του αυτισμου πρέπει να είναι διαφορετική στα δύο φύλα.
Τα κορίτσια με αυτισμό διαθέτουν σχετικά καλές κοινωνικές δεξιότητες, το οποίο σημαίνει ότι συχνά ο αυτισμός τους δεν αναγνωρίζεται, γιατί ο αυτισμός εκδηλώνεται διαφορετικά στα κορίτσια από ότι στα αγόρια.
Δύο μεγάλοι φορείς, το Psychologist Carolien Rieffe και το the Autism Centre and INTER-PSY (Groningen), παρουσίασαν τα ερευνητικά τους δεδομένα στο επιστημονικό περιοδικό Autism. Οι διαθέσιμες πληροφορίες για τα κορίτσια με αυτισμό είναι πολύ περιορισμένες.
Όσα γνωρίζουμε για τον αυτισμό βασίζονται σε έρευνες που αφορούσαν είτε αγόρια, είτε άντρες.
«Αυτό μπορεί να είναι ένα πρόβλημα», όπως λέει ο Rieffe, (Leiden Professor of Development Psychology) ο οποίος μαζί με τους συνεργάτες του, εξετάζουν πως ο αυτισμός εκδηλώνεται στα κορίτσια.
«αν θεωρήσουμε την κλινική εικόνα των αγοριών με αυτισμό ως μια νόρμα, υπάρχει πολύ σοβαρή πιθανότητα να μην μπορούμε να εντοπίζουμε τα κορίτσια με αυτισμό, να τα παραβλέπουμε.».
Έρευνα με έφηβους
Οι ερευνητές ανέλυσαν τη συμπεριφορά 68 εφήβων, αγόρια και κορίτσια, εκ των οποίων κάποιοι είχαν αυτισμό και άλλοι όχι. Μέρος μιας δοκιμασίας ήταν το να προσποιούνταν οι ερευνητές ότι πιάστηκε το δάχτυλό τους σε ένα κρίκο ενός ντοσιέ και φώναζαν από τον πόνο: «Αου αυτό πόνεσε», έλεγε ο ερευνητής καθώς κουνούσε το χέρι του. Δύο άλλοι συνεργάτες του, έβλεπαν τις βιντεοσκοπημένες λήψεις για να δουν τις ενσυναισθητικές αντιδράσεις των συμμετεχόντων.
Καταλαβαίνω το συναίσθημα που διακινείται ή προβαίνω σε μια λύση του προβλήματος. Τα κορίτσια, είτε είχαν αυτισμό είτε όχι, αντέδρασαν με μεγαλύτερη εν συναίσθηση σε σύγκριση με τα αγόρια. Ο Rieffe εξηγεί λέγοντας ότι δεν βρήκαμε διαφορές μεταξύ εφήβων με αυτισμό ή χωρίς.
Ωστόσο βρήκαμε ποσοτικές διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών. Τα κορίτσια συχνότερα ανταποκρίθηκαν στο συναίσθημα που εξέφραζε ο ερευνητής με την ερώτηση «είστε καλά;». Αντίθετα τα αγόρια προσπαθούσαν να βρουν μια λύση στο πρόβλημα που παρουσιάστηκε και συνήθως έλεγαν «αν κάνεις αυτό, κι έτσι… δεν θα ξαναπιαστεί το δάχτυλό σου».
Επιδεικνύοντας ενσυναίσθηση σε θέματα αγάπης, ή δείχνοντας κατανόηση αυτών των θεμάτων, ο Rieffe προσθέτει πως ούτε τα αγόρια ούτε τα κορίτσια, είχαν δυσκολίες να συναισθανθούν τα συναισθήματα ενός άλλου ανθρώπου. Ωστόσο η ικανότητα να καταλαβαίνουν, το γιατί αισθάνεται έτσι όπως αισθάνεται κάποιος, δεν την έχουν τόσο τα αγόρια, όσο και τα κορίτσια.
Κι αυτός είναι ένας λόγος που είναι πιο δύσκολο για τους νέους με αυτισμό, να αντιδρούν με ενσυναίσθηση, σε θέματα αγάπης/έρωτα, ή σε καταστάσεις σύγκρουσης με τους γονείς ή με τους συνομήλικούς τους. Για τα θέματα αυτά, ξοδεύουν πολύ χρόνο για να τα συζητάνε οι νέοι μεταξύ τους (κάτι που δεν κάνουν οι έφηβοι με αυτισμό).
Εστιάζοντας στο αίτημα για βοήθεια
Αλλά τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της έρευνας πρακτικά για τους ανθρώπους που μεγαλώνουν ένα παιδί με αυτισμό;
Σύμφωνα με τον Rieffe, τα κορίτσια με αυτισμό έχουν ένα σαφές πλεονέκτημα, το οποίο είναι αυτό της καλής κατανόησης πολλών κοινωνικών κανόνων.
Παρόλα αυτά, οι γονείς δεν θα έπρεπε να παρασυρθούν από το γεγονός αυτό. Γιατί αυτό από μόνο του, δεν αποτελεί ένδειξη της ικανότητας για ενσυναίσθηση ή γενικότερα των δεξιοτήτων που απαιτούνται για να συνάψουν καλές κοινωνικές σχέσεις και φιλίες.
Επομένως αυτό σημαίνει ότι τα κορίτσια με αυτισμό θα βιώνουν κι αυτά την κοινωνική απομόνωση;
Είναι σημαντικό όταν δουλεύεις με κορίτσια με αυτισμό να βλέπεις ποιες είναι οι συγκεκριμένες ανάγκες τους. Διότι αν λάβουμε υπόψιν τα δεδομένα αυτά μπορεί να χρειαστεί να υιοθετούμε μια προσέγγιση, διαφορετική από εκείνη που ακολουθείται στα αγόρια.
Αν ο αυτισμός εντοπιστεί νωρίς, από βρεφική ηλικία, η θεραπεία του μπορεί να βασιστεί στην αξιοσημείωτη πλαστικότητα του νεαρού, αναπτυσσόμενου εγκεφάλου και το παιδί να ιαθεί πλήρως.
Παρά το γεγονός ότι ο αυτισμός είναι δύσκολο να διαγνωστεί πριν από την ηλικία των 2 ετών, τα συμπτώματα συχνά εμφανίζονται όταν το παιδί είναι 12-18 μηνών. Εάν αυτά τα συμπτώματα εντοπιστούν μέχρι τότε, η εντατική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην πλήρη αποκατάσταση της εγκεφαλικής λειτουργίας και να τα αντιστρέψει.
Τα πρώτα σημάδια του αυτισμού περιλαμβάνουν την απουσία φυσιολογικής συμπεριφοράς (όχι την παρουσία μη-φυσιολογικής συμπεριφοράς) και γι’ αυτό είναι δύσκολο να εντοπιστούν εγκαίρως. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα πρώτα συμπτώματα του αυτισμού μπορεί να παρερμηνευθούν ως σημάδια ενός “καλού/καλόβολου μωρού”, δεδομένου ότι το βρέφος μπορεί να φαίνεται ήσυχο, ανεξάρτητο και χωρίς ιδιαίτερες “απαιτήσεις”. Ωστόσο, μπορείτε να εντοπίσετε τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια, αν γνωρίζετε τι να αναζητήσετε στην συμπεριφορά του παιδιού.
Αυτισμός: Πρώιμα συμπτώματα σε βρέφη και νήπια
Το παιδί…
δεν κάνει επαφή με τα μάτια (π.χ. δεν κοιτάει την μητέρα όταν εκείνη το θηλάζει)
δεν χαμογελά όταν του χαμογελούν
δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του, ή στον ήχο μιας γνώριμης φωνής
δεν ακολουθεί, οπτικά, αντικείμενα
δεν δείχνει, ή δεν χαιρετάει, ή δεν χρησιμοποιεί άλλες χειρονομίες για να
επικοινωνεί
δεν ακολουθεί αυτό που του δείχνετε με το χέρι σας
δεν κάνει θορύβους για να κερδίσει την προσοχή σας
δεν σας “προκαλεί” για, ή δεν ανταποκρίνεται στα χάδια
δεν μιμείται τις κινήσεις σας και τις εκφράσεις του προσώπου σας
δεν σηκώνει τα χέρια του προς εσάς για να το πάρετε στην αγκαλιά σας
δεν παίζει με άλλα άτομα
δεν ζητάει βοήθεια για κάτι που δεν μπορεί να κάνει μόνο του
Αυτισμός – ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι παρακάτω καθυστερήσεις στην ανάπτυξη σημαίνουν την ανάγκη για άμεση αξιολόγηση από τον παιδίατρο του παιδιού σας!
Μέχρι τους 6 μήνες: Δεν χαμογελάει “με την καρδιά του”, ή δεν κάνει άλλες θερμές, χαρούμενες εκφράσεις
Μέχρι τους 9 μήνες: Δεν ανταλλάσσει ήχους, χαμόγελα, ή άλλες εκφράσεις του προσώπου
Μέχρι 1 έτους: Έλλειψη ανταπόκρισης στο όνομά του. Επίσης δεν “φλυαρεί” δεν κάνει χειρονομίες, όπως το να δείχνει, να προσπαθεί να φτάσει πράγματα, ή να χαιρετάει τους άλλους
Μέχρι τους 16 μήνες: Δεν λέει λέξεις
Μέχρι 2 ετών: Δεν μπορεί να εκφράσει φράσεις τουλάχιστον δύο λέξεων, που δεν περιλαμβάνουν μίμηση ή επανάληψη
Δείτε ακόμη «9 συμπεριφορές του γιου μου που δεν είχα καταλάβει ότι ήταν συμπτώματα αυτισμού»: Μια μαμά γράφει
Αυτισμός: Τα πρώιμα συμπτώματα του αυτισμού σε μεγαλύτερα παιδιά
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, τα σημάδια για τον αυτισμό γίνονται πιο ποικιλόμορφα. Υπάρχουν πολλά προειδοποιητικά συμπτώματα, αλλά αυτά συνήθως περιστρέφονται γύρω από τις μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες, τις δυσκολίες λόγου και ομιλίας, τις δυσκολίες στην μη-λεκτική επικοινωνία και την άκαμπτη συμπεριφορά.
Αυτισμός: Συμπτώματα κοινωνικών δυσκολιών στο παιδί
Το παιδί…
μοιάζει να είναι ανιδιοτελής, ή να αγνοεί άλλα άτομα, ή το τι συμβαίνει γύρω του
δεν ξέρει πώς να συνδεθεί με άλλους, να παίξει, ή να κάνει νέους φίλους
προτιμά να μην το αγγίζει κανείς, να μην το κρατάνε, ή να μην το αγκαλιάζουν
δεν παίζει παιχνίδια με φανταστικό σενάριο, δεν του αρέσουν τα ομαδικά παιχνίδια, δεν μιμείται τους άλλους, ή δεν χρησιμοποιεί τα παιχνίδια του με δημιουργικούς τρόπους
έχει πρόβλημα κατανόησης των συναισθημάτων
δεν φαίνεται να ακούσει, όταν οι άλλοι του μιλούν
δεν μοιράζεται τα ενδιαφέροντά του με άλλους (ζωγραφιές, παιχνίδια)
Η βασική κοινωνική αλληλεπίδραση είναι κάτι δύσκολο για τα παιδιά με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Πολλά παιδιά με αυτισμό φαίνεται να προτιμούν να “ζουν στο δικό τους κόσμο”, σε απόσταση και αποκομμένα από τους άλλους.
Αυτισμός: Τα συμπτώματα στον λόγο και γλωσσικές δυσκολίες
Το παιδί…
μιλάει με έναν ανώμαλο τόνο φωνής, ή με έναν περίεργο ρυθμό ή ένταση (π.χ. τελειώνει κάθε φράση σαν ερώτηση)
επαναλαμβάνει τις ίδιες λέξεις, ή φράσεις ξανά και ξανά
ανταποκρίνεται σε ερώτηση με το να την επαναλαμβάνει, αντί να την απαντήσει
αναφέρεται στον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο
χρησιμοποιεί σωστά τη γλώσσα λανθασμένα (γραμματικά λάθη, λάθος λέξεις)
έχει δυσκολία να επικοινωνήσει τις ανάγκες, ή τις επιθυμίες του
δεν κατανοεί απλές οδηγίες, ή ερωτήσεις
παίρνει ό,τι λέγεται πολύ κυριολεκτικά (δεν αντιλαμβάνεται τις αποχρώσεις του χιούμορ, την ειρωνεία και τον σαρκασμό)
Τα παιδιά με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού έχουν δυσκολία στην ομιλία και τη γλώσσα. Συχνά, αρχίζουν να μιλάνε σε μεγαλύτερη ηλικία από τα άλλα παιδιά.
Αυτισμός: Τα συμπτώματα και οι δυσκολίες της μη-λεκτικής επικοινωνίας
Το παιδί…
αποφεύγει την άμεση επαφή με τα μάτια
χρησιμοποιεί εκφράσεις του προσώπου που δεν ταιριάζουν με αυτό που λέει
δεν αντιλαμβάνεται τις εκφράσεις του προσώπου στους άλλους ανθρώπους, καθώς και τον τόνο της φωνής και τις χειρονομίες τους
κάνει πολύ λίγες χειρονομίες (όπως το να δείχνει κάπου)
αντιδρά ασυνήθιστα σε νέα αξιοθέατα, μυρωδιές, υφές και ήχους. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στους δυνατούς θορύβους
έχει ανώμαλη στάση του σώματος, επιδεικνύει αδεξιότητα, ή έχει εκκεντρικό τρόπο να κινείται (π.χ. περπατάει αποκλειστικά στις μύτες των ποδιών)
Τα παιδιά με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού έχουν πρόβλημα να αντιληφθούν λεπτά λεκτικά συνθήματα και να χρησιμοποιούν τη γλώσσα του σώματος. Αυτό κάνει το “δούναι και λαβείν” της κοινωνικής αλληλεπίδρασης πολύ δύσκολο για εκείνα
Αυτισμός: Άλλα συμπτώματα
Το παιδί…
ακολουθεί μια αυστηρή ρουτίνα (π.χ. επιμένει στο να ακολουθεί μια συγκεκριμένη διαδρομή προς το σχολείο)
έχει δυσκολία προσαρμογής σε οποιεσδήποτε αλλαγές στο πρόγραμμα ή στο περιβάλλον (π.χ. ξεσπάει αν τα έπιπλα αλλάξουν θέση στο σπίτι ή αν πάει για ύπνο σε μη-προκαθορισμένη/διαφορετική ώρα από το συνηθισμένο)
επιδεικνύει μια ασυνήθιστη σύνδεση/εξάρτηση σε παιχνίδια, ή παράξενα αντικείμενα, όπως κλειδιά, διακόπτες φωτός, ή λαστιχάκια
μανιωδώς βάζει στην σειρά τα πράγματα, ή τα τακτοποιεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο
μοιάζει να ασχολείται υπερβολικά με ένα στενό θέμα ενδιαφέροντος, που συχνά σχετίζεται με αριθμούς, ή σύμβολα (π.χ. απομνημονεύει και απαγγέλλει γεγονότα σχετικά με χάρτες, δρομολόγια τρένων, ή στατιστικά στα σπορ)
ξοδεύει μεγάλα χρονικά διαστήματα τακτοποιώντας τα παιχνίδια του με συγκεκριμένους τρόπους, ή βλέποντας κινούμενα αντικείμενα (όπως ένας ανεμιστήρας οροφής), ή εστιάζοντας σε ένα συγκεκριμένο μέρος ενός αντικειμένου (όπως τις ρόδες ενός παιχνιδιού αυτοκινήτου)
Τα παιδιά με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού έχουν συχνά περιορισμένη, άκαμπτη συμπεριφορά, δραστηριότητες και ενδιαφέροντα
