Ιωάννα Σακκή
Το γλυπτό Λέων του Πειραιώς που κοσμούσε το λιμάνι του Πειραιά μέχρι που το πήρε με το έτσι θέλω ο Φραγκίσκος Μοροζίνι που ενέπνευσε τη σειρά Porto Leone.
Το γνωρίζατε ότι πριν από αιώνες το λιμάνι του Πειραιά λεγόταν Porto Leone; Το γλυπτό ο Λέων του Πειραιώς κοσμούσε το λιμάνι για πολύ καιρό μέχρι που το πήρε με το έτσι θέλω ο Φραγκίσκος Μοροζίνι και ενέπνευσε τη σειρά Porto Leone.
Η σειρά Porto Leone έρχεται τον Σεπτέμβρη στον ALPHA με ένα all star cast και ανυπομονούμε να ξεκινήσει. Λίγοι το γνώριζαν, αλλά ο τίτλος της σειράς είναι εμπνευσμένος από το παλιό όνομα του Πειραιά που αντί για Λιμάνι Πειραιά λεγόταν Porto Leone. Το γλυπτό που ήταν σήμα κατατεθέν του λιμανιού και η ιστορία της…απαγωγής του. Διαβάστε παρακάτω:
Η πλοκή της σειράς
Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από δύο οικογένειες οι οποίες έχουν συγκρουσιακές σχέσεις. Η μία ζει στην Τρούμπα και η άλλη στην Καστέλλα.
Στο επίκεντρο της κόντρας βρίσκονται ο ιδιοκτήτης ενός καμπαρέ τον οποίο υποδύεται ο Αλέκος Συσσοβίτης και ένας μικροεφοπλιστής τον οποίο θα ενσαρκώσει ο Αντώνης Καρυστινός.
Οι μεταξύ τους ρήξεις θα είναι συνεχείς και εξαιτίας αυτών θα βρίσκεται μόνιμα στο προσκήνιο και ανάμεσα τους ένας αστυνομικός (Βασίλης Μπισμπίκης), ο οποίος θα παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των όσων συμβαίνουν.
Ελευθερία Βιδάκη: Η επιτυχία με το “Κάτι Τρέχει με τους Δίπλα” η επιλόχειος κατάθλιψη & ο ακαριαίος θάνατος από τη βουτιά στο κενό
Φυσικά από το όλο σκηνικό δεν θα λείψουν οι προσωπικές ιστορίες των γυναικών που δουλεύουν σε κακόφημα στέκια και τα μαγαζιά. Στον αντίποδα θα δούμε κι εκείνες που ζουν στα αριστοκρατικά σπίτια στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά. Οι ζωές τους θα μπλεχτούν και θα διαδραματιστούν πολλές ιστορίες.
Η σειρά εκτυλίσσεται από το 1964 έως το 1967 όπου το χουντικό καθεστώς απαγόρευσε την συνέχιση λειτουργίας όλων των κακόφημων μπαρ, των καμπαρέ και των οίκων ανοχής λόγω της άμεσης γειτνίασης της με τα καινούργια γραφεία ναυτιλιακών εταιρειών που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή θέλοντας βέβαια να δείξει την αφοσίωση του στο ελληνοχριστιανικά ιδεώδη.
Η ιστορία του γλυπτού Λέων του Πειραιώς
Ο Λέων του Πειραιώς είναι ένα μαρμάρινο γλυπτό που κοσμούσε κάποτε το μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας. Προσομοίαζε με τον Λέοντα της Χαιρωνείας και ξεπερνούσε σε ύψος τα 3 μέτρα.
Βρισκόταν στον μυχό του λιμένα του Πειραιά μέχρι και το 1687 όταν το…απήγαγε ο Φραγκίσκος Μοροζίνι. Μάλιστα για τον Λέοντα του Πειραιώς ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος αναφέρει:
«Οι πλείστοι των αναγνωστών ημών ηξεύρουσιν ότι περί τα τέλη της 17ης εκατονταετηρίδος ίστατο ακόμη, ουχί εις την είσοδον του λιμένος Πειραιώς ως ειπόν τινες, αλλ’ εν τω μυχώ εξ εναντίας του λιμένος, εκεί περίπου όπου σήμερον υπάρχει ο Τινάνειος κήπος ή η πλατεία του Θεμιστοκλέους, κολοσσικός λέων, όστις, ει και καθήμενος, είχε δέκα περίπου ποδών ύψος, και ένεκα του οποίου ο λιμήν του Πειραιώς ωνομάσθη επί πολύν χρόνον λιμήν του λέοντος ή του δράκου.
Ο λέων ούτος ήτο κατ’ εκείνον τον χρόνον ο μόνος διαρκής κάτοικος του λιμένος τούτου, περί τον οποίον δεν υπήρχεν ειμή μία και μόνη οικία πλησίον του λέοντος κατασκευασμένη και χρησιμεύουσα ως αποθήκη εμπορευμάτων και ως τελωνείον.
Αλλά τω 1688 απήχθη και ο ερημίτης εκείνος του Πειραιώς εις Ενετίαν υπό του πολυθρυλήτου Ενετού ναυάρχου και δόγου Φραγκίσκου Μοροζίνη, ως έν των τροπαίων της υπ’ αυτού κατορθωθείσης αλώσεως των Αθηνών, καθ’ ήν συνέβη η του Παρθενώνος διάρρηξις».
Ποιος ήταν ο Φραντσέσκο Μοροζίνι;
Ο Φραντσέσκο Μοροζίνι (Francesco Morosini, 26 Φεβρουαρίου 1619 – 6 Ιανουαρίου 1694) ήταν Δόγης της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας (1688 – 1694). Ήταν γόνος της περίφημης Ενετικής μεσαιωνικής οικογένειας ευγενών Μοροζίνι από την οποία και προήλθαν πολλοί Δόγηδες, λόγιοι, στρατηγοί και ναυμάχοι.
Μάλιστα ντυνόταν πάντοτε με πορφυρά χρώματα από πάνω μέχρι και κάτω και ποτέ δεν πραγματοποιούσε εκστρατεία χωρίς την γάτα στη πρύμνη του πλοίου του.
Όταν ο Μοροζίνι κατέστρεψε τον Παρθενώνα
Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1687 κατέπλευσε στον Πειραιά μαζί με τον στόλο του. Τότε, ο ναός του Παρθενώνα χρησιμοποιούνταν ως μπαρουταποθήκη από τους Οθωμανούς. Ο Μοροζίνι βομβάρδιζε επί τέσσερις μέρες τον ιερό βράχο.
Μία τυχαία βολή όπως την χαρακτήρισε αργότερα η κυβέρνηση της Βενετίας, ανατίναξε τον ιερό βράχο και μία οβίδα τρύπησε την στέγη του Παρθενώνα και χτύπησε 500 βαρέλια πυρίτιδας. Ένα μεγάλο τμήμα του ναού δυστυχώς καταστράφηκε μετά από εκατοντάδες χρόνια.
Η ιστορία του Porto Leone το 1318
Από την επιβλητική παρουσία του Λέοντος του Πειραιώς, ο λιμένας ονομαζόταν Πόρτο Λεόνε (Porto Leone). Σήμερα το γλυπτό βρίσκεται στην είσοδο του ναυστάθμου της Βενετίας. Το μνημείο αυτό δεν ξέρουμε με βεβαιότητα το πότε και για ποιον λόγο κατασκευάστηκε.
Όπως επίσης δεν γνωρίζουμε για ποιον λόγο τοποθετήθηκε στον Πειραιά. Όλα όσα ξέρουμε στηρίζονται κυρίως σε διηγήσεις και θρύλους. Μάλιστα, οι μέχρι τώρα σχετικές έρευνες επικεντρώνονται σε προσωπικές μαρτυρίες όσων είδαν το γλυπτό με τα ίδια τους τα μάτια όταν επισκέφθηκαν το λιμάνι του Πειραιά.
Από τους αρχαίους συγγραφείς δεν έχουμε κάποιο απόσπασμα που να κάνει λόγο για το λιοντάρι. Η πρώτη αναφορά του λιμανιού ως Πόρτο Λεόνε γίνεται σε ναυτικό χάρτη του Γενοβέζου Πέτρου Βισκόντι το 1318. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι το μνημείο δεν βρισκόταν εκεί από πιο παλιά.
Δεν υπήρξε ποτέ για τον Παυσανία και τον Στράβωνα
Ο Παυσανίας και ο Στράβωνας οι οποίοι περιγράφουν τον Πειραιά κατά τη περίοδο της παρακμής του, ενώ αναφέρονται σε πολλά μνημεία, το συγκεκριμένο δεν το αναφέρουν πουθενά. Το γεγονός αυτό οδήγησε τον Αkerblad στο συμπέρασμα ότι φτιάχτηκε περίπου το 20 μ.Χ. αιώνα.
Ενώ, άλλοι ερευνητές υποθέτουν ότι φτιάχτηκε από τον μεγάλο δούκα της Αθήνας Γκυ ντε Λα Ρος και άλλοι πως φτιάχτηκε μεταξύ 11ου και 15ου αιώνα.
Οι Rafn, Watbled, Σχινάς, Αρβανιτόπουλος, καθώς και ο γλύπτης Καννόβας, που επισκέφθηκε το λιοντάρι στη Βενετία, υποστηρίζουν πως είναι έργο της κλασικής περιόδου. Παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχει κάποια κοινά αποδεκτή εκτίμηση για την ηλικία του μνημείου.
Η παρουσία του μνημείου στο λιμάνι του Πειραιά τερματίζεται το 1687 με την αρπαγή του από το ναύαρχο Φραγκίσκο Μοροζίνι. Μεταφέρεται στη Βενετία ως λάφυρο μαζί με άλλα τρία λιοντάρια μικρότερου μεγέθους.
Τα έργα αυτά βρίσκονται μέχρι σήμερα στο ναύσταθμο της Βενετίας. Η αρπαγή των συγκεκριμένων λιονταριών δεν είναι τυχαία και αυτό γιατί έμβλημα της Βενετίας την εποχή εκείνη ήταν το λιοντάρι.
Οι θρύλοι και παραδόσεις
Το λιμάνι του Πειραιά κατά το μεσαίωνα ονομαζόταν Πόρτο Λεόνε ή Πόρτο Δράκο. Η ονομασία σύμφωνα με του θρύλους, προέκυψε γιατί θεωρούσαν τους δράκους ανθρώπους, τεράστιους σε μέγεθος, οι οποίοι είχαν τη δύναμη να μεταμορφώνονται σε ανθρωπόμορφους λέοντες.
Οι Τούρκοι, από την άλλη πλευρά, το ονόμαζαν Ασλάν Λιμάνι, δηλαδή Λιμάνι του Λιονταριού. Με βάση τον σχετικό θρύλο, κάποια Τουρκάλα που ήταν έγκυος έτυχε να κοιτάξει το άγαλμα και αμέσως γέννησε ένα τέρας με πρόσωπο λιονταριού, αυτιά όρθια σαν του λαγού και πόδια μικρού παιδιού.
Μάλιστα, πήδηξε στο έδαφος βγάζοντας κραυγές σαν γαβγίσματα σκύλου. Λέγεται ότι το σκότωσαν αμέσως και ότι απαγόρευσαν στο Γάλλο χειρούργο Fouchon, που ήταν παρών να το ταριχεύσει και να το στείλει στη Γαλλία.
Οι προσπάθειες επαναπατρισμού
Προσπάθειες για την επιστροφή του λιονταριού έχουν γίνει από πολύ παλιά. Ήδη σε ένα φύλλο της εφημερίδας «Φωνή του Πειραιά» του 1945 αναφέρεται ότι το θέμα της επιστροφής έχει τεθεί και από πριν τον πόλεμο από την κυβέρνηση Μεταξά.
Με αφορμή το δημοσίευμα της εφημερίδας, ο τότε υπουργός Πρωτευούσης Κοτζιάς έθεσε το ερώτημα στο Υπουργείο Παιδείας, το οποίο απαντώντας γνωστοποιεί ότι η αρχαιολογική υπηρεσία έχει προβεί στην αποστολή επιστολής, ζητώντας την επιστροφή των δύο λιονταριών που κοσμούσαν το λιμάνι.
Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι εδώ γίνεται ένα μεγάλο λάθος, γιατί ένα ήταν το λιοντάρι που κοσμούσε το λιμάνι του Πειραιά. Τα τελευταία χρόνια γίνονται και πάλι προσπάθειες για την επιστροφή αυτού του σημαντικού μνημείου.
Έχει ιδρυθεί από τον Απόστολο Δρόμβο η «Επιτροπή Επιστροφής του Λέοντος». Παράλληλα με τις προσπάθειες που γίνονται, η επιτροπή είχε αναθέσει στο γλύπτη Γιώργο Μέγκουλα την κατασκευή αντίγραφου με σκοπό την ανταλλαγή και την τοποθέτηση του πραγματικού στη θέση του. Το αντίγραφο βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού, στη λεγόμενη «μπούκα».
All photos via: newsbomb.gr
Όλα τα άρθρα με την μηχανή του χρόνου στο Daddy-Cool.gr
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη.