Ιωάννα Σακκή
Δείτε με πόσα ρίχτερ σεισμό απειλείται το σημαντικότερο μνημείο πολιτισμικής κληρονομιάς της χώρας μας
Εννέα μεγάλους σεισμούς έχει αντέξει εδώ και 2.500 χρόνια η Ακρόπολη των Αθηνών, με τον Παρθενώνα να στέκει πεισματικά όρθιος σε οποιοδήποτε “χτύπημα” του Εγκέλαδου. Πόσα, όμως είναι τα ρίχτερ που θα καταφέρουν να επηρεάσουν το σημαντικότερο μνημείο της πολιτισμικής μας κληρονομιάς;
Η αντοχή του μνημείου, ως προς τους σεισμούς, είναι ένα θέμα που απασχολεί εδώ και δεκαετίες τους επιστήμονες που καλούνται να απαντήσουν σε ένα ερώτημα το οποίο δεδομένης της σεισμικότητας του ελλαδικού χώρου, μόνο ρητορικό δεν είναι.
Τρόπος κατασκευής του μνημείου
Οι περισσότεροι ειδικοί επισημαίνουν πως βασικός λόγος της εξαιρετικής στατικότητας του μνημείου, αποτελεί ο τρόπος κατασκευής του. Συγκεκριμένα, η κατασκευή σπονδυλωτών- γωνιαίων κιόνων μοιάζει να είναι το «μυστικό» που κρατά την Ακρόπολη στη θέση της. Οι κίονες έχουν τοποθετηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπεται, σε αρκετά μεγάλο βαθμό η μετακίνηση τους
Photo via: newsbeast.gr
Η συγκεκριμένη νοοτροπία δεν αφορά μόνο την Ακρόπολη, αφού υιοθετούνταν σε πολλούς αρχαιολογικούς ναούς που χτίζονταν εκείνη την περίοδο. Δεν είναι, μάλιστα, λίγοι εκείνοι που άντεξαν, όμοια του Παρθενώνα, τις δοκιμασίες από τον Εγκέλαδο.
Άλλοι, πάλι, δεν κατάφεραν να σωθούν έπειτα από έντονες σεισμικές δονήσεις. Για παράδειγμα, ο ναός της Ολυμπίας, στην Ηλεία, κατέρρευσε από ένα ισχυρό σεισμικό γεγονός πριν από 25 αιώνες, ενώ σε αντίστοιχα αίτια οφείλεται και η κατάρρευση του ναού του Απόλλωνα στην Φθιώτιδα.
Σαντορίνη 1956: Ο σεισμός 7,5 Ρίχτερ που οδήγησε σε τσουνάμι με ολέθριες καταστροφές και δεκάδες θύματα
Η Ακρόπολη, εκτός από την μέθοδο κατασκευής και την τοποθέτηση των κιόνων, βρίσκεται σε ιδιαίτερα προνομιούχα θέση και λόγω του εδάφους του βράχου, αλλά και εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν υπάρχει κάποιο κοντινό ρήγμα που να θεωρείται απειλή για το σημαντικότερο μνημείο της Ελλάδας.
Πόσα ρίχτερ αντέχει η Ακρόπολη
Ωστόσο, κατά καιρούς, δεν είναι λίγοι οι ειδικοί, που υποστηρίζουν πως ο Παρθενώνας κινδυνεύει από ένα σεισμό ο οποίος δεν θα έχει επίκεντρο την Αττική. Σύμφωνα με αυτές τις απόψεις, μπορεί να προκύψει τεράστιο πρόβλημα, από μία δόνηση που ίσως να απέχει 100 με 200 χιλιόμετρα μακριά, αλλά θα είναι τόσο ισχυρή, ικανή να προκαλέσει σημαντικές ζημιές στην Ακρόπολη.
Photo via: menshouse.gr
Ο καθηγητής Κυριαζής Πιτιλάκης, διδάσκων της Τεχνικής Σεισμολογίας και Σεισμικής Μηχανικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, θεωρεί ότι ο βράχος είναι ευάλωτος σε γεγονότα που εκτός από ισχυρή ένταση, θα πρέπει να έχουν και μεγάλη χρονική διάρκεια.
Οι περισσότεροι από τους καταγεγραμμένους σεισμούς, σε αυτή την κρίσιμη απόσταση των 100 χιλιομέτρων περίπου, δεν έχουν την διάρκεια, αλλά ούτε την ένταση που απαιτείται για να ρίξει τον Παρθενώνα.
Οι απόψεις των ειδικών
Στο σημείο που τέμνονται όλες οι επιστημονικές απόψεις, είναι πως οι σεισμοί που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα, βάσει μεγέθους, διάρκειας, απόστασης και εστιακού βάθους, δεν είναι ικανοί να απειλήσουν το μνημείο. Μέχρι στιγμής, όλοι οι ειδικοί της σεισμολογίας φαίνεται, πάντως, να είναι σχετικά καθησυχαστικοί, όσο δηλαδή τους επιτρέπει αυτό το φαινόμενο που ονομάζεται “σεισμός” και είναι φύσει απρόβλεπτο
Photo via: ysma.gr
Σε άρθρο του 1996, στον τόμο «Archaeoseismology» (επιμέλεια Στ. Στείρου και Ρ. Τζόουνς) με τίτλο «Σεισμικές φθορές στα μνημεία της Ακρόπολης των Αθηνών», ο Μανόλης Κορρές σημείωνε ότι:
«αν και τα τελευταία 100 χρόνια διάφοροι σεισμοί έπληξαν την Αθήνα, μόνο εκείνος του 1981, μεγέθους 6,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με επίκεντρο περίπου 70 χλμ. από την Αθήνα, προξένησε μια μετατόπιση μικρότερη του ενός εκατοστού στους γωνιαίους κίονες της ανατολικής πλευράς του μνημείου», ενώ ενδεικτικά ο ισχυρότερος μετασεισμός, της τάξης των 6,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, δεν επέφερε καμία απολύτως μετατόπιση.
Photo via: radar.gr
Ιστορικά, έχει αποδειχθεί ότι η Ακρόπολη κινδυνεύει πολύ περισσότερο από την ανθρώπινη δραστηριότητα, παρά από αυτή της φύσης, οπότε θα ήταν φρόνιμο, όπως και γίνεται άλλωστε, να εστιάζουμε την προσοχή μας στην σωστή συντήρηση του μεγαλειώδους αυτού μνημείου, παρά να ανησυχούμε για τυχόν παρεμβάσεις της φύσης. Αξίζει να σημειωθεί πως η συντήρηση της Ακρόπολης έχει χαρακτηριστεί παγκοσμίως, ως πρότυπο συντήρησης που έχει παρατηρηθεί ποτέ σε μνημείο πολιτισμικής κληρονομιάς.
Ολα τα άρθρα για την μηχανή του χρόνου στο Daddy-Cool.gr