Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Τι είναι ποια τα αίτια και ποια η θεραπεία

Λένα Γατσή

Έχετε κάψιμο στο στήθος, τον λαιμό, χρόνιο βήχα και πόνο στο στομάχι; Τότε ίσως να πάσχετε από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Τι είναι η παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο, ποια τα αίτια της και ποια η θεραπεία της.

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση προκύπτει όταν ο κατώτερος σφιγκτήρας δεν κλείνει σωστά μετά την κατάποση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα πεπτικά υγρά, καθώς και άλλα υλικά του στομάχου, να μεταφέρονται στον οισοφάγο.

Τριχόπτωση: Τα αίτια που την προκαλούν ποια τα συμπτώματα και ποια η θεραπεία

Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι η παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση οισοφαγίτιδας. Χαρακτηρίζεται ως νόσος όταν γίνεται αιτία βλαβών στον οισοφάγο (οισοφαγίτιδα) ή επηρεάζει την ποιότητα ζωής, με δύο ή περισσότερα επεισόδια οπισθοστερνικού καύσου εβδομαδιαίως. Είναι η δεύτερη συνηθέστερη νόσος του πεπτικού μας συστήματος μετά το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Υπάρχει σχεδόν ίση αναλογία όσον αφορά την προσβολή ανδρών και γυναικών.

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση παρουσιάζει γεωγραφική κατανομή και είναι συχνότερη στην Ελλάδα, τη Ρουμανία, την Πολωνία και την Ινδία με ποσοστό που ξεπερνά το 25% στο γενικό πληθυσμό.

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες που προκαλούν ή επιδεινώνουν την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι οι εξής (Εικόνα):

Παχυσαρκία

Διατροφή πλούσια σε λιπαρά ή μεγάλα γεύματα (δείτε αναλυτικά στην σχετική Ενότητα του άρθρου)
Διαταραχή στην κένωση του οισοφάγου
Διαφραγματοκήλη
Διαταραχή στον τόνο του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα
Καθυστέρηση της γαστρικής κένωσης
Παλινδρόμηση οξέος, πεψίνης και χολικών από το στομάχι στον οισοφάγο
Αύξηση ενδοκοιλιακής πίεσης

Επιπεφυκίτιδα στα παιδιά και τα βρέφη: Ποια τα αίτια τα συμπτώματα και ποια η θεραπεία

Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;

Τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης περιλαμβάνουν:

Κάψιμο στο στήθος (πίσω από το στέρνο, γνωστή ως καούρα ή καούρες)
Κάψιμο στο λαιμό ή όξινη γεύση στο λαιμό
Πόνο στο στομάχι ή στο στήθος
Δυσκολία στην κατάποση
Βραχνή φωνή ή πονόλαιμο
Χρόνιο βήχα ή δύσπνοια
Φλέματα

Πώς γίνεται η διάγνωση και διερεύνηση της παλινδρόμησης;

Με την γαστροσκόπηση ο γαστρεντερολόγος θα ελέγξει αν το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου (κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας) δεν κλείνει καλά ή αν υπάρχει διαφραγματοκήλη, γεγονός που επιτρέπει την παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο.

Η διαφραγματοκήληδεν θεραπεύεται με φαρμακευτική αγωγή αλλά χειρουργικά και συνεπώς είναι απαραίτητη η μέτρηση του μήκους της κατά τη διάρκεια της γαστροσκόπησης για τη λήψη της σχετικής απόφασης για χειρουργείο. Επιπλέον, με την γαστροσκόπηση θα γίνει έλεγχος του βλεννογόνου του οισοφάγου για πιθανή παρουσία φλεγμονής (οισοφαγίτιδα).

Ημικρανία: Τι είναι ποιοι οι τύποι τα αίτια τα συμπτώματα και ποια η θεραπεία

Είναι χρήσιμη η λήψη βιοψιών κατά τη γαστροσκόπηση;

Οι βιοψίες κατά τη γαστροσκόπηση βοηθάνε να αναδειχθούν βλάβες στον οισοφάγο όπως:

Οίδημα και υπερπλασία βασικής ζώνης (μη ειδικές φλεγμονώδεις αλλοιώσεις)
Λεμφοκυτταρική φλεγμονή (μη ειδική)
Παρουσία ουδετεροφίλων (εξαιτίας της παλινδρόμησης ή της γαστρίτιδας από Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού)
Ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα (συνήθως εξαιτίας της παλινδρόμησης):

Η παρουσία ενδοεπιθηλιακών ηωσινοφίλων δυνατόν να υποδηλώνει ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα, εάν τα ηωσινόφιλα ανευρεθούν σε αυξημένο ποσοστό. Λιγότερα από 20 ηωσινόφιλα ανά μικροσκοπικό οπτικό πεδίο στον κατώτερο οισοφάγο είναι συμβατά περισσότερο με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση παρά με ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα.

Καλυκοειδή κύτταρα που υποδηλώνουν εντερική μεταπλασία ή οισοφάγο Barrett
Επιμήκυνση των θηλών (επιθηλιακή υπερπλασία)
Ατροφία (λέπτυνση) του πλακώδους επιθηλίου
Δυσπλασία
Καρκίνος οισοφάγου
Οι βλάβες δυνατόν να μην είναι διαβρωτικές (μη διαβρωτική οισοφαγίτιδα)

Ατοπική δερματίτιδα σε βρέφη και παιδιά: Τι είναι ποια τα συμπτώματα και πως να την αντιμετωπίσετε

Τι μπορώ να τρώω και ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγω;

Για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης μπορείτε να:

Καταναλώνετε μικρά και συχνά γεύματα
Αποφεύγετε την κατάκλιση μετά το γεύμα για 2-3 ώρες
Αποφεύγετε τα γεύματα αργά το βράδυ
Αποφεύγετε κάποιες τροφές όπως: τηγανητά, λιπαρά γεύματα, χυμοί φρούτων (πορτοκάλι, κίτρο, λεμόνι), καρυκεύματα, σιροπιαστά γλυκά, σοκολάτα, μέντα, δυόσμος, σκόρδο, κρεμμύδι
Μειώσετε την κατανάλωση καφέ, τσαγιού, αεριούχων και αλκοολούχων ποτών (κυρίως μπύρας)

Πριν τα γεύματα να γίνεται χρήση μαστίχας Χίου που έχει γαστροπροστατευτική δράση (κυκλοφορεί στα φαρμακεία σε κάψουλες)
Μην καταναλώνετε βότανα που διαβάζετε στο διαδίκτυο και μπορούν να προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα από όσα κάποιοι ισχυρίζονται ότι λύνουν

Μειώσετε το σωματικό σας βάρος αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
Ανυψώσετε το κεφάλι κατά 20 cm όταν ξαπλώνετε
Αποφεύγετε στενά ρούχα, σφιχτές ζώνες
Αποφεύγετε επικύψεις και ανύψωση βαρέων αντικειμένων
Διακόψετε το κάπνισμα
Αποφύγετε την ασπιρίνη

Οι όξινες τροφές επιδεινώνουν την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Οι όξινες τροφές δεν επιδεινώνουν την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση λόγω της οξύτητάς τους. Στην πραγματικότητα οι όξινες τροφές είναι πιο αλκαλικές (βασικές) από το γαστρικό οξύ που έχει pH 1,5, συνεπώς όλες οι όξινες τροφές πρακτικά εξουδετερώνουν το γαστρικό οξύ. Το πρόβλημα είναι η περιεκτικότητα των τροφών σε κάλιο. Οι τροφές πλούσιες σε κάλιο ενεργοποιούν την αντλία Η+/Κ+ που οδηγεί σε αύξηση της ενδογενούς έκκρισης του γαστρικού οξέος. Έτσι εξηγείται γιατί ο χυμός πορτοκαλιού που έχει εξουδετερωθεί σε ουδέτερο pH 7, μπορεί να προκαλέσει το ίδιο γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, λόγω του καλίου που περιέχει.

Πεπτικό έλκος: Τι είναι ποια τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζεται

Για την επιδείνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης δεν ευθύνονται όμως μόνο οι τροφές ή η γαστρική οξύτητα, αλλά και πολλοί άλλοι παράγοντες, όπως η ύπαρξη διαφραγματοκήλης, η ακεραιότητα του οισοφαγικού βλεννογόνου, η ευαισθητοποίηση του οισοφάγου (κεντρική και περιφερική), η μείωση της πίεσης του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα κ.ά.

Εξαιτίας της πολυπαραγοντικής αιτιολογίας της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, δεν υπάρχει ισχυρή επιστημονική απόδειξη ότι αν αλλάξει ένας και μοναδικός εξωγενής παράγοντας θα βελτιωθούν τα συμπτώματα. Παρόλα αυτά, οι γαστρεντερολόγοι συστήνουν αλλαγές του τρόπου ζωής στους ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η αποτελεσματικότητά τους εκτιμάται εκ του αποτελέσματος.

Ο παρακάτω Πίνακας συνοψίζει τα επιστημονικά δεδομένα, την κατανόηση του παθοφυσιολογικού μηχανισμού και τις συστάσεις προς τους ασθενείς σχετικά με τις αλλαγές του τρόπου ζωής στους ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Θεραπεία

Υπάρχουν 4 κύριοι τύποι φαρμάκων που βελτιώνουν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης:

αντιόξινα
αναστολείς υποδοχέων ισταμίνης-2
αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPI)
μαστίχα Χίου σε κάψουλες

Όλα αυτά τα φάρμακα λειτουργούν μειώνοντας ή αναστέλλοντας την παραγωγή οξέος από το στομάχι, με διαφορετικό όμως μηχανισμό.

Ατελεκτασία πνεύμονα: Τι είναι ποια τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζεται

Ενδείξεις αντιπαλινδρομικού χειρουργείου

Ανάγκη για συνεχή λήψη ή για αύξηση της δόσης των PPI
Σχετικά νέα ηλικία ασθενούς
Οικονομικό κόστος ή μη συμμόρφωση με τη λήψη PPI
Επιλογή του ασθενούς

Προβλεπτικοί παράγοντες επιτυχίας αντιπαλινδρομικού χειρουργείου:

Αυξημένο σκορ στην 24ωρη pHμετρία (DeMeester score >14,72)
Παρουσία τυπικών συμπτωμάτων γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (οπισθοστερνικός καύσος και παλινδρόμηση)

Βελτίωση των συμπτωμάτων με την αντιεκκριτική θεραπεία

Προσοχή! Το αντιπαλινδρομικό χειρουργείο δεν οδηγεί σε αναστροφή του οισοφάγου Barrett και ο τακτικός ενδοσκοπικός έλεγχος με λήψη βιοψιών μετά το χειρουργείο μπορεί να είναι προβληματικός λόγω αλλαγής της ανατομίας του κατώτερου οισοφάγου.

Πότε θα πρέπει να επισκεφθώ γαστρεντερολόγο;

Ορισμένοι ασθενείς είναι σε θέση να διαχειριστούν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης από μόνοι τους, αλλάζοντας τις συνήθειές τους ή λαμβάνοντας αντιόξινα φάρμακα τα οποία δεν απαιτούν ιατρική συνταγή.

Κολπική μαρμαρυγή: Τι είναι ποια τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζεται

Επισκεφθείτε ή επικοινωνήστε με έναν γαστρεντερολόγο εφόσον:

Τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά ή διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα
Δεν καταφέρνετε να βελτιώσετε τα συμπτώματά σας αλλάζοντας απλώς συνήθειες και τρόπο ζωής
Έχετε δυσκολία στην κατάποση, ή αισθάνεστε ότι το φαγητό “κολλάει” στην πορεία προς το στομάχι
Χάνετε βάρος ενώ δεν κάνετε δίαιτα
Έχετε πόνο στο στήθος
Πνίγεστε όταν τρώτε

Κάνετε εμετό με αίμα, ή οι κενώσεις σας είναι μαύρες σαν πίσσα

Το παιδί μου (παιδί-έφηβος) νομίζω ότι έχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Να ανησυχήσω;

Αν το παιδί ή ο έφηβός σας έχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, σύμφωνα με το peptiko.gr απευθυνθείτε αμέσως σε ειδικό. Μην δίνετε στο παιδί σας τα φάρμακα για τη θεραπεία γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης χωρίς να το εξετάσει προηγουμένως κάποιος ειδικός.

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Τι είναι ποια τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζεται

Στα παιδιά, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση δυνατόν να προκληθεί από πολλά άλλα προβλήματα. Είναι σημαντικός ο έλεγχος των συμπτωμάτων από ειδικό πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε θεραπεία.

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την υγεία στο Daddy-Cool.gr

• γαστροοισοφαγικη παλινδρομηση
• θεραπεια
• προβλημα υγειας
• συμπτωματα

* Τα άρθρα, έχουν καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αναπληρώνουν την γνώμη του θεράποντα ιατρού. Το περιεχόμενο των άρθρων είναι για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον θεραπευτή, εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει διαφορετικές ελλείψεις, ανάγκες, παθολογικά ευρήματα και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών αποκλειστικά για την δική σας περίπτωση. Το daddy-cool.gr και οι συντάκτες του δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οποιαδήποτε χρήση.