Λένα Γατσή
Ο ογκολόγος Αθανάσιος Καραγιάννης εξηγεί αναλυτικά τα ύπουλα συμπτώματα του καρκίνου του δέρματος που πρέπει να μας χτυπήσουν καμπανάκι αλλά και όλους τους τρόπους θεραπείας.
Ο καρκίνος του δέρματος είναι από τις πιο συχνές ασθένειες του δέρματος και ο ογκολόγος Αθανάσιος Καραγιάννης εξηγεί όλα τα συμπτώματα που μπορεί να φαίνονται αθώα αλλά πρέπει να μας χτυπήσουν καμπανάκι, αλλά και όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις εξετάσεις διάγνωσης, την θεραπεία και τα ποσοστά θνησιμότητας.
Ο καρκίνος του δέρματος είναι κάτι που μας απασχολεί συνήθως το Καλοκαίρι, αφού είναι γνωστό ότι οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισής του. Παρόλα αυτά θα πρέπει να μας απασχολεί όλο τον χρόνο. Γι’ αυτό και ο ογκολόγος Αθανάσιος Καραγιάννης μας εξηγεί πόσο σημαντική είναι η πρόληψη, ποια είναι τα συμπτώματα αλλά και αναλυτικά τις εξετάσεις που πρέπει να γίνουν για να προχωρήσουμε σε διάγνωση και την θεραπεία. Διαβάστε παρακάτω:
Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί έναν από τους πιο συχνούς αλλά και από τους πιο ιάσιμους τύπους καρκίνου, εφόσον διαγνωστεί εγκαίρως. Οι μορφές που συναντούμε πιο συχνά είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα, καθεμία με τη δική της συμπεριφορά και βαρύτητα.
Σε αυτόν τον αναλυτικό οδηγό θα βρείτε χρήσιμες πληροφορίες, φωτογραφίες και παραδείγματα για να αναγνωρίσετε έγκαιρα τα σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν κακοήθεια στο δέρμα. Από τα αρχικά στάδια μέχρι τις πιο προχωρημένες μορφές, εξηγούμε με σαφήνεια τα συμπτώματα, τις αιτίες, τις μεθόδους διάγνωσης και τις διαθέσιμες θεραπείες.
Τι είναι ο Καρκίνος του Δέρματος και Ποιοι Τύποι Υπάρχουν;
Ο καρκίνος του δέρματος είναι μια κακοήθης νόσος που ξεκινά όταν ορισμένα κύτταρα του δέρματος αποκτούν τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Η διαδικασία αυτή συνήθως πυροδοτείται από βλάβες στο γενετικό υλικό (DNA) των κυττάρων, κυρίως λόγω έκθεσης στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία από τον ήλιο ή το solarium. Οι βλάβες αυτές οδηγούν σε μεταλλάξεις που μετατρέπουν τα φυσιολογικά κύτταρα σε καρκινικά, δημιουργώντας όγκους.
Ο καρκίνος δέρματος μπορεί να εμφανιστεί σε περιοχές του σώματος που εκτίθενται συχνά στον ήλιο – όπως το πρόσωπο, τα αυτιά, ο λαιμός, τα χέρια – αλλά και σε σημεία που δεν εκτίθενται καθόλου, γεγονός που καταδεικνύει τη σημασία της τακτικής δερματολογικής αξιολόγησης. Ανάλογα με τον τύπο κυττάρου από τον οποίο ξεκινά η ανάπτυξη της κακοήθειας, ο καρκίνος του δέρματος διακρίνεται σε τρεις βασικούς τύπους:
Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα (Basal Cell Carcinoma – BCC)
Πρόκειται για τον συχνότερο τύπο καρκίνου του δέρματος (75% των περιπτώσεων). Είναι συνήθως αργά εξελισσόμενο και σπάνια προκαλεί μεταστάσεις, ωστόσο μπορεί να προκαλέσει σημαντική τοπική καταστροφή αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.
Προέρχεται από τα βασικά κύτταρα της επιδερμίδας, τα οποία είναι υπεύθυνα για την ανανέωση του δέρματος. Σημαντικό: Δεν δίνει μεταστάσεις, αλλά χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση, ιδίως όταν εντοπίζεται σε ευαίσθητες περιοχές όπως το πρόσωπο ή τα βλέφαρα.
Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα (Squamous Cell Carcinoma – SCC)
Ο δεύτερος πιο συχνός τύπος (20%), εμφανίζεται κυρίως σε ηλικιωμένους και σε περιοχές του δέρματος που έχουν υποστεί χρόνια ηλιακή καταπόνηση. Προέρχεται από τα ακανθοκύτταρα (ή κερατινοκύτταρα) της επιδερμίδας και έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να δώσει μεταστάσεις, κυρίως σε λεμφαδένες. Σημαντικό: Μπορεί να εξελιχθεί ταχύτερα από το βασικοκυτταρικό και απαιτεί έγκαιρη αντιμετώπιση.
Κακόηθες Μελάνωμα (Melanoma)
Αν και λιγότερο συχνό (5% των περιπτώσεων), το μελάνωμα είναι ο πιο επιθετικός τύπος καρκίνου του δέρματος. Ξεκινά από τα μελανοκύτταρα – τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη, τη χρωστική που δίνει χρώμα στο δέρμα – και έχει την ικανότητα να δίνει ταχέως μεταστάσεις σε ζωτικά όργανα όπως οι πνεύμονες, το ήπαρ, ο εγκέφαλος και τα οστά.
Συμπτώματα και Προειδοποιητικά Σημάδια Ανά Τύπο Καρκίνου του Δέρματος
Το πιο σημαντικό που πρέπει να θυμάστε είναι το εξής: Οποιαδήποτε νέα βλάβη στο δέρμα ή αλλαγή σε προϋπάρχουσα ελιά, κηλίδα ή πληγή που δεν επουλώνεται, πρέπει να εξετάζεται από δερματολόγο.
Γενικά Συμπτώματα Καρκίνου Δέρματος
Ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια που πρέπει να σας κινητοποιήσουν είναι:
- Πληγή ή έλκος που δεν κλείνει για περισσότερο από 4 εβδομάδες
- Αιμορραγία από το δέρμα χωρίς εμφανή τραυματισμό
- Σκλήρυνση ή οζίδιο που αλλάζει σε μέγεθος ή υφή
- Κνησμός (φαγούρα), τσούξιμο ή πόνος σε υπάρχουσα βλάβη
- Νέα ελιά σε ενήλικα, ειδικά μετά τα 30–40 έτη
- Ελιά που είναι διαφορετική από όλες τις υπόλοιπες στο σώμα (το λεγόμενο “ugly duckling sign”)
Βασικοκυτταρικό και Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα – Τυπικά Συμπτώματα
Οι δύο αυτοί τύποι καρκίνου δέρματος συνήθως εντοπίζονται σε περιοχές που έχουν εκτεθεί σε χρόνια ηλιακή ακτινοβολία. Οι ασθενείς περιγράφουν:
- Επίμονες πληγές που ματώνουν εύκολα και δεν επουλώνονται
- Εξογκώματα με στιλπνή ή κηρώδη υφή
- Περιοχές με σκληρή απολέπιση ή κρούστα
- Εντοπισμένη πάχυνση ή ερυθρότητα που δεν υποχωρεί
Συνήθως, το σώμα “μας προειδοποιεί” οπτικά. Αυτό που συχνά καθυστερεί τη διάγνωση είναι η αναβολή της επίσκεψης στον ειδικό.
Συμπτώματα Μελανώματος: Όταν η Ελιά Αλλάζει
Το μελάνωμα είναι πιο “ύπουλο”. Συχνά αναπτύσσεται είτε πάνω σε προϋπάρχουσα ελιά που αλλάζει, είτε ως νέα βλάβη με μη τυπική εμφάνιση. Για την αξιολόγηση επικίνδυνων σπίλων, χρησιμοποιούμε τον κανόνα ABCDE:
- Asymmetry (Ασυμμετρία): Το ένα μισό της ελιάς δεν μοιάζει με το άλλο
- Border (Όρια): Ασαφή, οδοντωτά ή “θολά” όρια
- Color (Χρώμα): Πολλαπλά ή άνισα χρώματα – μαύρο, καφέ, κόκκινο, μπλε
- Diameter (Διάμετρος): Πάνω από 6 mm (αν και όχι πάντα)
- Evolving (Εξέλιξη): Οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος, χρώμα, σχήμα ή εμφάνιση νέων συμπτωμάτων (φαγούρα, αιμορραγία)
Η πρώιμη διάγνωση μελανώματος είναι ζωτικής σημασίας, καθώς αυξάνει εντυπωσιακά τις πιθανότητες πλήρους ίασης.
Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του δέρματος;
Η διάγνωση καρκίνου του δέρματος είναι συνήθως μια απλή διαδικασία κατά την οποία ο δερματολόγος θα αξιολογήσει μία δερματική βλάβη και θα διαπιστώσει εάν πρόκειται για καλοήθη αλλοίωση ή για κακοήθεια του δέρματος.
Πώς εντοπίζεται ο καρκίνος του δέρματος;
Η διαδικασία περιλαμβάνει συνήθως τα εξής στάδια:
1. Κλινική εξέταση από δερματολόγο ή ογκολόγο
Η εξέταση ξεκινά με την παρατήρηση της δερματικής αλλοίωσης με γυμνό μάτι. Ο γιατρός καταγράφει το μέγεθος, το σχήμα, το χρώμα και την υφή της βλάβης, καθώς και αν υπάρχουν άλλα ύποπτα ευρήματα στο υπόλοιπο σώμα.
2. Δερματοσκόπηση – Μη επεμβατικός έλεγχος
Η δερματοσκόπηση είναι μια σύγχρονη τεχνική που χρησιμοποιεί ειδική συσκευή (δερματοσκόπιο) για να παρατηρηθούν οι αλλοιώσεις του δέρματος που δεν είναι ορατές με το μάτι. Είναι ανώδυνη και μη επεμβατική. Βοηθά στον διαχωρισμό καλοήθων και κακοήθων βλαβών. Χρησιμοποιείται ευρέως για τον εντοπισμό μελανώματος, αλλά και άλλων τύπων καρκίνου του δέρματος
Ηλιοθεραπεία και καρκίνος του Δέρματος: Ποια τα συμπτώματα τα στάδια και πως να προστατευτείτε
3. Χαρτογράφηση σπίλων – Ψηφιακή παρακολούθηση ελιών
Η χαρτογράφηση σπίλων αφορά τη φωτογράφιση και καταγραφή όλων των ελιών (σπίλων) του σώματος, ώστε να μπορούν να συγκριθούν μελλοντικά. Ιδανική για άτομα με πολλές ελιές ή με οικογενειακό ιστορικό μελανώματος. Επιτρέπει την πρώιμη ανίχνευση νέων ή μεταβαλλόμενων σπίλων. Πραγματοποιείται συνήθως ανά έτος, ή και συχνότερα εάν υπάρχουν ύποπτες αλλοιώσεις.
4. Βιοψία – Οριστική διάγνωση
Αν η βλάβη κριθεί ύποπτη, ο γιατρός θα προχωρήσει σε βιοψία, δηλαδή στην αφαίρεση της δερματικής βλάβης για μικροσκοπική εξέταση. Είναι ίσως το πιο κρίσιμο σημείο στη διαγνωστική και θεραπευτική πορεία, καθώς θα μας δώσει την τελική διάγνωση, θα μας καθοδηγήσει στην επιλογή της μετέπειτα θεραπείας και πολύ συχνά θα καθορίσει τη πιθανή εξέλιξη της νόσου, καθώς ο τρόπος που αφαιρούνται αυτές οι βλάβες είναι συγκεκριμένος προκειμένου να αποφευχθεί η διασπορά των καρκινικών κυττάρων.
Τύποι βιοψίας:
- Βιοψία κατ’ εφαπτομένη (shave biopsy): αφαιρείται η επιφανειακή αλλοίωση
- Βιοψία με τρυπανίδιο (punch biopsy): αφαιρείται ένας κυλινδρικός ιστός από όλες τις στιβάδες του δέρματος
- Βιοψία μερικής ή ολικής αφαίρεσης δι’ εκτομής (excisional biopsy): αφαιρείται χειρουργικά μέρος της ή ολόκληρη η βλάβη με όρια ασφαλείας
Ποιος είναι ο ρόλος της αυτοεξέτασης;
Η αυτοεξέταση δέρματος, σύμφωνα με τον κανόνα για το μελάνωμα ABCDE, είναι ένα σημαντικό εργαλείο πρόληψης. Μία φορά τον μήνα, με τη βοήθεια καθρέφτη, μπορείτε να ελέγχετε το σώμα σας για:
- Νέες ελιές ή κηλίδες
- Αλλαγές σε υπάρχουσες βλάβες (μέγεθος, χρώμα, σχήμα)
- Πληγές που δεν επουλώνονται
- Ελιές που ματώνουν ή προκαλούν φαγούρα
Η παρατήρηση αλλαγών και η έγκαιρη επίσκεψη σε γιατρό πριν παρουσιαστούν συμπτώματα μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη διάγνωση και πλήρη ίαση.
Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται παρακολούθηση;
Η τακτική παρακολούθηση από δερματολόγο συνιστάται: Κάθε 6–12 μήνες για άτομα με υψηλό κίνδυνο (πολλές ελιές, ιστορικό καρκίνου, ανοσοκαταστολή). Μία φορά τον χρόνο για τον γενικό πληθυσμό. Πιο συχνά σε περίπτωση ατομικού ιστορικού μελανώματος.
Η διάγνωση του καρκίνου του δέρματος είναι μια απλή και μη επώδυνη διαδικασία. Οι μέθοδοι όπως η δερματοσκόπηση, η χαρτογράφηση σπίλων και η βιοψία επιτρέπουν την ακριβή και έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου δέρματος, ενώ η αυτοεξέταση και η τακτική παρακολούθηση συμβάλλουν στην πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση.
Τα Στάδια του Καρκίνου του Δέρματος
Η σταδιοποίηση είναι μια κρίσιμη διαδικασία που μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε το μέγεθος, το βάθος και την εξάπλωση του καρκίνου του δέρματος, ώστε να καθορίσουμε την κατάλληλη θεραπεία και να δώσουμε αξιόπιστη πρόγνωση.
Κάθε τύπος καρκίνου (βασικοκυτταρικό, ακανθοκυτταρικό, μελάνωμα) έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, οι οποίες αναλύονται ξεχωριστά σε εξειδικευμένα ιατρικά άρθρα. Εδώ παρουσιάζονται οι βασικές αρχές της σταδιοποίησης που ισχύουν σε γενικό επίπεδο.
Οι κύριοι παράγοντες που καθορίζουν το στάδιο περιλαμβάνουν:
- Το μέγεθος της δερματικής βλάβης
- Το βάθος διείσδυσης των καρκινικών κυττάρων στο δέρμα
- Την παρουσία ή όχι μετάστασης σε τοπικούς λεμφαδένες
- Την πιθανή εξάπλωση σε απομακρυσμένα όργανα όπως πνεύμονες, ήπαρ, εγκέφαλος
Η διάγνωση του σταδίου βασίζεται σε συνδυασμό κλινικής εικόνας, βιοψίας, ιστολογικής εξέτασης και απεικονιστικών ελέγχων. Ανάλογα με τα ευρήματα, ο καρκίνος του δέρματος κατατάσσεται σε ένα από τα τέσσερα στάδια:
Στάδιο 1 – Πρώιμο στάδιο
- Ο όγκος είναι μικρός (συνήθως κάτω από 2 εκατοστά)
- Περιορίζεται στα ανώτερα στρώματα του δέρματος
- Δεν υπάρχουν ενδείξεις εξάπλωσης σε λεμφαδένες ή άλλα όργανα
Τι σημαίνει για τον ασθενή: Πρόκειται για στάδιο με πολύ υψηλά ποσοστά ίασης, όταν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Συνήθως δεν απαιτείται συμπληρωματική θεραπεία μετά τη χειρουργική αφαίρεση.
Στάδιο 2 – Αρχικό στάδιο
- Ο όγκος είναι μεγαλύτερος από 2 εκατοστά
- Ενδέχεται να έχει διεισδύσει βαθύτερα στο δέρμα
- Δεν έχουν εντοπιστεί μεταστάσεις
Τι σημαίνει για τον ασθενή: Η πρόγνωση παραμένει θετική. Πιθανόν να απαιτηθεί χειρουργείο με ευρύτερα όρια εκτομής ή, σε επιλεγμένες περιπτώσεις, συμπληρωματικές θεραπείες.
Στάδιο 3 – Τοπικά προχωρημένος καρκίνος δέρματος
Ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε κοντινούς λεμφαδένες ή παρακείμενους ιστούς (π.χ. μύες, οστά). Τι σημαίνει για τον ασθενή: Απαιτεί συνδυαστική θεραπευτική προσέγγιση, που μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργείο, ακτινοθεραπεία ή/και συστηματική φαρμακευτική αγωγή.
Στάδιο 4 – Μεταστατικός καρκίνος δέρματος
Έχει εξαπλωθεί σε απομακρυσμένα όργανα (π.χ. πνεύμονες, ήπαρ, εγκέφαλος) ή/και σε μακρινούς λεμφαδένες Τι σημαίνει για τον ασθενή: Αν και πρόκειται για προχωρημένο στάδιο, σήμερα διαθέτουμε προηγμένες θεραπευτικές επιλογές όπως η ανοσοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες. Αυτές μπορούν να παρατείνουν την επιβίωση, να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και, σε επιλεγμένες περιπτώσεις, να οδηγήσουν ακόμη και σε πλήρη ίαση.
Καρκίνος του χοληφόρου πόρου: Πόσο σοβαρός είναι & ποια είναι τα συμπτώματα
Σημείωση: Στο στάδιο 1, ακόμη και το μελάνωμα μπορεί να είναι πλήρως ιάσιμο, εφόσον αφαιρεθεί σωστά. Στο στάδιο 4, η νόσος θεωρείται γενικευμένη, και η θεραπεία στοχεύει στη σταθεροποίηση και στη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Ποιες Είναι οι Αιτίες και οι Παράγοντες Κινδύνου για Καρκίνο του Δέρματος;
Ο καρκίνος του δέρματος δεν εμφανίζεται ξαφνικά. Αναπτύσσεται συνήθως μετά από συσσώρευση βλαβών στο DNA των κυττάρων του δέρματος, οι οποίες προκαλούνται από διάφορους παράγοντες και με την πάροδο του χρόνου οδηγούν στη μετατροπή των φυσιολογικών κυττάρων σε καρκινικά.
Κύριες Αιτίες Καρκίνου του Δέρματος
Υπεριώδης (UV) Ακτινοβολία – Ο Νο1 Παράγοντας Κινδύνου
Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί άμεσες και μακροχρόνιες βλάβες στο DNA των κυττάρων της επιδερμίδας. Το ίδιο ισχύει και για την τεχνητή UV ακτινοβολία που χρησιμοποιείται στο solarium. Οι μεταλλάξεις που δημιουργούνται αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρκινογένεσης. Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την ηλιακή ακτινοβολία:
- Παρατεταμένη ηλιοθεραπεία χωρίς χρήση αντηλιακού
- Έκθεση στον ήλιο κατά τις μεσημεριανές ώρες (11:00–16:00)
- Συχνά και έντονα ηλιακά εγκαύματα, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία
- Ηλικία και Συσσωρευτική Έκθεση στον Ήλιο
Με την πάροδο των ετών, η χρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία συσσωρεύεται, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας. Ο καρκίνος του δέρματος είναι συχνότερος σε άτομα άνω των 50 ετών.
- Ανοιχτός Φαινότυπος Δέρματος
- Άτομα με: Ανοιχτόχρωμο δέρμα, Ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, Γαλάζια ή πράσινα μάτια έχουν μειωμένη παραγωγή μελανίνης και, επομένως, μικρότερη φυσική προστασία από την UV ακτινοβολία. Αυτό τους καθιστά πιο ευάλωτους.
Πολλοί ή Άτυποι Σπίλοι (Ελιές)
Άτομα με πολυάριθμους σπίλους ή άτυπες/ασύμμετρες ελιές χρειάζονται αυξημένη επαγρύπνηση, καθώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για εμφάνιση μελανώματος.
Ανοσοκαταστολή
Η εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να «διορθώνει» τις βλάβες στο DNA και να εξουδετερώνει τα ανώμαλα κύτταρα. Κινδυνεύουν περισσότερο: Ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά (π.χ. μετά από μεταμόσχευση). Άτομα με HIV λοίμωξη. Άτομα με μακροχρόνια λήψη κορτικοστεροειδών.
Οικογενειακό ή Προσωπικό Ιστορικό Καρκίνου Δέρματος
Η γενετική προδιάθεση παίζει σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα στο μελάνωμα. Περίπου 5–10% των περιστατικών εμφανίζονται σε οικογένειες με πολλαπλά περιστατικά, ενώ ένα ποσοστό περίπου 2% συνδέεται με μεταλλάξεις στο γονίδιο CDKN2A, οι οποίες κληρονομούνται.
Τρόποι πρόληψης και αυτοπροστασίας
Η πρόληψη, δηλαδή η προσπάθεια να μειώσουμε την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, αφορά κυρίως την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία και πρέπει να ξεκινά από την παιδική ή εφηβική ηλικία καθώς οι βλάβες που δημιουργούνται στα δερματικά κύτταρα θα συσσωρευτούν και θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη καρκίνου μετά από δεκαετίες.
- Χρησιμοποιείτε αντηλιακό καθημερινά (όχι μόνο το καλοκαίρι)
- Αποφεύγετε την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο
- Ελέγχετε τακτικά το δέρμα σας και τις ελιές
- Συμβουλευτείτε δερματολόγο αν δείτε αλλαγές
Θεραπεία καρκίνου δέρματος
Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για τον καρκίνο δέρματος εξαρτάται αποκλειστικά από τον ιστολογικό τύπο του καρκίνου (μελάνωμα, βασικοκυτταρικό ή ακανθοκυτταρικό), το στάδιο της νόσου και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Θεραπεία Μελανώματος
Το μελάνωμα είναι ο πιο επιθετικός τύπος καρκίνου του δέρματος. Η θεραπεία του μπορεί να περιλαμβάνει, μεμονωμένα ή σε διάφορους συνδυασμούς: Χειρουργική αφαίρεση, προσεκτικά, με συγκεκριμένη τεχνική και από συγκεκριμένους χειρουργούς (ο χειρουργός πρέπει να έχει εμπειρία και να γνωρίζει τον σωστό τρόπο με τον οποίο αφαιρείται χειρουργικά το μελάνωμα).
Φρουρό λεμφαδένα και πιθανή λεμφαδενεκτομή. Ανοσοθεραπεία (π.χ. anti-PD-1). Στοχευμένη θεραπεία σε ασθενείς με BRAF μεταλλάξεις. Ακτινοθεραπεία (σε επιλεγμένες περιπτώσεις). Η χημειοθεραπεία δεν εφαρμόζεται πλέον στην αντιμετώπιση του μελανώματος. Θεραπεία Βασικοκυτταρικού Καρκινώματος.
Πρόκειται για τον πιο συχνό αλλά λιγότερο επιθετικό τύπο καρκίνου στο δέρμα. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Απλή χειρουργική αφαίρεση
- Μικρογραφική χειρουργική μέθοδος (π.χ. Mohs surgery)
- Κρυοθεραπεία
- Τοπικά ανοσοτροποποιητικά ή αντικαρκινικά φάρμακα (imiquimod, 5-FU)
- Φωτοδυναμική θεραπεία
- Στοχευμένη θεραπεία με αναστολείς του μονοπατιού Hedgehog.
- Ανοσοθεραπεία
Θεραπεία Ακανθοκυτταρικού Καρκινώματος
- Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με το βάθος διήθησης και περιλαμβάνει:
- Χειρουργική αφαίρεση
- Ακτινοθεραπεία
- Συστηματική χημειοθεραπεία σε τοπικά προχωρημένο και μεταστατικό στάδιο
- Ανοσοθεραπεία (σε ανεγχείρητες περιπτώσεις)
Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας;
Η επιτυχία της θεραπείας στον καρκίνο δεν είναι εύκολα προβλέψιμη και δεν είναι απόλυτη. Ωστόσο, σε ότι αφορά τον καρκίνο του δέρματος, υπάρχουν ελπιδοφόρα στατιστικά ποσοστά και αντικατοπτρίζουν την τεράστια πρόοδο της ογκολογίας: Σε πρώιμα στάδια, πάνω από 80%-90% των περιπτώσεων διαφόρων καρκίνων μπορεί να οδηγηθούν σε πλήρη ίαση με την κατάλληλη θεραπεία.
Ακόμα και σε προχωρημένα στάδια, η σταθεροποίηση της νόσου και η παράταση της ζωής είναι πλέον εφικτές με τις σύγχρονες θεραπείες, με ποσοστά ανταπόκρισης που κυμαίνονται από 30% έως και 70%, ανάλογα με τον τύπο και το μοριακό προφίλ του όγκου.
Νέες θεραπείες, όπως η ανοσοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες, προσφέρουν εντυπωσιακά αποτελέσματα σε καρκίνους που παλαιότερα θεωρούνταν ανίατοι. Αξίζει να σημειωθεί πως: Τα ποσοστά επιτυχίας αυξάνονται δραματικά όταν ο καρκίνος διαγιγνώσκεται έγκαιρα, σε αρχικό στάδιο.
Οι πολλαπλές θεραπευτικές επιλογές (συνδυασμοί χειρουργικής, φαρμακευτικής και τοπικών θεραπειών) δίνουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα σήμερα σε σχέση με το παρελθόν. Η εξατομικευμένη θεραπεία, η οποία βασίζεται στον μοριακό έλεγχο του όγκου αυξάνει τις πιθανότητες να χορηγηθεί το κατάλληλο φάρμακο στον κατάλληλο άνθρωπο.
Η ανοσοθεραπεία, θεωρείται, μαζί με την στοχευμένη θεραπεία το μέλλον της θεραπείας κατά του καρκίνου και έχει υπερδιπλασιάσει σήμερα τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών με προχωρημένο και μεταστατικό καρκίνο δέρματος.
Συχνές Ερωτήσεις για τον Καρκίνο του Δέρματος (FAQ)
1. Ποια είναι τα πρώτα σημάδια καρκίνου του δέρματος;
Τα πρώτα σημάδια περιλαμβάνουν έλκος ή πληγή που δεν επουλώνεται, νέα ελιά ή κηλίδα που αλλάζει, αιμορραγεί, πονάει ή προκαλεί φαγούρα ή μια ελιά που διαφέρει από τις υπόλοιπες («ugly duckling sign»).
2. Ποια είναι η πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος;
Το μελάνωμα θεωρείται η πιο επιθετική και επικίνδυνη μορφή. Εάν δεν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να δώσει μεταστάσεις σε ζωτικά όργανα. Αντιθέτως, το βασικοκυτταρικό είναι το πιο συχνό αλλά λιγότερο επικίνδυνο.
3. Πώς ξεχωρίζουμε μια επικίνδυνη ελιά;
Ακολουθήστε τον κανόνα ABCDE: Ασυμμετρία, Ακανόνιστα όρια, Ποικιλία χρωμάτων, Διάμετρος >6mm, Εξέλιξη. Οποιαδήποτε αλλαγή στην εμφάνιση πρέπει να αξιολογείται άμεσα από δερματολόγο.
4. Σε ποια σημεία εμφανίζεται συχνότερα ο καρκίνος του δέρματος;
Συνηθέστερα σε περιοχές εκτεθειμένες στον ήλιο: πρόσωπο, μύτη, αυτιά, τριχωτό κεφαλής, χέρια, ώμοι και πλάτη. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστεί και σε σημεία χωρίς ηλιακή έκθεση.
5. Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του δέρματος;
Με φυσική εξέταση, δερματοσκόπηση, ψηφιακή χαρτογράφηση σπίλων και, αν χρειαστεί, με βιοψία της βλάβης για ιστολογική επιβεβαίωση.
6. Μπορεί το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα να κάνει μεταστάσεις;
Είναι εξαιρετικά σπάνιο. Το βασικοκυτταρικό συνήθως παραμένει τοπικό, αλλά μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένη τοπική καταστροφή αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
7. Ποια είναι τα ποσοστά επιβίωσης στον καρκίνο του δέρματος;
Στο στάδιο 1, το ποσοστό ίασης ξεπερνά το 90%. Το μελάνωμα έχει υψηλή θνητότητα όταν διαγνωστεί σε προχωρημένο στάδιο και επομένως η πρώιμη διάγνωση σώζει ζωές.
8. Υπάρχει πρόληψη για τον καρκίνο του δέρματος;
Ναι. Αποφυγή ηλιακής ακτινοβολίας (ιδίως το καλοκαίρι), χρήση αντηλιακού καθημερινά, τακτική αυτοεξέταση του δέρματος και προληπτικός έλεγχος από δερματολόγο είναι κρίσιμα βήματα.
9. Πόσο συχνά πρέπει να επισκέπτομαι τον δερματολόγο για προληπτικό έλεγχο;
Για τον γενικό πληθυσμό: κάθε 12 μήνες. Για άτομα με πολλούς σπίλους, οικογενειακό ιστορικό ή προηγούμενο καρκίνο δέρματος: κάθε 6 μήνες ή και συχνότερα.
10. Θεραπεύεται το μελάνωμα;
Σε πολλές περιπτώσεις ναι. Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση με όρια ασφαλείας, λεμφαδενικό καθαρισμό, ανοσοθεραπεία ή στοχευμένες θεραπείες (ανάλογα με τις μεταλλάξεις, όπως BRAF). Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται σπάνια πλέον. Δείτε όλα τα προβλήματα υγείας που κινδυνεύουμε να προσβληθούμε το Καλοκαίρι.
Διαβάστε όλα τα άρθρα για την υγεία στο Daddy-Cool.gr
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη.