Κορτιζόνη: Σε ποιες παθήσεις χορηγείται τι παρενέργειες έχει και ποιες τροφές μπορούμε να καταναλώσουμε κατά την χρήση

Λένα Γατσή

Λαμβάνετε κορτιζόνη; Δείτε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε, σε ποιες παθήσεις χορηγείται, τι παρενέργειες έχει και ποιες τροφές μπορείτε να καταναλώσετε για να μην έχετε φούσκωμα και κατακράτηση υγρών.

Η κορτιζόνη είναι µία συνθετική ουσία που παρασκευάζεται στο εργαστήριο και μιμείται τη δομή και τις δράσεις της κορτιζόλης, μιας ορμόνης που εκκρίνεται φυσιολογικά στον οργανισμό. Η χρήση της κορτιζόνης φαρμακευτικά είναι διαδεδομένη στην αντιμετώπιση πολλών παθήσεων. Δείτε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε.

Ζαλάδα θολούρα στο μάτι και πονοκέφαλος: Αθώα συμπτώματα ή Σκλήρυνσης κατά πλάκας

Παρ’ ότι είναι ένα πολύ αποτελεσματικό φάρμακο, η κορτιζόνη διατηρεί ένα αμφιλεγόμενο προφίλ.

Συνεργάστηκε ο Ανδρέας Θωμόπουλος, ενδοκρινολόγος- διαβητολόγος, κλινικός διαιτολόγος.

Τι είναι η κορτιζόνη;

Η φαρμακευτική κορτιζόνη είναι η συνθετική μορφή της κορτιζόλης που παράγεται στον οργανισμό μας, η οποία είναι απαραίτητη για τη ζωή. Σε ορισμένες περιπτώσεις μά­λιστα, σε σοβαρές παθήσεις των επινεφριδίων, η κορτιζόνη αποτελεί απαραίτητη θεραπεία υποκατάστασης. Συνιστάται για πολλές παθήσεις και χορηγείται σε διαφορετικές μορφές: αλοιφή, εισπνεόμε­νη, ενέσιμη, χάπι. Είναι ένα multitasking φάρμακο που καταστέλλει τις φλεγμονές, έχει αναλγητική, αντιαλλεργική και ανοσοκατασταλτική δράση.

Χάπι, ένεση, αλοιφή ή κολλύριο;

Η κορτιζόνη σε αλοιφή ή σε κολλύριο θεωρείται πιο “ελα­φριά” αναφορικά με τις πιθα­νές παρενέργειες απ’ ό,τι σε χάπι ή ενέσιμη. Παρότι, όμως, κυκλοφορούν κορτιζονούχα μη συνταγογραφούμενα σκευ­άσματα, είναι σημαντικό να παίρνεις κορτιζόνη μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σου και ακολουθώντας τις οδηγίες του.

Πότε συνιστάται η λήψη της;

Καθώς δρα σε πολλά συστήματα του οργανι­σμού, συνιστάται σε πολλές παθήσεις, όπως το άσθμα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση και το έκζεμα, η αλλεργική επιπεφυκίτιδα, για την καταπολέμηση πόνων των αρθρώσεων.

Πάρεση προσώπου: Τι μπορεί να την προκαλέσει και ποια τα συμπτώματα

Όσα πρέπει να γνωρίζεις αν χρειαστεί να πάρεις κορτιζόνη

Ανήκει στην ομάδα των στεροειδών φαρμάκων, τα οποία μπορεί να αποδυ­ναμώσουν το ανοσοποιη­τικό και να σε κάνουν πιο ευάλωτη σε λοιμώξεις, ενώ μπορεί να ενεργοποιήσει μια πρόσφατη λοίμωξη που έχεις περάσει.
Δε θα πρέπει να παίρ­νεις κορτιζόνη εάν έχεις λοίμωξη από μύκητες σε οποιοδήποτε μέρος του σώματός σου.

Ο γιατρός σου θα πρέπει να ενημερωθεί για άλλα φάρμακα που μπορεί να παίρνεις και τυχόν παθήσεις –ακόμα και για μια “βαριά” ίωση που σε ταλαιπώρησε πριν από μερικές εβδο­μάδες–, καθώς μπορεί να υπάρχει αλληλεπίδραση με τα στεροειδή.
Εάν παίρνεις για μεγάλο διά­στημα κορτιζόνη, απόφυγε την επαφή με ανθρώπους που έχουν κάποια λοίμωξη. Εάν κάποιος στο περιβάλ­λον σου έχει κολλήσει ιλαρά ή ανεμοβλογιά, ενημέρωσε αμέσως το γιατρό σου.

Δεν επιτρέπεται να κάνεις εμβόλιο που να περιέχει “ζωντανά” στελέχη του ιού όταν είσαι σε θεραπεία με κορτιζόνη. Στα εμβόλια αυτά περιλαμβάνονται εκείνα της ιλαράς, της παρωτίτιδας, της ερυθράς, της γρίπης κ.ά. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί το εμβόλιο να μην είναι αποτελεσματικό.

Όζοι του θυρεοειδούς: Συμπτώματα και πως τους αντιμετωπίζουμε

Μη σταματήσεις απότομα τη χρήση της, ακόμα κι αν τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει εντελώς. Όταν παίρνεις κορτιζόνη, τα επινεφρίδια μειώνουν πολύ την παραγωγή της κορτι­ζόλης. Η σταδιακή διακοπή της θα εξασφαλίσει την ομαλή μετάβαση από τη μία κατάσταση στην επόμενη.

Έχει παρενέργειες;

Είναι ένα πολύ αποτελεσμα­τικό φάρμακο το οποίο όμως έχει, όπως όλα, πιθανές παρενέργειες. Για να την παίρνεις με ασφάλεια, είναι σημαντικό να θυμάσαι δύο πράγματα. Το πρώτο, να ακολουθείς με ακρίβεια τις οδηγίες του για­τρού και, το δεύτερο, πως οι παρενέργειες αυτές συνήθως σχετίζονται με μακροχρόνια χορήγηση μεγάλων δόσεων κορτιζόνης.

Στις πιο πιθανές παρενέργειες από τη χρήση της συμπεριλαμβάνονται η αϋπνία, οι αλλαγές στη διάθεση, η ακμή, η ξηροδερμία και η λέπτυνση του δέρματος, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, ναυτία, στομαχικός πόνος και αύξηση του βάρους. Η συνεχής και σε υψηλή δοσολογία χορήγησή της μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρές παρενέργειες, όπως οστεοπόρωση, απώλεια μυϊκού τόνου, προβλήματα όρασης, οίδημα, απότομη αύξηση βάρους, δύσπνοια, σπασμοί, πτώση του καλίου και ταχυκαρδίες, υψηλή αρτηριακή πίεση.

“Γιατί η κορ­τιζόνη θεωρείται τόσο καλό φάρμακο όταν έχει όλες τις παραπάνω πιθανές παρενέρ­γειες;” θα ρωτήσεις. Με δυο λόγια, πρόκειται για φάρμακο που μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ποιότητα της ζωής ανθρώπων με παθήσεις όπως άσθμα, αλλεργίες ή ρευματοειδή αρθρίτιδα αλλά και λιγότερο σοβαρές ασθένειες, ενώ όταν την παίρνεις ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού σου, πιθανότατα τα παραπάνω συμπτώματα δε θα σε απασχολήσουν.

Μούδιασμα στο κεφάλι: Όλες οι ασθένειες που μπορεί να έχετε

Πότε δε συνιστάται η λήψη της;

Εάν υποφέρεις από κάποια από τις παρακάτω παθήσεις, ενημέρωσε το γιατρό σου πριν συζητήσετε για λήψη κορτιζόνης:

Ηπατίτιδα
Παθήσεις των νεφρών
Διαταραχή του θυρεοειδούς
Διαβήτη
Οστεοπόρωση
Γλαύκωμα ή καταρράκτη
Μόλυνση από έρπητα στο μάτι
Στομαχικό έλκος, ελκώδη κολίτιδα ή εκκολ­πωματίτιδα
Καρδιακή ανεπάρκεια ή υψηλή αρτηριακή πίεση
Επίσης, δε συνιστάται κατά την περίοδο της εγκυμοσύ­νης, ενώ είναι γνωστό πως περνά στο μητρικό γάλα, οπότε αντενδείκνυται αν θηλάζεις.

Διατροφή και κορτιζόνη: Τι μπορείς να τρως όταν παίρνεις κορτιζόνη

Από την Αγγελική Μοράρη, MSc, Επιστήμονας Τροφίμων & Διατροφής (BSc), Μεταπτυχιακή Εξειδίκευση στην Κλινική διαιτολογία, nutritipsbyaggelikimorari.wordpress.com

Κορτιζόνη και διατροφή

Η λήψη κορτιζόνης έχει συχνά παρενέργειες στις οποίες μπορεί να βοηθήσουν μικρές αλλαγές στην διατροφή μας. Οι αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες εξαρτώνται από την ηλικία, τις προϋπάρχουσες καταστάσεις που μπορεί να έχουμε (διαβήτης, ΙΦΝΕ κ.τ.λ.) καθώς και από τη συνταγογραφούμενη κορτιζόνη (δόση, χρονική διάρκεια).

Γυροειδής αλωπεκία ή τριχοφάγος: Τι είναι ,ποια είναι τα αίτια, τα συμπτώματα και η θεραπεία

Η αύξηση του βάρους κατά τη λήψη κορτιζόνης οφείλεται συνήθως στην κατακράτηση υγρών και στην αυξημένη πρόσληψη θερμίδων λόγω της αυξημένης όρεξης.

Η αύξηση του σακχάρου στο αίμα είναι μια ακόμα πιθανή συνέπεια της λήψης κορτιζόνης.

Γι΄αυτό προσπάθησε να καταναλώνεις μικρά και συχνά γεύματα και περιόρισε τα απλά σάκχαρα (ζάχαρη, μέλι, μαρμελάδα, γλυκά και αναψυκτικά με ζάχαρη) τα οποία προκαλούν απότομη αύξηση των επιπέδων του σακχάρου.

Όταν λαμβάνεις κορτιζόνη, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοπόρωσης. Η κορτιζόνη μειώνει την ποσότητα του ασβεστίου, της βιταμίνης D και του φωσφόρου στο σώμα σας.

Οι ασθενείς στους οποίους χορηγείται κορτιζόνη για μεγάλα χρονικά διαστήματα οφείλουν να καταναλώνουν ημερησίως 3 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών σε λιπαρά. Επίσης καλές πηγές ασβεστίου είναι και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι και το μπρόκολο. Τα ψάρια όπως ο σολομός, οι σαρδέλες ο τόνος, είναι σημαντικές πηγές ασβεστίου. Πολλές φορές όμως, κρίνεται απαραίτητη και η χορήγηση κάποιου συμπληρώματος ασβεστίου και βιταμίνης D.

Σε περιπτώσεις όμως όπως σε περιόδους έξαρσης της ΙΦΝΕ – Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νόσο Εντέρου -τα περισσότερα από τα παραπάνω τρόφιμα είναι απαγορευμένα λόγω της αύξησης των κενώσεων και του κοιλιακού άλγους που προκαλούν, κρίνεται απαραίτητη η λήψη κάποιου σκευάσματος ασβεστίου.

Kλοπή ανοσίας: Τί είναι και πως επηρεάζει ο Covid-19

Βασικές οδηγίες διατροφής κατά τη λήψη κορτιζόνης

1) Καλό είναι να ξεκινήσεις κάποιο είδος άσκησης τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για 20 λεπτά την φορά. Η άσκηση κατέχει σημαντικό ρόλο έναντι στην απώλεια της οστικής μάζας!

2) Εξαιτίας της αυξημένης όρεξης που προκαλεί η λήψη κορτιζόνης προσπάθησε να καταναλώνεις 6 μικρά γεύματα αντί 3 μεγάλα.

3) Επίσης πρέπει να λαμβάνεις επαρκή ποσότητα πρωτεΐνης (άπαχα γαλακτοκομικά, ψάρια, πουλερικά, όσπρια, ασπράδι αβγών και άπαχο κόκκινο κρέας) καθώς η λήψη της κορτιζόνης σχετίζεται με μειωμένη μυϊκή μάζα.

4) Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών συνίσταται να αποφεύγεται.

5. Θα πρέπει επίσης να περιορίσεις την πρόσληψη καφεΐνης καθώς μπορεί να έχεις ενοχλήσεις στο στομάχι (ειδικά αναψυκτικά τύπου κόλα, τσάι, καφέ και σοκολάτα).

6. Για την κατακράτηση υγρών που προαναφέρθηκε και είναι η κυριότερη παρενέργεια που σχετίζεται με διατροφικούς παράγοντες συνίσταται να αποφύγεις το προστιθέμενο αλάτι καθώς και τρόφιμα όπως οι ελιές, τα παστά, τα καπνιστά, τα αλλαντικά, τρόφιμα σε κονσέρβα, τουρσί, αλμυρά τυριά, αλατισμένους ξηρούς καρπούς, πατατάκια καθώς και τους κύβους μαγειρικής.

Τριγλυκερίδια: Πως να τα μειώσετε χωρίς φάρμακα

7. Επίσης τρόφιμα που περιέχουν αρκετό αλάτι είναι το ψωμί, οι φρυγανιές τα κέικ, τα μπισκότα και τα κράκερς. Μελέτησε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίμων και την περιεκτικότητα τους σε νάτριο! Τέλος, σύμφωνα με το www.shape.gr όσον αφορά στο ψωμί και στις φρυγανιές, επίλεξε αυτά που υπάρχουν στο εμπόριο στα οποία αναγράφεται χωρίς προσθήκη αλατιού.

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την υγειά στο Daddy – Cool.gr

• διατροφη
• προβλημα υγειας
• φαρμακα

* Τα άρθρα, έχουν καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αναπληρώνουν την γνώμη του θεράποντα ιατρού. Το περιεχόμενο των άρθρων είναι για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον θεραπευτή, εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει διαφορετικές ελλείψεις, ανάγκες, παθολογικά ευρήματα και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών αποκλειστικά για την δική σας περίπτωση. Το daddy-cool.gr και οι συντάκτες του δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οποιαδήποτε χρήση.