Ψυχογενής βουλιμία: Τι είναι πώς εκδηλώνεται και πως αντιμετωπίζεται

Λένα Γατσή

Η ψυχογενής βουλιμία είναι μια άκρως σοβαρή διατροφική διαταραχή. Δείτε τι είναι, πώς εκδηλώνεται, και πως αντιμετωπίζεται .

Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής έχουν λάβει σοβαρή έκταση τα τελευταία χρόνια, πλέον και στην Ελλάδα. Η ψυχογενής βουλιμία είναι μια διαταραχή διατροφής που εμφανίζεται σε ποσοστό 90-95% σε νεαρές γυναίκες, συνήθως από την εφηβεία ως την τρίτη δεκαετία της ζωής.

Τι είναι η ψυχογενής βουλιμία?

Είναι μια Διατροφική Διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολική πρόσληψη τροφής συνδυασμένη με μια αντισταθμιστική συμπεριφορά προσπάθειας μη αύξησης βάρους. Είναι πιο συχνή διαταραχή από την ανορεξία, καθώς φαίνεται ότι προσβάλει το 3-7% των γυναικών ηλικίας 15-25 ετών.

Αγοραφοβία: Τι την προκαλεί ποια τα συμπτώματα πώς αντιμετωπίζεται

Οι πιο συνηθισμένες αντισταθμιστικές συμπεριφορές είναι:
Καθαρτικός τύπος βουλιμίας, όπως αυτοπροκαλούμενοι εμετοί ή χρήση καθαρτικών /διουρητικών.
Μη καθαρτικός τύπος βουλιμίας, όπως έντονη σωματική άσκηση, νηστεία.

Εμετός

Ο αυτοπροκαλούμενος εμετός αποτελεί την πιο συχνή τεχνική αντισταθμιστικής συμπεριφοράς. Με τη χρήση του δακτύλου για βοήθεια ή την υπερβολική κατανάλωση νερού μαζί με το γεύμα, το άτομο οδηγείται στη πρόκληση εμετού με σκοπό να αποβάλλει τις θερμίδες που μόλις προσέλαβε από το γεύμα.

Χρήση Καθαρτικών/ Διουρητικών

Η χρήση καθαρτικών και διουρητικών ουσιών είναι μια ακόμα μέθοδος προκειμένου να αποβληθεί το φαγητό που καταναλώθηκε. Γίνεται λήψη άνω του αποδεκτού ορίου στη χρήσης καθαρτικού, δίνοντας συνήθως ως δικαιολογία τη δυσκοιλιότητα και όχι τον πραγματικό λόγο λήψης τους. Το αίσθημα της κένωσης λοιπόν δίνει στο άτομο την αίσθηση της καθαρότητας, απαλλάσσοντάς τον από τις ενοχές.

Υπερβολική Γυμναστική

Ένας τρόπος αντισταθμιστικής συμπεριφοράς στα άτομα με μη καθαρτικό τύπο βουλιμίας αποτελεί η υπερβολική γυμναστική. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα όρια που να αναφέρονται στη γυμναστική αλλά το χαρακτηριστικό των συγκεκριμένων ανθρώπων είναι ότι πάνε να ασκηθούν συνήθως μέσα σε 2 ώρες από την κατανάλωση φαγητού και αυτό μπορεί να επαναληφθεί έως και 5 φορές τη μέρα ανάλογα με τα γεύματα τους.

Νηστεία

Τα άτομα μετά από ένα βουλιμικό επεισόδιο σε προσπάθεια να τιμωρήσουν τον εαυτό τους ακολουθούν πολύωρη νηστεία και αποχή από το φαγητό. Η ψυχοπαθολογία αυτής της συμπεριφοράς έχει κοινή με τη ψυχογενή ανορεξία. Σε αυτή τη περίπτωση η έντονη στέρηση τροφής πυροδοτεί το επόμενο βουλιμικό επεισόδιο το οποίο με τη σειρά του οδηγεί στον φαύλο κύκλο της βουλιμίας όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα.

Πρώιμα σημεία αυτιστικής διαταραχής Παιδίατρος συμβουλεύει

Πως γίνεται η διάγνωση ?

Τα κριτήρια διάγνωσης για τη βουλιμία περιλαμβάνουν τα εξής χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να συμβαίνουν από 3 μήνες και πάνω :

Επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας (βουλιμικό επεισόδιο) αιφνίδια ή προγραμματισμένα για τα οποία ισχύει ότι :

Η ποσότητα τροφής που καταναλώνεται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα διάρκειας έως 2 ωρών είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή που θα κατανάλωνε ο μέσος άνθρωπος

Στο διάστημα αυτό υπάρχει το αίσθημα απώλειας ελέγχου πρόσληψης τροφής

Επανειλημμένες αντισταθμιστικές συμπεριφορές (μπορεί να είναι μία ή περισσότερες) :

Νηστεία
Υπερβολική άσκηση
Πρόκληση εμέτου
Λήψη καθαρτικών ή διουρητικών

Το άτομο έχει την τάση να αυτοαξιολογείται κατά κύριο λόγο βάσει του σχήματος και του βάρους του σώματός του.

Τόσο η υπερφαγία όσο και η αντισταθμιστική συμπεριφορά θα πρέπει να εμφανίζονται κατά μέσο όρο τουλάχιστον 2 φορές/εβδομάδα για 3 μήνες

Κατηγοριοποίηση της βουλιμίας

Ήπια
1-3 επεισόδια την εβδομάδα

Μέτρια
4-7 επεισόδια την εβδομάδα

Σοβαρή
8-13 επεισόδια την εβδομάδα

Ακραία
Πάνω από 14 την εβδομάδα

Οι αρνητικές επιπτώσεις της συχνής χρήσης του διαδικτύου στη ψυχολογία μας

Συνέπειες ψυχογενούς βουλιμίας

Οι κύριες επιπλοκές της ψυχογενούς βουλιμίας προέρχονται από τις καθαρτικές συμπεριφορές (αυτοπροκαλούμενοι έμετοι, χρήση καθαρτικών και διουρητικών ουσιών) και τις συνέπειες αυτών.

Αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές, οι οποίες βλάπτουν πολλαπλώς τον οργανισμό και μπορεί να προκαλέσουν καρδιακές αρρυθμίες.

Γαστροοισοφαγική παλινδρομήση

Στοματικές αλλοιώσεις. Στη στοματική κοιλότητα μπορεί να παρατηρηθεί διόγκωση των σιελογόνων αδένων (ιδίως των παρωτίδων), τερηδόνα και διάβρωση της οδοντικής επιφάνειας λόγω της επίδρασης των γαστρικών υγρών. Η χρήση των δακτύλων για την ενεργοποίηση του αντανακλαστικού του εμέτου ίσως έχει ως συνέπεια την ύπαρξη ουλών στη ραχιαία επιφάνεια της άκρας χείρας (σημείο του Russell).

Μυϊκή κόπωση (λόγω υπερβολικής γυμναστικής και παράλληλα αυστηρού περιορισμού τροφής)

Ξηροδερμία & τριχόπτωση
Έλκος στομάχου
Δυσκοιλιότητα
Διαταραχές εμμηνορυσιακού κύκλου

Επιπλέον η ψυχογενής βουλιμία είναι παράγοντας κινδύνου για κατάθλιψη, αλκοολισμό και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Όπως έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερο άρθρο μας για την Συναισθηματική

Υπερφαγία , οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν ένα άτομο σε αυτού του τύπου αγχώδεις διαταραχές ποικίλλουν.

Μπορεί να μας θλίβουν απουσίες ωστόσο οι παρουσίες είναι αυτές που μας καθορίζουν

Συμβουλές Διαχείρισης

Προσπάθεια κατανάλωσης τροφής μπροστά σε κόσμο, ώστε να συνηθίσουμε στην έκθεση και να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι η μόνη μας συντροφιά το φαγητό.

Συμπλήρωση ημερολόγιου καταγραφής ώστε να διαπιστώσουμε εάν φάγαμε πολύ ή λίγο. Επιπλέον μπορούμε να καταγράφουμε τη ποσότητα του φαγητού και τις περιόδους που κάνουμε εµετό µε τον σκοπό να αναγνωρίσουμε και να αποφύγουμε τις συναισθηµατικές διακυµάνσεις που προκαλούν επεισόδια βουλιµίας σε καθηµερινή βάση.

Προσπαθούμε να τρώμε αργά, να μασάμε καλύτερα ώστε να εκπαιδευτούμε στη γεύση και στο αίσθημα κορεσμού.

Η τακτική κατανάλωση γευμάτων (5-6 γεύματα την ημέρα) σε σταθερά ωράρια, ευνοεί το μεταβολισμό και περιορίζει το αίσθημα της πείνας και τις επιπτώσεις που έχει κάτι τέτοιο στην διάθεση και στην επιλογή των τροφών.

Πώς τα social media ενισχύουν τις ανασφάλειές μας

Η χρήση διουρητικών και καθαρτικών δεν αποτρέπει την απορρόφηση των θερμίδων ή της ενέργειας όπως πολλοί πιστεύουν, καθώς η απορρόφηση έχει σχεδόν ολοκληρωθεί πριν φτάσει στο παχύ έντερο. Αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι που πρέπει να κατανοήσουμε.

Η ψυχογενής βουλιμία, σε αντίθεση με την ψυχογενή ανορεξία είναι λιγότερο εμφανής αφού το άτομο είναι συνήθως φυσιολογικού βάρους.

Ένα άτομο με βουλιμία προτιμά να φύγει από την παρέα για να φάει μόνο του με όποια συμπεριφορά θέλει. Κοινωνικά λοιπόν τα άτομα αυτά δεν τρώνε, οπότε δε δείχνουν και σημάδια στους φίλους και την οικογένεια τους. Έτσι είναι σημαντικό να υπάρχει επαγρύπνηση εάν υπάρχει κάποιο από τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε παραπάνω.

Η συμμετοχή όλης της οικογένειας και όχι μόνο του ασθενούς στην θεραπεία της διαταραχής, κρίνεται απαραίτητη. Ακόμα απαραίτητη κρίνεται και η ταυτόχρονη παρακολούθηση από ψυχολόγο και διατροφολόγο .

Brain Dump: Τί είναι, πώς επιτυγχάνεται και γιατί το συστήνουν οι ψυχολόγοι για καλύτερη ψυχική υγεία

Βασικός στόχος της θεραπείας όλων των διατροφικών διαταραχών, σύμφωνα με το co-metabolism.gr είναι η αντιμετώπιση της δυσλειτουργικής αντίληψης που έχει το άτομο για το φαγητό, το σώμα του και γενικότερα τον εαυτό του, καθώς και μια προσπάθεια εύρεσης εναλλακτικής έκφρασης αρνητικών συναισθημάτων. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία αποτελεί την ενδεδειγμένη μέθοδο διαχείρισης της ψυχογενούς βουλιμίας.

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την ψυχολογία στο Daddy-Cool.gr

• ψυχικές διαταραχες