Μερομήνια 2023: Τι καιρό θα κάνει; Χιονοπτώσεις μέχρι Μάρτη

Μερομήνια 2022- 2023 : Τι καιρό θα κάνει φέτος  σύμφωνα με τα μερομήνια από τον Αυγούστο του 2022 έως τον Ιούλιο του 2023 σύμφωνα με τον κύριο Χαράλαμπο Σαχτούρη και τον Θεοφάνη Χατζηγρίβα.

Τα μερομήνια κάθε έτους προβλέπονται με βάση τις καιρικές συνθήκες του πρώτου δωδεκαήμερου του Αυγούστου.

Ο Χαράλαμπος Σαχτούρης σταθερά εδώ και πολλά χρόνια έχει αρκετούς που εμπιστεύονται τη δική του μετεωρολογική και λαογραφική ερμηνεία για τα μερομήνια.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτοί που παρακολουθούν τα μερομήνια του Χαράλαμπου Σαχτούρη για αρκετά χρόνια, έχουν να λένε πολλά για την εξαιρετικά πετυχημένη επαλήθευσή τους από τον ίδιο τον καιρό…

Ο Χαράλαμπος Σαχτούρη μας αναλύει με το δικό του τρόπο αυτό που δείχνουν τα Μερομήνια 2022- 2023 για τον φετινό χειμώνα:

 

ΔΕΙΤΕ αναλυτικά τα   Μερομήνια 2022- 2023

Δείτε ακόμη Τεστ παρατηρητικότητας: Πόσα πρόσωπα μπορείτε να αναγνωρίσετε στην εικόνα;

ΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 2022 -2023

Έτοιμα και τα φετινά μερομήνια. Οι καταστροφικές επεμβάσεις του ανθρώπου πάνω στη φύση, με τις καταφανείς συνέπειές τους, καθιστούν τα στοιχεία δυσδιάκριτα και τις προβλέψεις δυσκολότερες. Κι επειδή πέρσι δημιουργήθηκαν κάποιες παρανοήσεις, διευκρινίζω ότι οι τα στοιχεία αναφέρονται μόνο στο ΒΑ Αιγαίο.

Μερομήνια Αύγουστος 2022:

Κλασική είσοδος και κλασική συνέχεια, στοιχεία αρτυσμένα με όλα τα συνηθισμένα και χιλιοτραγουδισμένα χαρακτηριστικά. Μπάνια, ξαπλώστρες, βαρκάδες, φεγγαράδες και τα λοιπά συμπαρομαρτούντα της καρδιάς του καλοκαιριού, τουλάχιστο ως τη μεγάλη γιορτή της Παναγιάς των Πανελλήνων, γιατί εκεί φαίνεται να μπερδεύεται λίγο η κατάσταση…

Ένα ξαφνικό ενισχυμένο νοτιαδάκι και μια σύντομη (ευτυχώς) συννεφιά, που δεν αποκλείεται να συνοδευτούν και με κάποια μπόρα, αλλάζει την όλη ατμόσφαιρα. Με την είσοδο στο τρίτο αυγουστιανό δεκαήμερο , πέφτει λίγο η θερμοκρασία, ανεβάζει στροφές ο βοριαδάκος και δυναμώνει ο κυματισμός της θάλασσας, αλλά πριν μας αποχαιρετίσει ο μήνας επανέρχεται στην γνώριμη αρχική μορφή του, για να υποδεχτεί τον επόμενο με καλό πρόσωπο.

Μερομήνια Σεπτέμβριος 2022:

Ευγενικός και χαρούμενος εισέρχεται, αλλά γρήγορα μας δίνει να καταλάβουμε και τις άλλες προθέσεις του. Ανεβάζει τα βορεινά μποφόρια και απειλεί με πρώιμα, χειμερινού τύπου φαινόμενα. Ευτυχώς, για πολύ λίγο, ως προειδοποίηση μόνο, αφού γρήγορα επαναφέρει, την εικόνα του γνώριμου «μικρού καλοκαιριού».

Από τη μέση του, ωστόσο, ξαναθυμάται τη φθινοπωρινή του αποστολή και γίνεται πιο δροσερός και πιο ευμετάβλητος. Οι άνεμοι που επικρατούν είναι βορινοί και η έντασή τους αυξομειούμενη. Οι όψιμοι παραθερισμοί πάντως μια χαρά προσφέρονται και με μια ζακετούλα αντιμετωπίζονται όλα. Για βροχή δεν γίνεται λόγος.

Μερομήνια Οκτώβριος 2022:

 

Όμορφος και δροσάτος μπαίνει, χωρίς διαφορές με το τέλος του προκατόχου του, αλλά και χωρίς απειλές για πρόωρη έλευση του χειμώνα. Καθώς τυλίγεται μάλιστα το κουβάρι των ημερών του, το κλασικό φθινοπωρινό του πρόσωπο γίνεται πιο καθαρό. Στη δεκάδα του πάνω κάνει να συννεφιάσει και να νοτιαδίσει, μα δεν ολοκληρώνει τη διαφαινόμενη πρόθεση και παραμένει ξηρός.

Γύρω στη μέση του μάλιστα το γυρίζει σε αγριοβοριά, που θα εντείνει τoν κυματισμό και θα προβληματίσει τη ναυσιπλοΐα και τις αλιευτικές δραστηριότητες . Ευτυχώς η απειλή δεν θα κρατήσει πολύ. Η καιρική συνθήκη επιστρέφει γρήγορα στα φθινοπωρινά της γνώριμα κι έτσι συνεχίζεται ως τη στιγμή του αποχαιρετισμού.

Μερομήνια Νοέμβριος 2022:

Αρχικά δεν φαίνεται να διαφοροποιείται από τον προκάτοχό του και συνεχίζει στη χαραγμένη πορεία. Γρήγορα όμως θυμάται τη φυσική αποστολή του, μετανοεί και αλλάζει τακτική. Χαμηλώνει τις εντάσεις των καιρικών φαινομένων, γίνεται πιο γλυκός και πιο υγρός, με την αίσθηση του νοτιά παρούσα και τα πρώτα βροχοφόρα νέφη σε ετοιμότητα. Κι εκεί, γύρω στων Παμμεγίστων Ταξιαρχών την εορτή, φαίνεται πως η Μάνα Γη, θα δεχτεί την πρώτη βροχούλα του ετήσιου κύκλου και θα θέσει σε λειτουργία την αναγεννητική δράση της.

Η συνθήκη αυτή διαρκεί μια εβδομάδα περίπου, μέχρι που επανέρχεται το ήπιο βοριαδάκι συνοδευόμενο από σχετική ψυχρούλα. Η νοτισμένη από το νοτιαδάκι, ωστόσο, εικόνα επανέρχεται, πάνω στην εικοσάδα των ημερών και υπόσχεται νέα ευεργετική βροχούλα. Η σκυτάλη παραδίδεται σε συνθήκες ήπιες και απολαυστικές.

Δείτε ακόμη Πως 7 μέρη του ανθρώπινου σώματος μπορεί να εξελιχθούν με την πάροδο του χρόνου

Μερομήνια Δεκέμβριος 2022:

Αμέσως μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου παράδοσης και παραλαβής, επιχειρεί να μας καλοπιάσει με γλύκες και αναλαμπές, που θυμίζουν πρώιμο φθινόπωρο. Δεν κρατιέται όμως και πολύ γρήγορα τρίζει δόντια και δηλώνει την πραγματική του ταυτότητα. Αφήνει τους ψυχρούς βοριάδες να μας απειλήσουν και να θυμηθούμε (από τα σχολικά μας χρόνια οι παλαιότεροι), πως «ο χειμώνας αν δεν πιάσει /κι ο χιονιάς αν δεν πλακώσει/ ούτε στάρι ούτε λάδι/ ούτε ανθούς η γη θα δώσει».

Ο χιονιάς, ωστόσο, δεν έρχεται και η γη βολεύεται με κάποιες ευεργετικές βροχούλες, που διαδέχονται την επέλαση της αγριάδας του κυρ –Βοριά. Στο εορταστικό δωδεκαήμερο μπαίνουμε με κανονικές, για την εποχή, συνθήκες και στα πλαίσια αυτά υποδεχόμαστε το νέο μήνα και το νέο χρόνο.

Μερομήνια Ιανουάριος 2023

Ευχάριστες οι πρώτες μέρες, αλλά καθώς τα καλικαντζαράκια ετοιμάζονται για αναχώρηση, αλλάζει η κατάσταση. Συννεφιάζει ο ουρανός, πέφτει η θερμοκρασία, φυσά τσουχτερό το βοριαδάκι και ο υετός δηλώνει δυναμικά την παρουσία του. Με βορεινές βροχοπτώσεις στα πιο χαμηλά και με χιονόνερα ή χιόνια στα ψηλότερα. Η συνθήκη αυτή διαρκεί κάμποσο, τουλάχιστο μια βδομάδα, πράγμα που επιτρέπει στους ταμιευτήρες των υπόγειων νερών να αναπληρώσουν τη χασούρα της ξηρής περιόδου και στη χλωρίδα της μάνας γης ν’ ανακουφιστεί.

Καθώς τυλίγεται, ωστόσο, το μηνιάτικο νήμα, η ψυχρή απειλή εντείνεται και η γενίκευση της χιονόπτωσης, γίνεται όλο και πιο πιθανή. Με αυξομειώσεις της ίδιας μετεωρολογικής εικόνας μας αποχαιρετά ο Γενάρης, αφήνοντάς μας με την προσμονή των αλκυονίδων στην αγκαλιά του κουτσού Φλεβάρη.

Μερομήνια Φεβρουάριος 2023:

Εισερχόμενος δε φαίνεται να ξεχνά το σκηνικό που παρέλαβε και συνεχίζει τη δράση του προκατόχου του. Προς στιγμή, μετά το πρώτο τριήμερο, δίνει την εντύπωση, πως θα ημερέψει και θα «φλεβίσει». Αμ δε! Πριν συμπληρωθεί το δεκαήμερο ξανασυνοφρυώνεται και μας απειλεί με βορεινόβροχο και ίσως χιονάκι.

Γρήγορα όμως ξαναδείχνει τον ήλιο του, αλλά με δόντια που τρίζουν. Ο βοριάς επιμένει δυνατός και ψυχρός, δημιουργώντας προβλήματα τόσο στη ναυσιπλοΐα όσο και στη θέρμάνσή μας. Καθώς περνά στο δεύτερο μισό του, ωστόσο, μειώνονται σταδιακά οι εντάσεις των φαινομένων και μια μέτριας έντασης βροχούλα φαίνεται αρκετά πιθανή. Γενικά όμως, έτσι τσουχτερός, όπως μπήκε κι όπως πορεύτηκε , ο μήνας των δύο όψεων (σύμφωνα με την παράδοση), μας αποχαιρετά.

Μερομήνια Μάρτιος 2023:

Γελαστός και γλυκούλης μας καλημερίζει ο προάγγελος της άνοιξης. Φυσάει λίγο έντονα βέβαια, αλλά δεν μας ενοχλεί η δροσερή πνοή του. Αντιλαμβάνεται, ως φαίνεται, αυτή την πραγματικότητα κι αποφασίζει να την αλλάξει λιγουλάκι. Έτσι σηκώνει συννεφάκια, που σιγά σιγά μαυρίζουν και το ποθητό νεράκι πέφτει, στα χαμηλά ως βροχούλα και στα ψηλώματα ως χιονόνερο. Όλα αυτά , ως τη συμπλήρωση της πρώτης δεκάδας των μαρτιάτικων ημερών.

Και η συνέχεια όμως δεν εμφανίζεται πολύ αλλαγμένη. Ίσως με κάπως ηπιότερα φαινόμενα, αλλά με τη γενική εικόνα να συνεχίζεται μέχρι και το τέλος της τρίτης εβδομάδας του μήνα. Οδεύοντας προς την έξοδο, τα πράγματα ηρεμούν ακόμα περισσότερο κι αφού, μια ακόμα βροχούλα δώσει τονωτική πνοή στην αρχόμενη βλάστηση της άνοιξης, περνάμε την πύλη του Απρίλη μέσα σε συνθήκες πραγματικά ανοιξιάτικες.

Μερομήνια Απρίλιος 2022:

Μας υποδέχεται σύμφωνα την χιλιοτραγουδισμένη εικόνα του, ξανθός, δροσερός και μυρωδάτος. Έτσι συνεχίζει την πορεία του, τουλάχιστο ως την αρχή της Μεγάλης ορθόδοξης εβδομάδας. Από βόρειες διευθύνσεις φυσούν οι άνεμοι, αλλά οι εντάσεις τους είναι χαμηλές, οι θερμοκρασίες ευχάριστες, οι κυματισμοί μέτριοι και μόνο η παρατεταμένη ασυννέφιαστη εικόνα του στερεώματος αρχίζει να δημιουργεί ανησυχίες, αφού η προσδοκία βροχής έχει καταστεί απαίτηση από την εικόνα της θαλερής κι ολάνθιστης φύσης.

Λίγο πριν την Ανάσταση , ωστόσο, θα συννεφιάσει και η πιθανότητα βροχής είναι πραγματικότητα. Ο οβελίας μάλλον δεν θα κληθεί ν’ αντιμετωπίσει τις καιρικές συνθήκες και όλα θα κυλήσουν ομαλά, ως την εξόδιο ημέρα.

Μερομήνια Μάιος 2023:

Παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη, συνεχίζει στα μετεωρολογικά βήματα του Απρίλη, τουλάχιστο τις πρώτες μέρες. Στη βδομάδα πάνω, κάνει να αγριέψει, ρίχνει λίγο τις θερμοκρασίες κι αναστατώνει τις θάλασσες, αλλά γρήγορα εκτονώνει την αγριάδα του, με μια ήπια βροχόπτωση. Από κει και πέρα αρχίζει και συνεχίζεται η μαγιάτικη πεπατημένη, με όλες τις γνωστές εικόνες παρούσες.

Στα μισά της διαδρομής όμως αλλάζει τακτική, μουχρώνει, αγριεύει, μουσκεύει τη γη και η εικόνα αυτή συνεχίζεται ως τη συμπλήρωση και της τρίτης εβδομάδας. Από κει και πέρα ξαναμπαίνει στους γνώριμους ρυθμούς του, με χαλαρό, ζεστό κι ευχάριστο βοριαδάκι. Λίγο πριν αποχαιρετισμό όμως, ρίχνει κι άλλο τις εντάσεις, ενεργοποιεί λίγο, προς πάνω, τα θερμόμετρα και στα πλαίσια των φυσιολογικότατων, για την εποχή, συνθηκών, παραλαμβάνει τη σκυτάλη ο Θεριστής.

Μερομήνια Ιούνιος 2023:

Με χαρά κι αισιοδοξία μας καλημερίζει. Προαγγέλλει την έλευση του καλοκαιριού και δημιουργεί ατμόσφαιρα θερινής ελπίδας. Μια μικρή συνοφρύωση του ουράνιου θόλου, δεν εμπνέει ανησυχία, καθώς διαλύεται γρήγορα και ουδέν πρόβλημα δημιουργεί .

Έτσι κυλούν οι μέρες χωρίς μετεωρολογικές αγωνίες και μακάρι στον ίδιο δρόμο να κινούνται και τα υπόλοιπα θέματά μας. Κατά τη μέση του περίπου ενσκήπτει ένα πρώιμο, πλην σύντομο καυσωνάκι, σαν προειδοποίηση για τους μήνες που έρχονται, για να το διαδεχτεί το πρώτο μελτέμι της χρονιάς, με ζεστά μεσημέρια και δροσερά βραδάκια. Η κατάσταση αυτή δε λέει να μεταβληθεί ως την ύστατη ώρα.

Μερομήνια Ιούλιος 2023:

Δείτε ακόμη SOS απο τον Ταξιδιώτη του Χρόνου: Ο χειρότερος τυφώνας έρχεται 

Μας καλημερίζει σαν να μην άλλαξε τίποτα. Καθώς περνούν οι μέρες, ωστόσο, δυναμώνουν οι ΒΑ άνεμοι, οι θάλασσες γεμίζουν λευκά «προβατάκια» και τα θαλασσινά ταξίδια συνοδεύονται από μικρές ταλαιπωρίες.

Με λίγα λόγια, τα καθιερωμένα ετήσια μελτέμια δηλώνουν δυναμικά την παρουσία τους. Η παρουσία των μελτεμιών δεν παραμένει ως το τέλος του μήνα, αφού λίγο πριν την εικοσάδα, τη διαδέχεται ένας υποφερτός καύσωνας, με διάρκεια μιας περίπου εβδομάδας. Ο μήνας και το «ημερομηνιακό» έτος μας αποχαιρετούν με ήπια καλοκαιρινά χαρακτηριστικά.
Χαράλαμπος Σ. Σαχτούρης
Και του χρόνου!

 

Τι καιρό θα κάνει σύμφωνα με τα μερομήνια το 2023;

Τα Μερομήνια είναι μία πανάρχαια μέθοδος πρόβλεψης του καιρού και έχουν αποδειχθεί διαχρονικά σημαντικό εργαλείο για την παρατήρηση των καιρικών φαινομένων.

Πως διαβάζουμε τα “Μερομήνια”

Οι άνθρωποι της υπαίθρου διατήρησαν από γενιά σε γενιά και για χιλιάδες χρόνια την πρακτική γνώση της μελέτης και πρόγνωσης του καιρού. Εξετάζοντας συστηματικά κάποια φυσικά φαινόμενα ή «σημάδια» στον ουρανό, μπορούσαν να μαντέψουν ή να «δουν» τα μερομήνια, δηλαδή ν’ αποκωδικοποιήσουν τον καιρό ολόκληρου του επόμενου έτους, αρχής γενομένης από την εμφάνιση του ένατου φεγγαριού μέχρι και το χάσιμο του επόμενου ογδόου (μετρώντας πάντα τα φεγγάρια από την αρχή του εκάστοτε έτους).

Αυτοί ήσαν συνήθως άνθρωποι της υπαίθρου, της θάλασσας και οι ιδίως οι μοναχοί, οι οποίοι καθώς φαίνεται είχαν αφιερώσει αρκετό μέρος της ζωής τους, στην σπουδή και την παρατήρηση του σύμπαντος, με τον τρόπο που διέθετε έκαστος αλλά και με την βοήθεια των καιρικών φαινομένων. Οι αποκλίσεις που υπάρχουν τόσο στα παρατηρούμενα σημάδια, όσο και στις ημέρες κατά τις οποίες γίνονται οι παρατηρήσεις μπορούν να δικαιολογηθούν από τις διάφορες, εδαφολογικές και τις κλιματολογικές συνθήκες του κάθε τόπου.

Δείτε ακόμη 9 πράγματα που πρέπει να κάνουμε για να μειωθεί η κλιματική αλλαγή

Μερομήνια ονομάζει ο λαός τις δώδεκα (12) πρώτες ημέρες του ογδόου φεγγαριού του έτους. Παρατηρώντας τα καιρικά φαινόμενα αυτών των πρώτων ημερών της, οι άνθρωποι μάντευαν την καιρική κατάσταση των επόμενων δώδεκα (12) στην αρχή φεγγαριών και αργότερα μηνών.

Μερομήνια ονομάζονται οι μέρες που γίνεται η πρόβλεψη, από τις λέξεις «μέρα και μήνας» γιατί σε κάθε μέρα απ’ αυτές, αντιστοιχεί ένα πλήρες κύκλος του φεγγαριού (γιόμιση και χάση) ή ένας μήνας. Κατά τον Ν. Πολίτη τα μερομήνια ήταν λείψανα αρχαίων προγνωστικών του καιρού, που έχουν άμεση σχέση με αστρολογικές παρατηρήσεις. Επειδή ο Αύγουστος θεωρείται η αρχή του Χειμώνα, γι’ αυτό στο μήνα αυτό εντοπιζόταν η πρόγνωση του καιρού. (Γαλανίδου- Μπαλφούσια Έλσα, μν. Έργο, σελ 192)

 

Τα μερομήνια δεν περιγράφονται, είναι θέμα γνώσης και πρακτικής και όχι θεωρίας. Είναι υπόθεση πείρας και αντίληψης που χρήζει μιας ιδιαίτερης προσοχής. Μπορεί αρκετοί άνθρωποι να παρατηρούν το ίδιο πράγμα αλλά να έχουν διαφορετικές αντιλήψεις και οι προβλέψεις τους να μην ταυτίζονται. Η διαφορά δεν θα είναι ακραία, μα η πρόβλεψη του καθενός μπορεί να μη συμπέσει ως προς την ένταση του φαινομένου. Είναι κατάλοιπο παλαιών αστρολογικών αντιλήψεων που απόκτησε ο άνθρωπος εξετάζοντας τα καιρικά φαινόμενα με βάση τ’ άστρα.

Πίστευαν ότι μπορούσαν να μαντέψουν τον καιρό που θα έχει κάθε μήνας αν εξέταζαν τις πρώτες τρεις ή εξι ή δώδεκα μέρες των μηνών Ιουλίου ή Αυγούστου κατ’ άλλους του Μαρτίου ή Ιανουαρίου. Τα Μερομήνια (Μήνας+ημέρα) είναι γνωστά και ως Μηναλλάγια (Μήνας+αλλαγή). Σε άλλες περιοχές της χώρας μας είναι γνωστά ως Μεραμήνια, Μηνολόγια, Καταμήνια, Νερομήνια, Κεφαλομήνια, Καταμηνάτα, Αλλαξομήνια, Προφάνερα ή Φανερά, Λογομήνια, Δρίμες, Δρίματα κ.λπ.

 

Πιστεύεται ότι ο Θεός έδωσε τα μερομήνια σαν σημάδια του καιρού και εμφύτευσε νου και γνώση στους ανθρώπους και τους βοήθησε να μπορούν να τα διαβάζουν ώστε να προγραμματίζουν και να σχεδιάζουν για το επόμενο καλλιεργητικό έτος. Αν αναλογιστούμε ότι ένα μήνα περίπου μετά τα μερομήνια, άρχιζε το έτος της σποράς. Γνωρίζουμε ότι οι ενοίκια των αγρών άρχιζαν του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου Ύψωση του Τιμίου Σταυρού εκάστοτε έτους), δηλαδή η καλλιεργητική περίοδος άρχιζε και τέλειωνε αυτή την ημερομηνία.

Εφόσον παρατηρούσαν τα μερομήνια, στην διάρκεια του ενός μηνός περίπου σχεδίαζαν τις εργασίες τους, ανάλογα με τον καιρό που πρόβλεπαν και ανέμεναν.
Τα μερομήνια συσχετίζονται κατ’ αρχήν με το Φεγγάρι, τ’ Άστρα, τον Ήλιο και τους Γαλαξίες. Δευτερέυοντα ρόλο σε αυτή την συσχέτηση έχουν, ο άνεμος, η υγρασία και τα σύννεφα. Ακόμη στην πρόβλεψη δύναται να συμβάλλουν οι ζωντανοί οργανισμοί και τα φυτά.

Βάσει των παρατηρήσεων που πραγματοποιούν αποφαίνονται στο, ότι καιρό θα κάνει τη πρώτη μέρα της παρατήρησης τον ίδιο καιρό θα κάνει τον πρώτο μήνα του χρόνου. Ο υπολογισμός των μηνών για τις καιρικές προβλέψεις αρχίζει καθώς προανάφερα από την εμφάνιση του ογδόου φεγγαριού.

Αυτό συνεπάγεται από τις κινήσεις της Σελήνης και όχι μόνο. Αρκετοί καιροσκόποι αρχίζουν από διάφορες ημερομηνίες, όπως την 20 Ιούλη, αρχές Αυγούστου κ.α. Αυτές είναι λανθασμένες πρόβλεψεις, διότι τις ημερομηνίες τις όρισε ο άνθρωπος ενώ οι κινήσεις της Σελήνης είναι ένα φυσικό φαινόμενο και όπως γνωρίζουμε η Σελήνη επηρεάζει κατά μεγάλο ποσοστό τις καιρικές συνθήκες. Στην Ηλεία (Πελοπόννησος) ο καιρός της πρώτης Αυγούστου αντιστοιχεί για τον καιρό που θα κάνει το μήνα Αύγουστο.

Δείτε ακόμη Σιβηρία: Οι μυστηριώδεις κρατήρες που ίσως είναι μία ωρολογιακή βόμβα για τον πλανήτη

Η δεύτερη μέρα του Αυγούστου αντιστοιχεί για το Σεπτέμβριο και ούτω καθεξής. Στη Λέσβο αρχίζουν τις παρατηρήσεις και προβλέψεις του καιρού από τις 26 Ιουλίου ως τις 6 Αυγούστου. Στα Κύθηρα αρχίζουν από τις 20 Ιουλίου γιορτή του Προφήτη Ηλία. Στον Πόντο μετρούν τις πρώτες ημέρες του Γενάρη. Οι παρατηρήσεις του καιρού της 1ης Γενάρη αφορούν τη πρόβλεψη του Γενάρη και ούτω καθεξής. Σε άλλα μέρη της χώρας η πρόβλεψη του καιρού άρχιζε σε διαφορετικές ημερομηνίες. Σε αρκετές περιοχές υπάρχει η αντίληψη, ότι οι μέρες αυτές είναι αποφράδες όπως οι δρίμες.

Κατά συνέπεια τις ημέρες των Μερομήνιων απαγορεύονται οι εργασίες. Πίστευαν ότι αν τις ημέρες εκείνες ο ξυλουργός έκοβε ξύλα, η ξυλεία θα σάπιζε. Αν οι νοικοκυρές έπλυναν τα ρούχα τότε αυτά θα φθειρόταν πολύ γρήγορα. Πρόσεχαν πολύ τη κάθε εκδήλωση τους. Δεν έκαναν γάμους και προξενιά τις ημέρες των Μερομήνιων διότι πίστευαν ότι οι γάμοι θα διαλυόταν και τα προξενιά θα χαλούσαν. Οι γυναίκες δεν λούζονταν την νύκτα και δεν έβγαιναν έξω από το σπίτι.
Τα Μερομήνια βασίζονται σε παμπάλαιες αντιλήψεις των αρχαίων που πίστευαν ότι τα ουράνια σώματα επηρεάζουν την ατμόσφαιρα της γης. Ειδικά εκείνοι που μετρούσαν τα Μερομήνια από τις 20 Ιουλίου πίστευαν ότι τότε γίνεται η εμφάνιση του Αστερισμού του Κυνός.

Η ουράνια σφαίρα.

Με το βέλος σημειώνεται ο αστερισμός του Κυνός Ο Αστερισμός αυτός ήταν προσφιλής στους Αστρολόγους και στους Μάγους για μαντικές παρατηρήσεις. Ταυτίζεται η αρχή των Μερομήνιων με τη γιορτή του Προφήτη Ηλία διότι πίστευαν ότι ο Προφήτης Ηλίας ήταν κύριος της βροχής και των μετεωρολογικών φαινομένων.
Ο ήλιος, το φεγγάρι, η παρουσία κομητών, η πούλια και ο ουρανός γενικότερα, αποτέλεσαν τους καθοδηγητές όχι μόνο των ναυτικών, αλλά και των στεριανών.

Οι παλιοί γεωργοί, που δεν είχαν ούτε γνώση της επιστήμης της Μετεωρολογίας, ούτε τη βοήθεια των γεωπόνων, αλλά και ο απλός λαός γενικότερα, βασιζόταν σε σημεία του ουρανού για να προβλέψει τις εκδηλώσεις των καιρικών φαινομένων και να προγραμματίσει τις διάφορες εργασίες του, γεωργικές, οικιακές, ναυτικές, κ.λ.π. .

Λαϊκή Μετεωρολογία

Ας δούμε μια καταγραφή σημαντικών σημείων που εξέταζε ο λαός για να προβλέψει τον καιρό.
Υπάρχουν τρεις περίοδοι πρόβλεψης, η μακροπρόθεσμη, η μεσοπρόθεσμη και η βραχυπρόθεσμη. Για την μακροπρόθεσμη πρόβλεψη χρησιμοποιούσε τα μερομήνια, για τη μεσοπρόθεσμη τ’ άστρα, ιδίως το φεγγάρι και για βραχυπρόθεσμη τα ζώα, τα πουλιά και τα έντομα.

Ήλιος

– Όταν ο ήλιος ανατέλλει λαμπρός, η μέρα θα είναι αίθρια.
– Όταν λάμπει όλη την μέρα χωρίς καμία κηλίδα, και την επομένη θα υπάρχει καλοκαιρία.
– Άσπρος ήλιος, μαύρη μέρα.
– Όταν ο ήλιος ανατέλλει άσπρος και θαμπός, έρχεται σκοτεινιά ή βροχή.
– Ήλιος που ανατέλλει θαμπός και οι ακτίνες του σκίζονται (σκορπίζονται) άλλες προς Βορρά και άλλες προς Νότο, προμηνύει βροχή ή άνεμο.
– Ήλιος που ανατέλλει με πυκνό κύκλο γύρω του, αλλά που όσο περνάει η ώρα ο κύκλος διαλύεται, προμηνύει καλοκαιρία.
– Του ήλιου κύκλος άνεμος, του φεγγαριού βρεχάμενος.
– Ήλιος που δύει σε κόκκινο ουρανό, προμηνύει άνεμο.
– Ήλιος που δύει σε πορτοκαλόχρωμο ουρανό χωρίς σύννεφα, προμηνύει καλοκαιρία.

– Ήλιος που δύει τον χειμώνα σε χρώμα ώχρας, προμηνύει καλοκαιρία.
– Ήλιος που δύει με σύννεφα παχιά και χαλκόχρωμα προς το μέρος της Ανατολής, προμηνύει βροχή.
– Του ήλιου ποδάρια ή σορόκο ή μαϊστραλιά.
– Ήλιος ποδαράτος, αγέρας φουρτουνάτος.
– Ήλιος με ποδάρια, όστριες και μαϊστράλια.
– Ήλιος που ακτινοβολεί ανάμεσα απ’ τα σύννεφα κατά τη Δύση του λέγεται πως «έχει πόδια» και προμηνύει άνεμο με κακοκαιρία. Το ίδιο προμηνύει, εάν «έχει πόδια» μετά την ανατολή του.
– Ήλιος που καίει πολύ προμηνύει βροχή.
– Κόκκινη ανατολή, κατουρημένη δύση.

– Μικρό στέμμα γύρω από τον ήλιο, προμηνύει πιθανή βροχή.
– Μεγάλο στέμμα γύρω του, διώχνει την βροχή.
– Ο χειμωνιάτικος ήλιος με πολύ κρύο, λέγεται «ήλιος με δόντια».
– Όταν υπάρχει συννεφόκαμα (ήλιος που καίει κρυμμένος πίσω από σύννεφα), θα βρέξει.
– Όταν ο ήλιος ανατέλλει (συνήθως τρέμοντας) μέσα σε κόκκινο σύννεφο, θα βρέξει την ίδια μέρα ή τις επόμενες.
– Ήλιος που ανατέλλει μέσα σε σύννεφα σαν σπαθιά προμηνύει σύντομα βροχή.
– Όταν γύρω απ΄ τον ήλιο υπάρχει μαύρος κύκλος αρκετά φαρδύς, έρχεται θύελλα. — Όταν υπάρχουν δύο κύκλοι τέτοιοι, η θύελλα θα είναι σφοδρότερη.

Δείτε ακόμη Αυτό μας έλειπε: Τί ακριβώς είναι το βακτήριο που τρώει ντίζελ και βενζίνη;

– Ήλιος με μαύρες κηλίδες προμηνύει βροχή. Με κηλίδες κόκκινες, αέρα. Με μαύρες και κόκκινες ταυτόχρονα, και βροχή και αέρα.
– Όταν οι ακτίνες του ήλιου στη δύση του ή στην ανατολή του είναι συγκεντρωμένες σε μία μόνο φωτεινή δέσμη, θα βρέξει.
– Όταν πριν απ΄ την ανατολή του ήλιου υπάρχει ένα μικρό σύννεφο πάνω από τον ορίζοντα και ο ήλιος ανατέλλει χωρίς ακτίνες, θα βρέξει πολύ.
– Ήλιος που ανατέλλει ή δύει ζεστός με κόκκινες ακτίνες προμηνύει πολυήμερους ανέμους.

– Όταν στην ανατολή ή στην δύση του ήλιου υπάρχουν κοκκινωπά σύννεφα προς τα βόρεια και προς τα νότια, έρχεται οπωσδήποτε κακοκαιρία. Όταν υπάρχουν μόνο προς τα βόρεια, έρχεται βόρειος άνεμος. Όταν υπάρχουν μόνο προς τα νότια, έρχεται νότιος άνεμος με πιθανή βροχή.
– Όταν μετά από μια βροχερή ημέρα μαυριδερά σύννεφα καλύπτουν τον ήλιο στην δύση του και οι ακτίνες του σκορπίζονται άτακτα γύρω απ’ τα σύννεφα, θα βρέξει και την επομένη.

– Όταν οι ακτίνες του ήλιου λάμπουν θαμπά, όπως τότε που γίνεται έκλειψη ηλίου, θα βρέξει.
– Όταν, πριν ανατείλει ο ήλιος, οι ακτίνες του είναι σκοτεινές, έρχεται άνεμος και βροχή. Όταν είναι πολύ σκοτεινές, θα βρέξει οπωσδήποτε. Όταν δεν είναι σκοτεινές, αλλά καλύπτονται απλώς από ελαφρό πέπλο από σύννεφα, θα έρθει άνεμος.
– Αντήλιο (σχηματισμός δεύτερου ήλιου, οφειλόμενος σε αντανάκλαση του ηλιακού δίσκου στα σύννεφα): όταν σχηματιστούν δύο αντήλια και ταυτόχρονα αλώνι γύρω από τον ήλιο, θα βρέξει σύντομα.

Κομήτης

– Η εμφάνιση ενός κομήτη γενικώς προμηνύει ξηρασία και χειμώνα ψυχρό με ανεμοταραχές.
– Εάν εμφανιστούν πολλοί, η χρονιά θα υπάρχει μεγάλη ανομβρία.
– Όταν ο κομήτης αργήσει να διαλυθεί, περιμένουμε παρετεταμένη ξηρασία.

Ουρανός

Δείτε ακόμη Τι θα συνέβαινε αν η ανθρωπότητα κοιμόταν για 1.000 χρόνια και μετά ξυπνούσε

– Όταν πριν απ’ την ανατολή του ήλιου ο ουρανός είναι κόκκινος και χάσει το χρώμα αυτό, όταν ανατείλει ο ήλιος, θα βρέξει.
– Όταν το πρωί είναι κόκκινος ή κίτρινος, θα βρέξει με άνεμο.
– Όταν στη δύση του ήλιου είναι ροζ, προμηνύει καλοκαιρία.
– Όταν στην δύση του ήλιου είναι σκοτεινός και θολός, προμηνύει άνεμο.
– Όταν στη δύση του ηλίου είναι βαθυκόκκινος, προμηνύει ανεμόβροχο.
– Όταν στη δύση του ήλιου είναι λαμπρά κίτρινος, προμηνύει άνεμο.
– Όταν στη δύση του ήλιου είναι αμυδρά κίτρινος, προμηνύει βροχή.
– Όταν σε μια ζεστή μέρα μαυρίσει προς την ανατολή η τη δύση του ήλιου, έρχεται άνεμος.

– Υπερβολικά διαυγής ουρανός προμηνύει βροχή.
– Όταν μετά από θύελλα εμφανιστεί «φρύδι» (κυανόχρωμο τμήμα του ουρανού στο βάθος του ορίζοντα), έρχεται νηνεμία.
– Άστρα τον χειμώνα, σύννεφα το καλοκαίρι.

Πούλια

– Η ανατολή της (τέλος Μαΐου) δηλώνει αρχή καλοκαιριού.
– Η δύση της (πρώτο 15ήμερο Νοεμβρίου) αρχή χειμώνα.
– Πούλια πλακωμένη σπέρνει, όστρια καμωμένη.
– Τον καιρό που κάνει, όταν δύει, θα τον κάνει επί σαράντα μέρες.
– Όταν δύσει με καλοκαιρία, ο χειμώνας θα είναι ήπιος.
– Η Πούλια βασιλεύοντας και πίσω παραγγέλνοντας, «Μήτε τσοπάνος στο βουνό μήτε ζευγάς στον κάμπο».

Το Φεγγάρι

Το φεγγάρι κατά τη διάρκεια ενός μήνα περνά από τέσσερις φάσεις (1ο, 2ο, 3ο και 4ο τέταρτο). Ανάλογα λοιπόν με τι καιρό θα «μπει» σε καθένα από τις περιόδους, τον ίδιο καιρό θα έχει μέχρι να αλλάξει το τέταρτο.

– Ξάπλα το φεγγάρι, όρθιος ο καραβοκύρης.
– Όρθιο το φεγγάρι, ξάπλα ο καραβοκύρης.
– Όρθό φεγγάρι, δίπλα ο ναύτης. (Όταν το φεγγάρι εμφανίζεται πλαγιαστό, έρχεται κακοκαιρία. Και αντίστροφα).
– Φεγγάρι θαμπό και με άκρες όχι ευκρινείς αλλά στρογγυλεμένες προμηνύει βροχή.
– Όταν οι δύο άκρες του φεγγαριού κρατάνε κατακόρυφη στάση χωρίς καμία κλίση, ίσως βρέξει.
– Όταν το φεγγάρι παραμένει κατακόρυφο επί τέσσερις ημέρες, έρχεται θύελλα.

 

– Όταν την τρίτη ημέρα του νέου φεγγαριού το περιβάλει κύκλος κοκκινωπός, έρχεται μεγάλη θύελλα.
– Κύκλον έχει το φεγγάρι; Για βροχή για ανεμοζάλη.
– Όταν το φεγγάρι αποβραδίς περιβάλλεται από έντονα θαμπό κύκλο, την επομένη θα έχει πυκνή συννεφιά ή θα βρέξει.
– Όταν ο έντονα θαμπός αυτός κύκλος συνοδεύεται από άνεμο, έρχεται κακοκαιρία.
– Μικρό στέμμα (κύκλος) γύρω απ’ το φεγγάρι προμηνύει βροχή.
– Όταν ο κύκλος που περιβάλλει το φεγγάρι είναι ανοικτός σε ένα σημείο, από εκεί θα έρθει άνεμος.

– Μεγάλο στέμμα (κύκλος) γύρω απ’ το φεγγάρι απομακρύνει τη βροχή.
– Όταν το φεγγάρι την άνοιξη έχει χρώμα πυρόξανθο, οι παγετοί είναι πιθανοί τη νύχτα.
– Όταν οι άκρες του νέου φεγγαριού την τρίτη ημέρα είναι λεπτές και καθαρές, έρχεται καλοκαιρία.
– Όταν οι άκρες του νέου φεγγαριού την τρίτη ημέρα είναι λεπτές αλλά κοκκινωπές, έρχεται άνεμος.
– Όταν το γεμάτο φεγγάρι έχει καθαρό φως, θα υπάρχει πολύ καλός καιρός. Όταν είναι κατακόκκινο, έρχεται άνεμος. Όταν υπάρχουν μαύρες κηλίδες, θα βρέξει.

Δείτε ακόμη Αλλεργία στον ήλιο: Τι είναι, ποια τα συμπτώματα και πως να προστατευθείς

– Όταν γύρω απ’ το φεγγάρι υπάρχει μια άλως (αλώνι, κύκλος, στέμμα), έρχεται άνεμος ή καλοκαιρία. Άνεμος, εάν η άλως έχει ρήγματα. Καλοκαιρία, εάν η άλως σβήνει ομαλά προς την έξω περιφέρεια της.
– Όταν γύρω απ’ το φεγγάρι υπάρχουν δύο άλω (αλώνια), έρχεται θύελλα. Όταν υπάρχουν τρεις, η κακοκαιρία θα είναι ακόμα σφοδρότερη. Και όσο πιο μαύρες είναι η άλω και με πιο πολλά πήγματα, τόσο σφοδρότερη η κακοκαιρία.
– Όταν το φεγγάρι έχει αλώνι, προμηνύει αλλαγή του καιρού.
– Βρεμένο γύρισμα (χάση), αμπαριού γέμισμα.
– Φεγγάρι κόκκινο προμηνύει κακή σοδειά.

– Όταν το φεγγάρι πιαστεί ανάσκελα (ανατέλλει σαν νέο φεγγάρι, πλαγιαστό), θα υπάρχει δροσιά σε όλο τον σεληνιακό μήνα.
– Όταν το νέο φεγγάρι είναι σκοτεινό, θα βρέξει. Όταν είναι κόκκινο, θα έρθει άνεμος. Όταν είναι μαύρο ή πράσινο και παχύ, θα βρέξει και θα κάνει κρύο. Όταν είναι θαμπό και με πούσι, έρχεται κακοκαιρία.
– Όπως θα πιαστεί (ανατείλει) το νέο φεγγάρι, έτσι (με τέτοιο καιρό) θα πάει όλος ο σεληνιακός μήνας.

– Όταν το νέο φεγγάρι έχει τις άκρες του στραμμένες προς Βορρά, θα επικρατήσουν βοριάδες. Όταν προς Νότο, νοτιάδες.
– Όταν το νέο φεγγάρι γέρνει προς τα πίσω, θα επικρατήσουν νοτιάδες. Όταν προς τα εμπρός, βοριάδες.
– Όταν το νέο φεγγάρι σκεπάζεται με ομίχλη, θα έρθει άνεμος.
– Κόκκινο φεγγάρι, βάλε γέννημα στο πιθάρι. (κακοκαιρία).

Τα ζώα

Η συγκεκριμένη μέθοδος προέρχεται πιο πολύ μέσω της εμπειρίας και της επαφής με τη φύση. Παλιά οι άνθρωποι ζούσαν κυριολεκτικά στην φύση αφού εκεί ήταν τα χωράφια τους με αποτέλεσμα να μην πηγαίνουν για μέρες σπίτι τους και είχε σαν επακόλουθο να αναπτυσσόταν μια ιδιαίτερη σχέση με τα στοιχεία τις φύσης. Έτσι λοιπόν, ανάλογα με το άκουσμα του κελαηδίσματος συγκεκριμένων πουλιών κατάφερναν να διαπιστώσουν τι καιρό θα κάνει τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Δείτε την επιστημονική προβλεψη του καιρού στους σχετικούς συνδέσμους.

Οι τσοπάνηδες μάλιστα την πρωταυγουστιά έχουν και τη «σκυλομαντεία». Σηκώνονται πολύ πρωί, βαθιά σχεδόν χαράματα, και κοιτάζουν τα σκυλιά πως κοιμούνται. Κι αν αυτά κοιμούνται ξάπλα με τεντωμένα τα πόδια, λένε: «Καλοχειμωνιά θα ’χουμε και γλυκοκαιριά». Αν δούνε όμως πως αυτά κοιμούνται μαζεμένα, κουλουριασμένα με το κεφάλι χωμένο στα πόδια τους, τους ακούς να λένε: «κακοχειμωνιά θα ’χουμε φέτος, κακοχειμωνιά με χιόνια και παγοβροχιές».

– Κόκκορας που λαλεί παράκαιρα (πρόωρα) προλέγει αλλαγή καιρού.
– Όταν η γάτα στο παραγώνι νίβεται κατά την όστρια θα έρθει χειμώνας (βροχή), κατά τον βοριά- κρύα και κατά τον μαΐστρο χαλαζόκαιρος.
– Όταν το γουρούνι, οι γίδες, τα μαρτίνια ή και τα πρόβατα της στάνης χοροπηδάνε, σημαίνει αλλαξοκαιριά, (συνήθως βροχή).
– Σαν ουρλιάζουν τα τσακάλια όξω από το χωριό από βραδύς θα έρθει βαρυχειμωνιά.
– Όταν τα καρκαρέλια λαλάνε πάνω από τα δένδρα, προμηνάνε βροχή.
– Σκάρισμα μηρμηγκοφωλιάς σε λιακάδες το χεινόπωρο, προμηνάει πολύμερη βαρυχειμωνιά.

– Αράχνες (ιστοί) που ανεμίζονται στον αέρα, μηνάνε κακοκαιρία.
– Σφήκες που σκαρίζουν μες το σπίτι πέφτοντας από τις χαραμάδες της σκεπής προμηνάνε χειμώνα.
– Όταν τα χελιδόνια πετούν χαμηλά θα βρέξει.
– Όταν τα παπιά, οι χήνες και κότες φτερουγάνε δίχως λόγο τότε θα βρέξει.
– Όταν σκούζει ο Γούβης για νερό, θα βρέξει κι όταν σκούζει η Κουκουβάγια θα έχουμε ξέρα.
– Σαν βγαίνουν τα καβούρια από τα λαγκάδια, προμηνύουν βροχή.
– Τα χέλια σαν βγαίνουν στην στεριά φοβούνται βροχή.
– Όταν τσιμπάνε οι μυίγες θα βρέξει.
– Όταν χορεύουν τα γουρούνια τότε θα βρέξει.
– Τα πολλά βελανίδια δηλώνουν κακοχειμωνιά
– Αν τα έλατα είναι πολύ φορτωμένα με κουκουνάρια, θα έχουμε βαρυχειμωνιά.
– Αν το σκυλί ψάχνει να βρει τόπο για να προφυλαχθεί, σημαίνει ότι θα έχουμε βαρυχειμωνιά.
– Αν εμφανισθούν πρόωρα αποδημητικά πουλιά, σημαίνει ότι θα έχουμε βαρυχειμωνιά.

ΠΗΓΕΣ

(- Λαμνάτος Βασίλης, «Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας», Αθήνα 1982.
– Ψυχογιός Ντίνος, «Ηλειακά», διάφορα περιοδικά, Λεχαινά Ηλείας.
– Παπαρηγόπουλος Πάνος, «Λαογραφικά Καλαβρύτων», Αθήνα 1979.
– Παπανικολάου Κώστας, «Ομφάλιος Λώρος», Πάτρα 1987.
– Κριμπάς Πάνος, «Μνήμες- Ιστορικολαογραφικά Πολιανής Μεσσηνίας», Αθήνα 1986.
– «Μεγάλη Πελοποννησιακή Εγκυκλοπαίδεια», εκδόσεις Κολοκοτρώνης, 1958.
– Παπαδόπουλος Σωτήριος, «Κούβελα Τριφυλίας»,Αθήνα 1997.
– Λεωνίδας Αναγνωστόπουλος, «Η Λαογραφία της Βυτίνας», Αθήνα 2004.
– Τουτούνης Ηλίας, συλλογές και καταγραφές ανά την Ελλάδα).

Μερομήνια 2022 – 2023: Από την 1η Αυγούστου οι παρατηρητές των Μερομηνίων ξεκίνησαν το… έργο τους και πλέον έχουμε τις πρώτες προβλέψεις για τον φετινό χειμώνα,  από τον Θεοφάνη Χατζηγρίβα.

Σύμφωνα με τον Θεοφάνη Χατζηγρίβα, ο οποίος αναλύει τα Μερομήνια, από τον Σεπτέμβριο θα έχουμε έναν ιδιαίτερα βροχερό μήνα, με τα φαινόμενα μάλιστα να είναι έντονα το 3ο δεκαήμερο.

 

 

Μας μένει να δούμε αν θα επιβεβαιωθούν τα Μερομήνια 2022 – 2023

 

• μερομήνια