Η παγκρεατίτιδα είναι ο ιατρικός όρος που περιγράφει τη φλεγμονή του παγκρέατος. Η παγκρεατίτιδα μπορεί να εμφανιστεί ως οξεία όπου εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί κάποιες ημέρες και η χρόνια που προϋπάρχει χρόνια. Κάποια περιστατικά μπορεί να προκαλέσουν απειλητικές επιπλοκές για τη ζωή μας.
Δείτε ακόμα: Δάγκειος πυρετός : Μείζων απειλή για την υγεία μας Πως μεταδίδεται και ποια είναι τα συμπτώματα
Τι είναι το πάγκρεας;
Το πάγκρεας είναι ένα μεγάλος αδένας στην κοιλιακή χώρα και βρίσκεται, πίσω από το στομάχι και δίπλα στο άνω τμήμα του λεπτού εντέρου (το δωδεκαδάκτυλο). Το πάγκρεας έχει δύο βασικές λειτουργίες:
Παράγει ισχυρά παγκρεατικά ένζυμα και τα προωθεί στο λεπτό έντερο για να βοηθήσει την πέψη των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και του λίπους.
Απελευθερώνει τις ορμόνες ινσουλίνη και γλυκαγόνη στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτές οι ορμόνες που εμπλέκονται στον μεταβολισμού της γλυκόζης , ρυθμίζουν το πως ο οργανισμός αποθηκεύει και χρησιμοποιεί τα τρόφιμα για ενέργεια.
Τι είναι η παγκρεατίτιδα;
Η παγκρεατίτιδα είναι μια σπάνια νόσος στην οποία στο πάγκρεας προκαλείτε φλεγμονή. Η καταστροφή του παγκρέατος εμφανίζεται όταν τα παγκρεατικά ένζυμα ενεργοποιούνται και αρχίζουν να επιτίθενται στο πάγκρεας.
Δείτε ακόμα: Πολύποδες χοληδόχου κύστης: Συμπτώματα και ο τρόπος αντιμετώπισης
Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, η παγκρεατίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία μέσα στον αδένα, σοβαρή βλάβη των ιστών, μόλυνση, και σχηματισμό κύστεων. Η σοβαρή παγκρεατίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβη αν τα ένζυμα και οι τοξίνες απελευθερωθούν στην κυκλοφορία του αίματος, και τα οποία μπορούν να βλάψουν άλλα ζωτικά όργανα, όπως την καρδιά, τους πνεύμονες και τα νεφρά.
Η παγκρεατίτιδα αναπτύσσεται σταδιακά και τείνει να γίνετε σταδιακά χειρότερα. Υπάρχουν δύο μορφές παγκρεατίτιδας: οξεία και χρόνια.
Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι μια ξαφνική φλεγμονή του παγκρέατος που εμφανίζεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σε περισσότερες από το 80% των περιπτώσεων,η οξεία παγκρεατίτιδα προκαλείται από πέτρες στη χολή ή κατάχρηση αλκοόλ. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν τα φάρμακα, τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, και πολύ σπάνια, λοιμώξεις, τραύματα, μεταβολικές διαταραχές, και χειρουργικές επεμβάσεις.
Σε περίπου 10-15% των περιπτώσεων, η αιτία της οξείας παγκρεατίτιδας είναι άγνωστη. Η σοβαρότητα της οξείας παγκρεατίτιδας μπορεί να κυμαίνεται από ήπια κοιλιακή δυσφορία έως σε μια σοβαρή, απειλητική για τη ζωή ασθένεια. Ωστόσο, η πλειοψηφία των ασθενών με οξεία παγκρεατίτιδα (μεγαλύτερη από 80%) αναρρώνουν πλήρως μετά τη λήψη της κατάλληλης θεραπείας.
Η χρόνια παγκρεατίτιδα εμφανίζεται συχνότερα μετά από ένα επεισόδιο οξείας παγκρεατίτιδας και είναι το αποτέλεσμα της εν εξελίξει φλεγμονής του παγκρέατος. Η χρόνια παγκρεατίτιδα μπορεί να προκληθεί από την κατάχρηση αλκοόλ ή το κάπνισμα. Μπορεί επίσης να προκληθεί από διαταραχές του μεταβολισμού.
Δείτε ακόμα: Κύστη κόκκυγος: Γιατί εμφανίζεται και πώς θα την αντιμετωπίσετε
Πολύ σπάνια, οι ασθενείς μπορεί να έχουν χρόνια παγκρεατίτιδα λόγω οικογενειακού ιστορικού (κληρονομική παγκρεατίτιδα). Οι ασθενείς με χρόνια παγκρεατίτιδα μπορεί να υποφέρουν από έντονο πόνο και απώλεια της λειτουργίας του παγκρέατος. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στην πέψη και στο σάκχαρο στο αίμα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της παγκρεατίτιδας;
Οι περισσότεροι ασθενείς με οξεία παγκρεατίτιδα έχουν πόνο ψηλά στην κοιλιά που ακτινοβολεί στις πλάτες . Οι ασθενείς μπορεί να περιγράψουν αυτό ως «βαρετή αίσθηση» που κατά κύριο λόγο επιδεινώνεται από το φαγητό και σιγά-σιγά γίνεται χειρότερα. Η κοιλιά τους μπορεί να είναι πρησμένη. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να έχουν ναυτία, έμετο, πυρετό, και αυξημένο καρδιακό ρυθμό.
Τα συμπτώματα της χρόνιας παγκρεατίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Ο συνεχής πόνος που ακτινοβολεί προς τα πίσω. Σε ορισμένους ασθενείς, ο πόνος μπορεί να υποχωρήσει.
Η κακή απορρόφηση της τροφής, που οδηγεί σε απώλεια βάρους. Οι ασθενείς μπορούν να χάσουν βάρος, ακόμα και όταν η όρεξη και οι διατροφικές τους συνήθειες είναι φυσιολογικές. Αυτή η κακή απορρόφηση συμβαίνει επειδή το σώμα δεν εκκρίνει αρκετά παγκρεατικά ένζυμα για να διασπάσουν το φαγητό κανονικά.
Διαβήτης (αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα) μπορεί να αναπτυχθεί εάν καταστραφούν τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη
Πως γίνεται η διάγνωση της παγκρεατίτιδας;
Η οξεία παγκρεατίτιδα τίθεται σε υποψία όταν ένας ασθενής έχει τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω και έχει παράγοντες κινδύνου όπως η κατάχρηση αλκοόλ ή χολολιθίαση.
Επιβεβαίωση της παγκρεατίτιδας γίνεται με τη μέτρηση των επιπέδων των δύο παγκρεατικών ενζύμων στο αίμα, αμυλάση και λιπάση. Τα υψηλά επίπεδα αυτών των δύο ενζύμων υποδεικνύουν έντονα οξεία παγκρεατίτιδα. Καθώς ο ασθενής ανακάμτει, τα επίπεδα των παγκρεατικών ενζύμων μειώνονται στο κανονικό.
Δείτε ακόμα: Πάγκρεας: Τα πιο σπάνια συμπτώματα που φανερώνουν πρόβλημα
Η χρόνια παγκρεατίτιδα τίθεται σε υποψία όταν ένας ασθενής έχει τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω και έχει παράγοντες κινδύνου όπως η κατάχρηση του αλκοόλ. Η διάγνωση μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά συνεισφέρουν τεχνικές όπως η παγκρεατική δοκιμασία λειτουργίας καιη ακτινολογική απεικόνιση του παγκρέατος. Σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου, όταν η φτωχή απορρόφηση ή ο διαβήτης είναι παρόντα, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει το αίμα, τα ούρα, και τις δοκιμασίες κοπράνων για την παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου.
Οι διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:
Η παγκρεατική δοκιμασία λειτουργίας, κατά την οποία η λειτουργία του παγκρέατος μετράται με προσδιορισμό εάν τα πάγκρεας παράγει τα κατάλληλα επίπεδα των παγκρεατικών ενζύμων
Δοκιμασία ανοχής στην γλυκόζη για τη μέτρηση της βλάβης στα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη
Ο υπέρηχος, ο οποίος μπορεί να παράγει εικόνες του παγκρέατος, έτσι ώστε να αναζητηθούν πιθανές ανωμαλίες
Η αξονική τομογραφία , η οποία μπορεί να παράγει εικόνες του παγκρέατος, ώστε να μπορούν να ανιχνευθούν ανωμαλίες
ERCP (ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία), μια εξέταση που δείχνει το μέγεθος και το σχήμα του παγκρέατος και την επικοινωνία του με το έντερο
Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα , μια εξέταση στην οποία οι εικόνες του παγκρέατος λαμβάνονται από το εσωτερικό του στομάχου και το έντερο, χρησιμοποιώντας ηχητικά κύματα.
Πως αντιμετωπίζεται η παγκρεατίτιδα;
Οι ασθενείς με οξεία παγκρεατίτιδα εισάγονται στο νοσοκομείο και τους χορηγούνται πρωτίστως ενδοφλέβια υγρά και φάρμακα για τον πόνο. Σε έως και 20 τοις εκατό των ασθενών, η παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι σοβαρή και οι ασθενείς πρέπει να εισαχθούν στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ). Στη ΜΕΘ, ο ασθενής παρακολουθείται στενά, δεδομένου ότι παγκρεατίτιδα μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην καρδιά, τους πνεύμονες ή τα νεφρά.
Δείτε ακόμα: Πονάει το στομάχι σε συγκεκριμένο σημείο; Δείτε με ποιες ασθένειες συνδέεται
Μερικές περιπτώσεις σοβαρής παγκρεατίτιδας μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο του παγκρεατικού ιστού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για την αφαίρεση του κατεστραμμένου παγκρέατος ιστού.
Η οξεία παγκρεατίτιδα συνήθως διαρκεί μόνο λίγες ημέρες, εκτός αν προκαλείται από πέτρες στη χολή. Η οξεία παγκρεατίτιδα που προκαλείται από χολόλιθους μπορεί να απαιτεί την αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως ή ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP)για αφαίρεση των λίθων από τον χοληδόχο πόρο.
Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά ως «ελάχιστα επεμβατική» διαδικασία. Κατά τη διάρκεια της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, πέντε ή έξι μικρές (5 έως 10 χιλιοστά) τομές γίνονται στην κοιλιακή χώρα. Το λαπαροσκόπιο και τα χειρουργικά εργαλεία εισάγονται μέσω αυτών των τομών.
Ο χειρούργος καθοδηγείται από το λαπαροσκόπιο, το οποίο μεταδίδει την εικόνα των εσωτερικών οργάνων σε μια οθόνη. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής περιλαμβάνουν μικρότερες τομές, λιγότερο κίνδυνο μόλυνσης, λιγότερο πόνο, μικρότερες ουλές, και μια πιο ταχεία ανάρρωση
Η χειρουργική επέμβαση καθορίζεται από τη σοβαρότητα της παγκρεατίτιδας. Αφού οι χολόλιθοι αφαιρεθούν και η φλεγμονή υποχωρήσει, το πάγκρεας συνήθως επιστρέφει στο φυσιολογικό.
Η χρόνια παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι κάπως δύσκολο να θεραπευτεί. Οι γιατροί θα προσπαθήσουν κυρίως να ανακουφίσουν τον πόνο του ασθενούς και να βελτιώσουν τα διατροφικά και μεταβολικά προβλήματα που προκύπτουν από την απώλεια της παγκρεατικής λειτουργίας. Στους ασθενείς γενικά δίνονται τα ένζυμα του παγκρέατος και ινσουλίνη, δεδομένου ότι αυτές οι ουσίες δεν εκκρίνονται ή απελευθερώνονται από το πάγκρεας.
Τα παγκρεατικά ένζυμα είναι χάπια που συνταγογραφούνται και που πρέπει να ληφθούν πριν από τα γεύματα για την υποβοήθηση της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών. Μια δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη.
Δείτε ακόμα: Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγουμε αν έχουμε πέτρες στη χολή
Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για την ανακούφιση του κοιλιακού πόνου, την αποκατάσταση της ροής των παγκρεατικών εκκρίσεων, την θεραπεία της χρόνιας παγκρεατίτιδας προκαλείται από απόφραξη του παγκρεατικού πόρου, ή για να μειώσει τη συχνότητα των επεισοδίων.
Οι ασθενείς πρέπει σταματήσουν να πίνουν αλκοολούχα ποτά , να ακολουθούν τις διατροφικές συστάσεις του γιατρού και του διαιτολόγου τους, και να λάβουν τα κατάλληλα φάρμακα για να έχουν λιγότερα και ηπιότερες επεισόδια παγκρεατίτιδας.
Μπορεί η παγκρεατίτιδα να προληφθεί;
Όταν η αιτία εντοπίζεται, περαιτέρω επεισόδια μπορεί να προληφθούν αφαιρώντας την υποκείμενη αιτία (για παράδειγμα, την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης). Δεδομένου ότι το αλκοόλ και το κάπνισμα αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την παγκρεατίτιδα, οι ασθενείς συμβουλεύονται να αποφεύγουν εντελώς το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ.
Αν η κατάχρηση αλκοόλ είναι μια ανησυχία σας, σύμφωνα με το www.endounit.gr μιλήστε με το γιατρό σας για να σας παραπέμψει σε ένα κέντρο θεραπείας για το αλκοόλ. Επιπλέον, μπορείτε να επωφεληθείτε από ομάδες υποστήριξης, και ιατρεία διακοπής του καπνίσματος.
Διαβάστε όλα τα άρθρα για την υγεία στο Daddy-Cool.gr
* Τα άρθρα, έχουν καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αναπληρώνουν την γνώμη του θεράποντα ιατρού. Το περιεχόμενο των άρθρων είναι για ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να αντικαθιστά οποιαδήποτε συμβουλή, διάγνωση ή και θεραπεία που χορηγείται από τον θεραπευτή, εξειδικευμένο επιστήμονα υγείας. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει διαφορετικές ελλείψεις, ανάγκες, παθολογικά ευρήματα και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών αποκλειστικά για την δική σας περίπτωση. Το daddy-cool.gr και οι συντάκτες του δεν φέρουν καμία ευθύνη για την οποιαδήποτε χρήση.
