Γιάννης Ξυντάρας, Ψυχολόγος
Από την στιγμή που θα θεωρήσουμε την σχέση μας δεδομένη, έχει ξεκινήσει η αρχή του τέλους. Τίποτα δεν είναι μόνιμο σε αυτήν την ζωή και όλα μπορούν να ανατραπούν το επόμενο λεπτό.
Όλοι μας έχουμε πέσει στην παγίδα του να θεωρήσουμε δεδομένο τον άνθρωπο ή ακόμη και το ζώο που αγαπάμε και λατρεύουμε. Το σημείο αυτό αποτελεί την αρχή του τέλους για κάθε είδους σχέση. Για να πετύχει και να ευδοκιμήσει κάτι, χρειάζεται φροντίδα, αγάπη και οξυγόνο. Πως αλλιώς θα καταφέρει να ανθίσει; Αρκεί να σκεφτούμε, πως τίποτα δεν είναι μόνιμο κι όλα μπορούν να ανατραπούν σε μία στιγμή, και τότε θα έρθει η ψυχική λύτρωση για όλους μας.
Οι σχέσεις δεν χάνονται ξαφνικά. Δεν τελειώνουν από έναν μεγάλο καβγά ή ένα βαρύ λόγο. Συνήθως τελειώνουν αργά, σιωπηλά. Από μια μέρα που δεν κοιτάχτηκες στα μάτια. Από μια αγκαλιά που έγινε μηχανικά. Από ένα «καληνύχτα» που ειπώθηκε χωρίς ψυχή. Εκεί, αρχίζει η απόσταση. Εκεί πεθαίνει σιγά σιγά η ζωντάνια ανάμεσα σε δύο ανθρώπους.
Οι σχέσεις δεν είναι δεδομένες
Οι σχέσεις δεν είναι δεδομένες. Κι όμως, πολλοί τις θεωρούμε έτσι σαν να είναι ένα έπιπλο στο σπίτι μας, που θα βρίσκεται πάντα εκεί. Ξεχνάμε πως χρειάζονται συνεχή φροντίδα. Ένα βλέμμα που λέει «σε βλέπω». Μια κουβέντα που δείχνει «είμαι εδώ». Ένα άγγιγμα που θυμίζει «σε νιώθω». Αν σταματήσεις να τα δίνεις αυτά, η σχέση αρχίζει να ξεθωριάζει.
Ο άλλος άνθρωπος – ο φίλος, ο σύντροφος, το παιδί, ακόμη και το ζώο που αγαπάς – δεν είναι αυτονόητος. Είναι ένας μικρός κόσμος που σου ανοίγεται, κι εσύ καλείσαι να τον ανακαλύπτεις ξανά και ξανά. Κάθε φορά. Αν νομίσεις ότι τον “ξέρεις”, τον έχεις ήδη χάσει. Γιατί τότε παύεις να βλέπεις ποιος πραγματικά είναι.
Κάθε σχέση είναι ένας καθρέφτης. Μέσα της, βλέπεις κι εσένα. Τις φοβίες σου, τις ανάγκες σου, την τρυφερότητα που κουβαλάς ή που έχεις ξεχάσει. Ο άλλος γίνεται ένα είδος “ναού”: ένας τόπος όπου μπορείς να συναντήσεις τον εαυτό σου. Αρκεί να σταθείς εκεί με αλήθεια. Να μην προσποιείσαι, να μη φοράς μάσκες, να μη ζητάς να αλλάξεις τον άλλο για να χωράει στα μέτρα σου.
Δώσε οξυγόνο στην σχέση σου
Αυτό που κρατά ζωντανή μια σχέση δεν είναι τα “πολλά χρόνια μαζί”. Είναι η πίστη ότι ο άλλος αξίζει να τον βλέπεις κάθε μέρα σαν καινούργιο. Είναι η μικρή πράξη φροντίδας που επαναλαμβάνεται: να ρωτάς «πώς είσαι στ’ αλήθεια;», να ζητάς συγγνώμη, να ακούς χωρίς να διακόπτεις, να θυμάσαι τι αγαπάει. Αυτές οι μικρές κινήσεις είναι τα νήματα που κρατούν το μεταξύ σας ζωντανό.
Όταν θεωρείς κάποιον δεδομένο, σταματάς να τον παρατηρείς. Και τότε δεν είναι ότι η σχέση “τελειώνει”, είναι ότι παύει να αναπνέει. Για να επιβιώσει, χρειάζεται οξυγόνο: την επίγνωση ότι τίποτα δεν είναι μόνιμο. Κι αυτό δεν είναι θλιβερό, είναι λυτρωτικό. Γιατί μόνο όταν καταλάβεις πως ο άλλος μπορεί να χαθεί, αρχίζεις στ’ αλήθεια να τον βλέπεις.
Οι σχέσεις δεν είναι δεδομένες. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αναπνέει μέσα από την παρουσία μας. Κι όσο εμείς είμαστε εκεί αληθινά, παρόντες, ευάλωτοι, τόσο εκείνες συνεχίζουν να ζουν, να μεγαλώνουν και να μας θυμίζουν κάτι βαθύ: ότι τίποτα δεν ανήκει σε κανέναν, εκτός από τη στιγμή που μοιράζεται.
Αν βλέπεις κι εσύ την σχέση σου να έχει βαλτώσει και ψάχνεις τρόπους να την βελτιώσεις, τότε μπορείς να ρίξεις μία ματιά στους τρόπους που θα σε βοηθήσουν να βελτιώσεις την επικοινωνία με τον σύντροφο σου, χωρίς να τσακωθείτε.