Υπνοπαράλυση: Γιατί νιώθεις ότι σε ‘κρατάει’ κάτι όταν κοιμάσαι

Τί είναι η υπνική παράλυση; Είναι ανησυχητικό το φαινόμενο που νιώθεις ότι σε κρατάει κάτι ενώ κοιμάσαι; Τα συμπτώματα, τα αίτια και η αντιμετώπιση.

Τί είναι η υπνική παράλυση που στη λαογραφία κυριαρχεί σαν το φαινόμενο της Μόρας; Ποια είναι τα αίτια που την προκαλούν; Μπορούμε όντως να πεθάνουμε από αυτό και πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε; Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε γι’ αυτήν την διαταραχή ύπνου.

Ο κακός ύπνος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική μας υγεία. Ο ύπνος είναι ένας τρόπος το σώμα να παραμένει λειτουργικό με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν είναι λίγοι λοιπόν οι οποίοι έχουν πάθει έστω και μία φορά στη ζωή τους υπνική παράλυση.

Ένα τρομαχτικό φαινόμενο που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ακόμη και ψευδαισθήσεις. Το σώμα στρεσάρεται πολύ και το άτομο νιώθει εγκλωβισμένο μέσα σε αυτό. Μπορείς να πεθάνεις από αυτό; Γιατί συμβαίνει και πώς μπορείς να το αντιμετωπίσεις; Διαβάστε παρακάτω:

Οι τύποι υπνικής παράλυσης

Οι τύποι της υπνικής παράλυσης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Πιο συγκεκριμένα είναι η μεμονωμένη υπνική παράλυσης και η επαναλαμβανόμενη υπνική παράλυση.

Μεμονωμένη υπνική παράλυση

Η υπνική παράλυση απομονώνεται όταν εμφανίζεται χωρίς άλλα σημάδια ναρκοληψίας ή άλλες διαταραχές ύπνου. Η ναρκοληψία είναι μία νευρολογική διαταραχή κατά την οποία ένα άτομο μπορεί συχνά να πέσει σε ξαφνικά βαθύ ύπνο ανά πάσα ώρα και στιγμή.

Επαναλαμβανόμενη υπνική παράλυση

Σε αυτή τη περίπτωση το άτομο έχει πολλαπλά επεισόδια υπνικής παράλυσης με την πάροδο του χρόνου. Η επαναλαμβανόμενη υπνική παράλυση μπορεί να συσχετιστεί με την ναρκοληψία. Ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις και οι δύο τύποι συμβαίνουν μαζί.

Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να εμφανίσετε υποτροπιάζουσα μεμονωμένη υπνική παράλυση (RISP). Η RISP περιλαμβάνει συνεχείς περιπτώσεις υπνικής παράλυσης χωρίς συσχέτιση με ναρκοληψία.

Πότε εμφανίζεται η υπνική παράλυση;

Η υπνική παράλυση μπορεί να εμφανιστεί: 

1. Καθώς σας παίρνει ο ύπνος
2. Καθώς ξυπνάτε από τον ύπνο
3. Και στις παραπάνω περιπτώσεις μαζί

Η υπνική παράλυση θεωρείται παραϋπνία

Η παραϋπνία είναι μία ανώμαλη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επειδή συνδέεται με το στάδιο της ταχείας κίνησης των ματιών (REM) του κύκλου ύπνου, η υπνική παράλυση θεωρείται παραϋπνία REM. 

Τί είναι η υπνική παράλυση;

Κατά τη διάρκεια του κύκλου REM, τα μάτια κινούνται γρήγορα και με αυτόν τον τρόπο βλέπουμε όνειρα. Αλλά οι μύες του σώματος χαλαρώνουν για να μειώσουν την κίνηση. Αυτή η μυϊκή χαλάρωση ελέγχεται από τον εγκέφαλο και ονομάζεται ατονία REM.

Ο σκοπός της ατονίας είναι να μας εμποδίσει σωματικά όταν ονειρευόμαστε και συνήθως τελειώνει όταν ξυπνάμε. Όμως, κατά τη διάρκεια της υπνικής παράλυσης ξυπνάς ξαφνικά από τον κύκλο REM και ανακτάς μεν επίγνωση αλλά οι μυς είναι ακόμη χαλαροί και σε ατονία. Έτσι δεν μπορείς να κουνηθείς ενώ αντιλαμβάνεσαι το τί συμβαίνει γύρω σου.

Μάλιστα σε περιόδους έντονου στρες εξαιτίας του ότι ο εγκέφαλος ναι μεν έχει αντίληψη του περιβάλλοντος αλλά όχι στο 100% του, σε συνδυασμό με το τρομαχτικό συναίσθημα του να νιώθεις εγκλωβισμένος στο ίδιο σου το σώμα πολλοί άνθρωποι κατά τη διάρκεια της υπνικής παράλυσης, βλέπουν παραφυσικές τρομαχτικές φιγούρες, σκιές ή έχουν το αίσθημα πνιγμού.

Πόσο διαρκεί;

Ένα επεισόδιο υπνικής παράλυσης μπορεί να διαρκέσει από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι και λίγα λεπτά. Το επεισόδιο συνήθως τελειώνει μόνο του ή όταν κάποιος σας μετακινεί, σας αγγίζει ή σας μιλάει. Κάνοντας μία έντονη προσπάθεια μετακίνησης μπορεί επίσης να τελειώσει το επεισόδιο.

Πώς είναι ένα επεισόδιο υπνικής παράλυσης;

Όπως αναφέραμε και πιο πάνω ένα επεισόδιο υπνικής παράλυσης μπορεί να περιλαμβάνει συχνά και παραισθήσεις. Οι ψευδαισθήσεις κατά την υπνική παράλυση χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες.

Παραισθήσεις εισβολέων

Σε αυτή τη περίπτωση συναντάμε μία αίσθηση κακού ή μία ανησυχητική παρουσία στο δωμάτιο, όπως ένα εισβολέας στο υπνοδωμάτιό μας. 

Ψευδαισθήσεις πίεσης στο στήθος

Εδώ, περιγράφουμε μια αόριστη πίεση στο στήθος, που συχνά συνοδεύεται από αισθήματα πνιγμού ή ασφυξίας.

Αιθουσαιοκινητικές παραισθήσεις

Μπορεί να περιλαμβάνουν αισθήματα κίνησης, όπως το πέταγμα ή σαν να αιωρείστε έξω από το σώμα σας.

Προκαλεί θάνατο;

Μπορεί να είναι τρομαχτική αλλά συνήθως δεν συμβαίνει συχνά ώστε να επηρεάσει δραστικά την υγεία μας. Τα άτομα που βιώνουν επαναλαμβανόμενα ή τρομαχτικά επεισόδια μπορεί να αναπτύξουν ανθυγιεινές συνήθειες πριν τον ύπνο ή να στερούνται τον ύπνο. Αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία ενός ανθρώπου.

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

1. αδυναμία κίνησης των χεριών
2. των ποδιών
3. του σώματος και του κεφαλιού όταν αποκοιμηθείτε ή ξυπνήσετε
4. αδυναμία να μιλήσετε
5. πλήρη επίγνωση του τι συμβαίνει
6. παραισθήσεις

Τα αίτια

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ακριβής αιτία της υπνικής παράλυσης δεν είναι κατανοητή, όμως έρευνα έχει συνδέσει ορισμένες συνήθειες ύπνου με το συγκεκριμένο φαινόμενο.

1. ανεπαρκής ύπνος
2. ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου ή ένα πρόγραμμα ύπνου που αλλάζει συχνά (αυτό συμβαίνει συχνά για τους εργαζόμενους σε βάρδιες) ύπνος σε θέση ανάσκελα

Η υπνική παράλυση έχει επίσης συνδεθεί με τα εξής:

1. Διαταραχές ύπνου όπως η ναρκοληψία.
2. Διπολική διαταραχή
3. PTSD
4. Διαταραχές πανικού ή άγχους
5. Χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως για τη ΔΕΠΥ
6. Χρήση ουσιών
7. Χρήση αλκοόλ

Πώς να μηδενίσετε τις πιθανότητες να το πάθετε

Εάν αντιμετωπίζετε περιστασιακά υπνική παράλυση, ένας από τους καλύτερους τρόπους για την πρόληψη των επεισοδίων είναι να βελτιώσετε την ποιότητα του ύπνου σας. Θα πρέπει να κοιμάστε 7-9 ώρες τη νύχτα σε τακτική βάση για να ξεκουράζεστε σωστά και το πρόγραμμα του ύπνου σας θα πρέπει να είναι όσο γίνεται σταθερό.

Δοκιμάστε το δωμάτιό σας να είναι ιδανική για ύπνο. Δηλαδή να είναι σκοτεινά, δροσερά και ήσυχα. Το στρώμα και το μαξιλάρι θα πρέπει να ταιριάζουν στις ανάγκες σας. Επίσης ένα χαλαρωτικό μπάνιο πριν τον ύπνο ίσως βοηθήσει. Σας φάνηκε χρήσιμο αυτό το άρθρο; Μπορείτε να δείτε και το Διαταραχές ύπνου: Ξυπνάτε κάθε βράδυ την ίδια ώρα; Δείτε από τι μπορεί να κινδυνεύει η υγεία σας.

Διαβάστε όλα τα άρθρα για την υγεία στο Daddy-Cool.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη.