“Παιδί είναι δεν καταλαβαίνει”: Καταλαβαίνει περισσότερα από όσα νομίζατε

Έλενα Τριανταφύλλου

“Παιδί είναι δεν καταλαβαίνει”: Καταλαβαίνει περισσότερα από όσα νομίζατε. Πολλές φορές υποστηρίζουμε ότι τα παιδιά είναι μικρά και δεν καταλαβαίνουν, αλλά αυτό δεν ισχύει. Πόσα πράγματα είναι σε θέση να καταλάβει τελικά το παιδί;

Τα παιδιά μπορεί να είναι μικρά αλλά έχουν αντίληψη. Γι’ αυτό μάλιστα και ο στίχος “πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι και αλλιώς τα ξέρουν όλα” είναι πέρα για πέρα αληθινός. Ένα παιδί μπορεί να μην είναι σε θέση να αντιληφθεί με τον ίδιο τρόπο που θα αντιληφθεί ένας ενήλικας μερικά πράγματα, αλλά πάντα τα αντιλαμβάνεται.

Και μάλιστα πολλές φορές μία ατάκα ενός παιδιού ακόμη και για καίρια ζητήματα όπως είναι ο ρατσισμός, η ομοφοβία, οι πόλεμοι και οι φτώχια, μπορούν να καλύψουν συνοπτικά, το ζήτημα με τον πιο όμορφο τρόπο την ίδια στιγμή που ενήλικες αναλύουν και υπεραναλύουν μία κατάσταση λέγοντας πολλές φορές αρλούμπες.

Δείτε ακόμα Τρόποι να αναπτύξουμε την συναισθηματική νοημοσύνη στα παιδιά

Στο σημερινό άρθρο αποφασίσαμε να μοιραστούμε μαζί σας το πόσα πράγματα μπορεί να αντιληφθεί τελικά ένα παιδί και για ποιον λόγο η ατάκα “παιδί είναι, δεν καταλαβαίνει” δεν στέκει. Διαβάστε παρακάτω:

“Παιδί είναι δεν καταλαβαίνει”: Καταλαβαίνει περισσότερα από όσα νομίζατε

Αξίζει να σημειωθεί ότι μπορεί ένα παιδί να είναι σε θέση να αντιληφθεί μερικά πράγματα όμως το κάθε παιδί αντιλαμβάνεται διαφορετικά μία κατάσταση ανάλογα την ηλικία του. Διαφορετικά θα αντιληφθεί ένα παιδί τον πόλεμο όταν είναι 4 χρονών και διαφορετικά όταν είναι 11 χρονών.

Επίσης όταν θέλεις να εξηγήσεις μία κατάσταση σε ένα παιδί, διαφορετικές λέξεις θα χρησιμοποιήσεις για την εξηγήσεις σε ένα παιδί 4 χρονών και διαφορετικές λέξεις σε ένα παιδί 11 χρονών ή 16 ετών.

Όπως και να ‘χει σχετικές έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι γονείς μπορούν να προβλέψουν σωστά τι έχει αντιληφθεί ακριβώς το παιδί τους, σπάνιες φορές.

Δείτε ακόμα Το στιλ ανατροφής του παιδιού μπορεί να το κάνει πιο δημοφιλές στους φίλους του

Συχνά οι γονείς νιώθουν ότι επειδή είναι κοντά με το παιδί τους ή το θεωρούν πολύ μικρό, αρνούνται να πιστέψουν ότι το παιδί αποτελεί μία ξεχωριστή προσωπικότητα μέσα στο σπίτι, με την δική του κρίση. Ξεχωριστή δε, κρίση μεν.

Έτσι δεν αξιολογούν σωστά τις αντιληπτικές του ικανότητες και πολλές φορές συζητούν θέματα μπροστά στο παιδί κάνοντάς το να επηρεαστεί και όταν το παιδί ξεκινάει να αναπαράγει τα επιχειρήματά τους ή να ρωτάει περισσότερα πάνω σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα, οι γονείς έρχονται προ εκπλήξεως.

Επίσης οι ίδιες έρευνες έχουν αποδείξει ότι ακόμη και όταν μιλάμε για ένα πολύ μικρό παιδί, όπως ένα παιδί 2 ετών ή ένα παιδί με νοητική υστέρηση – ακόμη και σε σοβαρή μορφή – είναι σε θέση να αντιληφθεί τα συναισθήματα. Για παράδειγμα την στεναχώρια ή την έντονη χαρά.

Δείτε ακόμα Τα μωρά χρειάζονται τους γονείς τους και όχι παιχνίδια

Μπορεί να μην καταλάβουν τι είναι αυτό που στεναχωρεί την μαμά όμως θα καταλάβουν ότι κάτι αρνητικό υπάρχει στην ατμόσφαιρα. Το παιδί όσο μικρό κι αν είναι συναισθάνεται τα αισθήματα των άλλων και μπορεί να προσέξει τις εκφράσεις των προσώπων ή τις αντιδράσεις τους.

Έτσι ακόμη κι αν βρίσκεται σε ηλικία που δεν είναι σε θέση ακόμη να περιγράψει τον θυμό ή να γνωρίζει την λέξη, ξέρει ότι αυτό που συμβαίνει είναι αρνητικό και επηρεάζεται. Έτσι σαν γονείς θα έπρεπε να αναρωτηθούμε δύο βασικά ερωτήματα.

Το πρώτο ερώτημα είναι τι ακριβώς καταλαβαίνει ένα παιδί από μία κατάσταση και το δεύτερο ερώτημα είναι, πως ακριβώς επηρεάζει το παιδί αυτό που αντιλήφθηκε πάνω σε μία κατάσταση. Ένα παιδί ξανά λέμε δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί έννοιες όπως θάνατος, αρρώστια ή απόλυση.

Δείτε ακόμα Πώς καταλήγουμε και αναθρέφουμε λάθος τα παιδιά μας;

Όμως όταν είναι από 4 ετών και άνω καταλαβαίνει ότι αυτό που συμβαίνει είναι άσχημο και χρειάζεται να συζητήσει με τους γονείς του, τι ακριβώς συμβαίνει και γιατί επηρεάζει αρνητικά την οικογένεια. Πρέπει να γνωρίζει τι σημαίνει η βαριά ασθένεια ή ο θάνατος.

Σίγουρα θα πρέπει να το προσεγγίσετε με έναν τρόπο που να μπορεί να καταλάβει και με λέξεις που αντιστοιχούν στην ηλικία του. Όμως σίγουρα δεν πρέπει να αφήσετε αναπάντητα τα ερωτήματά του, ειδικά όταν αυτά το επηρεάζουν αρνητικά, διότι θα είναι στεναχωρημένο χωρίς να ξέρει τον λόγο.

Από την άλλη όταν ένα παιδί λόγω ηλικίας ή άλλων παραγόντων δεν είναι σε θέση να συζητήσει με τους γονείς του, τότε το σωστότερο είναι να το κρατήσετε μακριά από τις σκοτούρες της οικογένειας, μέχρι τουλάχιστον το παιδί να είναι σε θέση να ανοίξει συζήτηση.

Δείτε ακόμα Υπεργονεϊκότητα: Όταν ο γονιός φροντίζει το παιδί με εμμονή

Γι’ αυτό λέμε ότι ακόμη και από βρέφος η μαμά και ο μπαμπάς δεν πρέπει να μαλώνουν μπροστά στο παιδί. Βέβαια αυτό ισχύει και όταν το παιδί μεγαλώσει. Απλά όσο πιο μεγάλο είναι, τόσα περισσότερα πράγματα αντιλαμβάνεται και στην προκειμένη, μπορείς να συζητήσεις με το παιδί σου για τους λόγους που ένα ζευγάρι μαλώνει.

Επίσης πολλές φορές οι γονείς χρησιμοποιούν βαρύγδουπες εκφράσεις μπροστά το παιδί το οποίο είναι σε θέση να αντιληφθεί τι σημαίνει η συγκεκριμένη λέξη ή πρόταση, όμως δεν είναι ακόμη σε θέση να αντιληφθεί την υπερβολή της έκφρασης ή την μεταφορά.

Για παράδειγμα “θα πάθω εγκεφαλικό από τα νεύρα μου”, “αυτός ο άνθρωπος μου έχει βγάλει τον καρκίνο” και άλλα. Τα παιδιά τρομάζουν ακούγοντας τέτοιες εκφράσεις από τους γονείς τους, διότι ξέρουν ότι το εγκεφαλικό και ο καρκίνος είναι σοβαρές ασθένειες όμως δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι στην προκειμένη χρησιμοποιούνται μεταφορικά.

Δείτε ακόμα Τοξική οικογένεια: Όταν το παιδί παίρνει τον ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου

Τις περισσότερες φορές το παιδί, παρόλο που έχει τρομάξει δεν θα συζητήσει με τον γονιό του, αυτό που τον τρόμαξε κι έτσι ο γονιός δεν έχει την ευκαιρία να εξηγήσει στο παιδί ότι δεν το εννοούσε και ότι ήταν μεταφορά αλλά και τι ακριβώς είναι η μεταφορά.

Το σωστότερο λοιπόν θα ήταν να αποφεύγονται τέτοιες εκφράσεις μπροστά σε παιδιά που είναι ακόμη μικρά να αντιληφθούν την υπερβολή των ενηλίκων, αλλά γνωρίζουν πολύ καλά σε τι πράγμα αναφέρεστε. Επίσης ένα άλλο λάθος που κάνουν οι γονείς είναι το παρακάτω.

Συμβαίνει κάτι μέσα στην οικογένεια, το οποίο είναι άσχημο. Επιλέγουν να μην το πουν στο παιδί, όμως επειδή ταυτόχρονα θεωρούν ότι είναι μικρό ακόμη και δεν καταλαβαίνει, πολλές φορές συζητούν λίγα πράγματα γι’ αυτό το θέμα μπροστά του.

Δείτε ακόμα Η ανοχή στο bullying μπορεί να δημιουργήσει τον αυριανό γυναικοκτόνο ή δολοφόνο

Έτσι το παιδί αντιλαμβάνεται ότι για κάποιον λόγο η μαμά αυτόν τον μήνα έπρεπε να επιστρέψει ένα πράγμα πίσω στο ράφι επειδή δεν είχε λεφτά να το πληρώσει και αυτό την στεναχώρησε όμως δεν ξέρει ότι η μαμά μόλις έχασε την δουλειά της.

Επηρεάζεται αρνητικά και δεν γνωρίζει όλη την αλήθεια. Αν λοιπόν θεωρείται ότι ένα πρόβλημα δεν είστε σε θέση ακόμη να το αποκαλύψετε στο παιδί σας τότε θα πρέπει να το κρύψετε γενικά. Να μην γίνονται συζητήσεις και να υπονοούνται μισόλογα μπροστά στο παιδί.

Αξίζει βέβαια να γνωρίζετε, ότι σύμφωνα με τους παιδοψυχολόγους είναι πολύ σημαντικό το παιδί να γνωρίζει τι συμβαίνει μέσα στο σπίτι. Είναι σημαντικό από μικρή ηλικία να γνωρίζει ότι τα λεφτά δεν φυτρώνουν στα δέντρα και ότι το παιδί δεν το φέρνει ο πελαργός.

Δείτε ακόμα Η ανοχή στο bullying μπορεί να δημιουργήσει τον αυριανό γυναικοκτόνο ή δολοφόνο

Όμως καταλαβαίνουμε ότι ίσως οι γονείς ακόμη να νιώθουν ανασφαλείς σχετικά με το αν μπορούν να εξηγήσουν στο παιδί έννοιες τόσο σύνθετες και πράξεις ενηλίκων, όπως ρατσισμός ή ομοφοβία ή πόλεμος, με τις σωστές λέξεις.

Γι’ αυτό υπάρχουν στην αγορά πολλά βιβλία παιδοψυχολογίας που εξηγούν πως μπορούμε να μιλήσουμε στο παιδί για τον θάνατο, τον πόλεμο, τον ρατσισμό, την ανεργία, την φτώχια και άλλα σοβαρά ζητήματα.

All photos via: Pinterest

Διαβάστε όλα τα άρθρα για τα νήπια στο Daddy-Cool.gr 

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την γραπτή άδεια από τον εκδότη. 

• διαπαιδαγωγηση